Πέμπτη 30 Δεκεμβρίου 2010

Αναλύσεις: «Ποια» ευρωπαϊκή ενοποίηση;

 
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 30/12/2010

Στην πρόσφατη Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής δρομολογήθηκε η «επίσημη» πορεία Ε.Ε. και Ευρωζώνης για το 2011 στην τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση και κρίση δημόσιου χρέους. Η «επίσημη» πορεία προβλέπει δημιουργία του μονίμου Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας έως το Μάρτιο του 2011, για το 2013, νέα -και εγκυρότερα- stress tests για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, αύξηση κεφαλαίου της ΕΚΤ, κ.ο.κ. Ενώ, μεταξύ των άλλων, μαζί με το ιρλανδικό δάνειο θα ποτισθεί, κατά τι, και η διάρκεια του ελληνικού.

Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010

Αναλύσεις: Προς τα πού (να) πάμε;...

23 Δεκ. 2010  Προς τα πού (να) πάμε;...

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 23/12/2010

Παραμονές της ελληνικής προσφυγής στον τριμερή Μηχανισμό Στήριξης Ε.Ε.-ΕΚΤ-ΔΝΤ (βλ. Η ελληνική Οδύσσεια αρχίζει, ΗτΣ, 17/4/2010) γράφαμε ότι «βρισκόμαστε στην αρχή μιας οδύσσειας ετών που απαιτεί μία "αναδυόμενη" στρατηγική ως προς το "από που (και πώς) πάμε για τη μείωση του δημόσιου χρέους και τη (νέα) ανάπτυξη". Ισχύει κι εδώ το "μία τόσο μεγάλη κρίση δεν πρέπει να πάει χαμένη"». Οκτώ μήνες μετά, με σαφή σήματα των ορίων ΟΝΕ και «αγορών», η ελληνική στρατηγική χρήζει στοιχειοθέτησης.

Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Άρθρα - Αναλύσεις: Ζυγίζουν τα συν και πλην των επιχειρησιακών συμβάσεων

19 Δεκ. 2010 Ζυγίζουν τα συν και πλην των επιχειρησιακών συμβάσεων

Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία- Οικονομία, Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Τι θα αλλάξει στη ρύθμιση της αμοιβής και των συνθηκών εργασίας με την ψηφισθείσα δυνατότητα σύναψης Ειδικών Επιχειρησιακών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΕΕΣΣΕ) που μπορούν να αποκλίνουν από τις ισχύουσες κλαδικές;

Κατ' αρχήν, σε σχέση με το παρελθόν, αλλάζει, εν μέρει, η φορά των πραγμάτων. Μέχρι τώρα για τη σύναψη-ανανέωση των σχεδόν 400 ΣΣΕ (100 κλαδικών, 100 ομοιοεπαγγελματικών, 200 επιχειρησιακών) που ρυθμίζουν τα κατώτατα όρια αμοιβών και συνθηκών εργασίας στην ελληνική οικονομία, την πρωτοβουλία αναλάμβανε η εργατική πλευρά. Τώρα στη σύναψη των Ειδικών Επιχειρησιακών ΣΣΕ, για αρνητική απόκλιση από τις ισχύουσες Κλαδικές ΣΣΕ, την πρωτοβουλία θα αναλαμβάνει η επιχείρηση.

Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

Αναλύσεις: Γερμανικό «κράτος εν (ευρω)κράτει»


Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία 17/12/2010

Οι Σύνοδοι Κορυφής της Ε.Ε. και τα EcoFin της τελευταίας περιόδου θυμίζουν τον ορισμό (εποχής 1990) του Γκάρι Λίνεκερ περί ποδοσφαίρου: «Είναι ένα απλό άθλημα όπου 22 τύποι κυνηγούν μια μπάλα για 90 λεπτά και στο τέλος κερδίζουν οι Γερμανοί». Στις Συνόδους 27 (συν 2), και στα EcoFin 16 (συν 2), τύποι συζητούν και στο τέλος αποφασίζουν ότι επιθυμούν, όπου «ισορροπούν», οι Γερμανοί. Ο κυρίαρχος ρόλος τους στην Ε.Ε. και την ΟΝΕ είναι δεδομένος, οι επιλογές τους είναι συζητήσιμες.

Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2010

Προλεχθέντα: Περί Μισθών και "Εσωτερικής Υποτίμησης"

Αναλύσεις: Τέλος εποχής, τέλος ανοχής

Κατ’ ουσίαν μέσω της αναπτυσσόμενης εγχώριας κρίσης διαρρηγνύονται ισορροπίες και άτυπες συμφωνίες μεταξύ συμφερόντων και ομάδων συμφερόντων σε ευρύτατους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας. Το παλαιό Deal δεν λειτουργεί πλέον, και το νέο Deal δεν έχει ακόμη στοιχειοθετηθεί. .....  

Μόνον το κλίμα «τέλους εποχής, τέλους ανοχής», ενισχυόμενο και αξιοποιούμενο, αποτελεί / δημιουργεί ευκαιρίες ανόρθωσης με ένα νέο Deal.

Άρθρα - Αναλύσεις : Ζητείται νέα «συνταγή» για τις συλλογικές συμβάσεις

.....  το μενού των επιλογών για το ζήτημα των μισθών γίνεται περιοριστικό και «εκρηκτικό» καθώς σε συνθήκες ύφεσης και ΟΝΕ, με την παρούσα παραγωγική δομή, λειτουργία των αγορών και ανταγωνιστικότητα, ενισχύονται οι πιέσεις για καθήλωση μισθών αλλά και «εσωτερική υποτίμηση».

«Εσωτερική υποτίμηση» συνιστούν οι προτάσεις για μείωση μισθών στο Δημόσιο (τύπου Ιρλανδίας), στην ίδια λογική ενδέχεται να επανέλθουν τους επόμενους μήνες οι συστάσεις για μειώσεις στους (κατώτατους) μισθούς του ιδιωτικού τομέα, ....

Άρθρα - Αναλύσεις: Σπάσιμο των καρτέλ

...
Ενώπιον αυτής της διαδικασίας εσωτερικής υποτίμησης των μισθών οι παραδοσιακές προσεγγίσεις της προηγούμενης περιόδου δεν αρκούν. Το «κυνήγι» του πληθωρισμού είναι αυτοκαταστροφικό, η δε ρητορική αντιπαράθεση για το εάν ο δείκτης τιμών καταναλωτή δείχνει τον πραγματικό πληθωρισμό είναι μυωπική. Για όσους ζούν με τους μισθούς και τις συντάξεις τους, το ζήτημα είναι το κόστος των τροφίμων, των καυσίμων, των «δημόσιων (υποτίθεται) αγαθών» της παιδείας και της υγείας, το κόστος της κατοικίας και των συναφών υπηρεσιών και κυρίως το πάρτι ανατιμήσεων που πραγματοποιήθηκε κατ' αρχήν με τη μετάβαση από τη δραχμή στο ευρώ και έκτοτε συστηματικά κατά τη διάρκεια της πρώτης ελληνικής δεκαετίας στο ευρώ.
...

Άρθρα - Αναλύσεις: Ο κίνδυνος για τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα

...

Η αιτία του ότι τα ουσιαστικά ζητήματα της διανομής του εισοδήματος-προϊόντος αλλά και, κυρίως, της παραγωγής του εισοδήματος-προϊόντος δεν ετέθησαν στο τραπέζι της εφαρμοσμένης πολιτικής και των συλλογικών διαπραγματεύσεων είναι η πρωτοκαθεδρία μίας νομικοδιοικητικής (και όχι σπάνια νομικίστικης) προσέγγισης των ζητημάτων. Αλλωστε, επί σειρά δεκαετιών το σύστημα διαμόρφωσης των μισθών στην Ελλάδα, με την πρωτοκαθεδρία κράτους και κυβερνητικών εισοδηματικών πολιτικών, ήταν και παραμένει νομικό-διοικητικό.

Ετσι, τα ζητήματα διανομής και παραγωγής, που κατά κύριο λόγο είναι οικονομικο-κοινωνικά, «ατρόφησαν» υπό το βάρος του νομικο-διοικητικού υπερκαθορισμού της διαμόρφωσης των αμοιβών και των ρηχών και κατακερματισμένων συλλογικών διαπραγματεύσεων. Στις οποίες το κέντρο βάρους ήταν στις πάλαι ποτέ ΔΕΚΟ και στις άτυπες συλλογικές διαπραγματεύσεις των υπουργείων, ήτοι, εν γένει, στον «προστατευμένο» από τον διεθνή ανταγωνισμό τομέα.

Με αυτό το κέντρο βάρους σε συνδικαλισμό και διαπραγματεύσεις, και, κυρίως, με τη συνολική εικόνα τής επί δύο τρεις δεκαετίες φθίνουσας παραγωγικής βάσης της χώρας απούσα, εντάθηκε η μισθολογική στρέβλωση σε βάρος του φθίνοντος (και υστερούντος μισθολογικά), εκτεθειμένου στον διεθνή ανταγωνισμό και στο «σκληρό ευρώ», ανοικτού-ιδιωτικού τομέα της οικονομίας.  ...

Άρθρα - Αναλύσεις: Οι μισθοί στα χρόνια της μεταπολίτευσης

...

Παρά αυτά τα μαθήματα, τώρα οι νέες γενικευμένες και πάλι νομικο-διοικητικές παρεμβάσεις για τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα παραμένουν μέρος της κρίσης και όχι μέρος της λύσης. Ενώ η «νέα μεταπολίτευση» θέλει άλλες προτεραιότητες για τους μισθούς του ιδιωτικού τομέα. Ιδιαίτερα όταν οι κρατικές πολιτικές (και ανεπάρκειες) απογειώνουν, εν μέσω ύφεσης, τον πληθωρισμό συμβάλλοντας σε νέα «έκτρωση» σε ό,τι απέμεινε από τους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας.

'Αρθρα - Αναλύσεις: Το μνημόνιο δεν προβλέπει μείωση μισθών...

...
Δεν υπάρχει λόγος κανείς υπουργός, ούτε ο της Εργασίας, να εμφανίζεται «μνημονιότερος» του μνημονίου, όσον αφορά την πολιτική μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Οι περικοπές-απομειώσεις μισθών του ιδιωτικού τομέα δεν είναι μέρος των «προϋποθέσεων» (conditionalities) του μνημονίου. Οι ίδιοι οι επιτηρητές της τρόικας το αναγνωρίζουν ρητά, αποδεχόμενοι ότι η περικοπή-απομείωση των μισθών του ιδιωτικού τομέα δεν είναι το «ζητούμενο», για σαφείς και κρίσιμους λόγους.

Η ολιγοπωλιακή δομή πολλών τομέων της οικονομίας θα απέκλειε το πέρασμα των περικοπών στις τιμές και στη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας τιμών της οικονομίας. Απλώς θα βελτίωνε περαιτέρω τα περιθώρια κέρδους. Οι περικοπές μισθών θα οδηγούσαν σε βαθύτερη ύφεση και περιδίνηση της οικονομικής δραστηριότητας, με αρνητικές συνέπειες στη δημοσιονομική σταθεροποίηση.

....


Σάββατο 11 Δεκεμβρίου 2010

Αναλύσεις: Γερμανικά «μυαλά κρυσταλλωμένα»


Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 11/12/2010

«Οταν κι εγώ εταξίδευα στη γη, πολλά είχα δει μυαλά κρυσταλλωμένα» λέει, ειρωνικά, ο Μεφιστοφελής σε αποστροφή του Φάουστ, για ανθρώπους με αποκρυσταλλωμένες και αμετάβλητες ιδέες. Η έκβαση της τρέχουσας ευρωπαϊκής κρίσης, το μετέωρο βήμα της ΟΝΕ και της εγχώριας χρεοκοπίας εξαρτάται, πλέον, (και) από «μυαλά κρυσταλλωμένα» τέτοιων ανθρώπων και ιδεών στη χώρα του Φάουστ.

Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2010

Άρθρα: Οι «κακοτεχνίες» για τις επιχειρησιακές ΣΣΕ

6 Δεκ. 2010 Οι «κακοτεχνίες» για τις επιχειρησιακές ΣΣΕ

Ελευθεροτυπία - Οικονομική,  σελ. 58, Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2010

Η απόκλιση και κατίσχυση των επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων από τις κλαδικές ΣΣΕ, που εμφανίζεται ως μείζον θέμα, αποτελεί μία από τις «κακοτεχνίες» και «λάθος συνταγές» που υιοθετούν η τρόικα και το Μνημόνιο. Η δυνατότητα απόκλισης ισχύει ήδη με το άρθρο 2 παρ. 7 του ν. 3845/2010.

Στο ερώτημα τι όφελος αναμένεται από την εφαρμογή τής εν λόγω εξαίρεσης επιχειρησιακών από τις κλαδικές, η απάντηση της τρόικας στρέφεται στη δυνατότητα προσαρμογής του κόστους εργασίας των επιχειρήσεων στα δεδομένα παραγωγικότητας και επιδόσεων των ίδιων επιχειρήσεων. Πρόκειται για θεωρητικά ορθή «μικροοικονομική» προσέγγιση.

Το θέμα όμως συνδέεται με μια συζήτηση (επιστημονική, τεχνική, πολιτική) που για την Ελλάδα δεν έχει γίνει, και τώρα η πολιτική ρυθμίζεται με ανεπεξέργαστες «κακοτεχνίες» που μάλλον αγνοούν τα δεδομένα: το πόσες επιχειρησιακές ΣΣΕ πράγματι «λειτουργούν» στην Ελλάδα και πόσες επιχειρήσεις κι εργαζόμενους «καλύπτουν».

Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2010

Επίκαιρα Θέματα: 2 χρόνια από τα Δεκεμβριανά 2008

 
Ημερησία του Σαββάτου- Οικονομία,  13/12/2008
 
Tα μέχρι τώρα «Δεκεμβριανά του 2008», που έλαβαν χώρα πριν ακόμη έρθει στην Ελλάδα η διεθνής οικονομική κρίση, ήταν πρώτης τάξεως «αντιδιαφήμιση», διεθνώς, του μοναδικού εγχώριου προϊόντος του οποίου τον τρέχοντα και τον επόμενο χρόνο, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει σε όλους τους οικονομικούς τομείς, θα αυξηθεί η παραγωγή. Στο ρεαλιστικό σενάριο του Προϋπολογισμού 2009 η παραγωγή εξωτερικού χρέους μέσω ομολόγων του ελληνικού δημοσίου φτάνει στα 53 δισ. ευρώ, σχεδόν στο 20% του ΑΕΠ.

Τα spread των ελληνικών ομολόγων που απογειώνονται, με «κατώφλι», και όχι ως «οροφή», 200 μονάδες βάσης άνω των γερμανικών ομολόγων, δείχνουν «πελατεία» που απομακρύνεται, γίνεται δυσεύρετη, υψηλότερου κόστους. Αναπτύσσει δε διεθνή «τζόγο» μέσω των «συμβολαίων αντιστάθμισης κινδύνου» (CDSs), που κατ’ ουσίαν αξιολογεί την «αποκλίνουσα συμπεριφορά» της εγχώριας πολιτ(ευτ)ικής ελίτ. Που κατέστησε το εξωτερικό δημόσιο χρέος, και τη χώρα, αντικείμενο «τζόγου».

Μετά την πρωτοφανή κοινωνική έκρηξη των μαθητών, οι διεθνείς αναλυτές υποψιάζονται ότι για τις ελληνικές δημοσιονομικές επιδόσεις δεν αρκεί οι «ελεγκτές» της Ε.Ε. να πείθονται για «άσπρες τρύπες» (π.χ. τα αποθεματικά του ασφαλιστικού, που εδώ έγιναν αντικείμενο κλεπτοκρατικών επιδρομών) και λογιστικά κόλπα. Ότι στην οικονομική καθημερινότητά τους, οι ιθαγενείς, πλέον, όχι μόνο «δεν τσιμπάνε» στα παλαιά κόλπα έκτακτης εξισορρόπησης των δημοσίων οικονομικών, αλλά (θα) ζητούν και λογαριασμό.

Στην «περαίωση» π.χ. καμία μπλόφα «δεν πιάνει», παρά τις απειλές ελέγχου (ελέγχονται εκατοντάδες χιλιάδες υποθέσεις;) και τις παροτρύνσεις λογιστών «να ξεμπερδεύουμε». Η οικονομική κρίση «που έρχεται» και η (μέχρι τώρα αργόσυρτη) πολιτ(ευτ)ική παρακμή, που επιταχύνεται, απομακρύνουν τους ιθαγενείς τροφοδότες από τα δημόσια ταμεία. Ο δε μύθος της «συγκράτησης των δαπανών» φέρνει το δημόσιο σε εκτενή βραχυ - μεσο - και μακροπρόθεσμο δανεισμό υψηλού κόστους.

Οι πολίτες - τροφοδότες των δημοσίων εσόδων γνώριζαν ότι, στο σύγχρονο παρα-κράτος, πληρώνουν δύο φορές για το ίδιο «δημόσιο αγαθό», την δήθεν δημόσια παιδεία, την δήθεν δημόσια υγεία, κ.ο.κ. Βλέπουν, πλέον, και ότι ο αυξανόμενος δημόσιος δανεισμός δεν γίνεται επενδύσεις. Ταυτόχρονα, όχι μόνον πωλείται ό,τι υφίσταται ως δημόσια περιουσία, καθώς η πολιτ(ευτ)ική τάξη αδυνατεί να το διαχειρισθεί αποδοτικά για το κοινωνικό συμφέρον. Αλλά και, με κλεπτοκρατικές πρακτικές, ρευστοποιούνται ασφαλιστικά αποθεματικά (βλ. δομημένα) και δημόσιες γαίες (Βατοπέδιο, κ.λπ.).

Τώρα συνειδητοποιούν ότι και για τη δημόσια ασφάλεια, την ανθρώπινη ζωή και την περιουσία, οι «ειδικοί φρουροί - κρανοφόροι -κουκουλοφόροι» είναι για να σβήνουν τις φωτιές που οι ίδιοι ανάβουν (κυριολεκτικά και μεταφορικά). Οι δε διεθνείς αναλυτές βλέπουν αυτό που δείχνει, διεθνώς, η «αντιδιαφήμιση» των εξεγερμένων μαθητών. Που βγαίνουν στον δρόμο (δι)αισθανόμενοι την απαξίωση, το αδιέξοδο και το χρέος που τους κληροδοτεί ο 35ετής κύκλος της μεταπολίτευσης, φτάνοντας στο τέλος με την πλέον αμοραλιστική, και άπληστη, έκφανσή του.

Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2010

Αναλύσεις: Η ιρλανδική φάση της κρίσης

4  Δεκ. 2010   Η ιρλανδική φάση της κρίσης 

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 4/12/2010

Η τραπεζική κρίση που έγινε κρίση δημόσιου χρέους της Ευρώπης, και υπαρξιακή κρίση της Ευρωζώνης, πέρασε από την ελληνική στην (σοβαρότερη) ιρλανδική φάση της. Το ρίσκο του αξιόχρεου Ελλάδας και Ιρλανδίας διαφέρει σε μέγεθος και γεωγραφική - κρατική διασπορά. Κατά την Eurostat οι «υποχρεώσεις εκτάκτου ανάγκης» που ανέλαβαν τα κράτη της Ε.Ε. για τη διάσωση-στήριξη των τραπεζών (εν δυνάμει χρέος) αποτιμώνται το 2009 στην Ιρλανδία στο 176% του ΑΕΠ.