1 Αυγ. Το μνημόνιο δεν προβλέπει μείωση μισθών...
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία - Οικονομία - Αναλύσεις, σελ. 10, Κυριακή 1 Αυγούστου 2010.
Δεν υπάρχει λόγος κανείς υπουργός, ούτε ο της Εργασίας, να εμφανίζεται «μνημονιότερος» του μνημονίου, όσον αφορά την πολιτική μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Οι περικοπές-απομειώσεις μισθών του ιδιωτικού τομέα δεν είναι μέρος των «προϋποθέσεων» (conditionalities) του μνημονίου. Οι ίδιοι οι επιτηρητές της τρόικας το αναγνωρίζουν ρητά, αποδεχόμενοι ότι η περικοπή-απομείωση των μισθών του ιδιωτικού τομέα δεν είναι το «ζητούμενο», για σαφείς και κρίσιμους λόγους.
Η ολιγοπωλιακή δομή πολλών τομέων της οικονομίας θα απέκλειε το πέρασμα των περικοπών στις τιμές και στη βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας τιμών της οικονομίας. Απλώς θα βελτίωνε περαιτέρω τα περιθώρια κέρδους. Οι περικοπές μισθών θα οδηγούσαν σε βαθύτερη ύφεση και περιδίνηση της οικονομικής δραστηριότητας, με αρνητικές συνέπειες στη δημοσιονομική σταθεροποίηση.
Περικοπές μισθών του ιδιωτικού τομέα θα επέτειναν την ήδη αυξημένη ανισότητα των μισθών και του εισοδήματος. Επιπλέον, οι περισσότεροι εξαγωγικοί κλάδοι είναι εντάσεως κεφαλαίου και συνεπώς το μισθολογικό κόστος είναι μικρό μέρος του συνολικού κόστους, ενώ στον τομέα των υπηρεσιών η διεθνής ζήτηση δεν συνδέεται με την ελαστικότητα της τιμής και του εργατικού κόστους.
Αντί των περικοπών, το μνημόνιο δίνει προτεραιότητα στην επιστροφή της εξωτερικής ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, όπως αυτή «μετράται» από τον εκτιμώμενο δείκτη της «πραγματικής συναλλαγματικής ισοτιμίας» έναντι των εμπορικών εταίρων-ανταγωνιστών της χώρας (REER). Γι' αυτό ο στόχος ήταν «σε εναρμόνιση με τη μείωση των μισθών του δημόσιου τομέα, οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα πρέπει να γίνουν πιο ευέλικτοι, ώστε να καταστεί δυνατή η συγκράτηση του κόστους για μια εκτεταμένη χρονική περίοδο».
Και αυτό, μέσω όχι διοικητικών παρεμβάσεων στους μισθούς, αλλά ως μέρος των διαρθρωτικών πολιτικών, με αλλαγές στο σύστημα διαμόρφωσης των αμοιβών της εργασίας, των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της καλύτερης «λειτουργίας των μηχανισμών της αγοράς». Αλλωστε, τα οικονομικά του μνημονίου δεν προέβλεπαν μείωση των αμοιβών κατά κεφαλήν το 2011-2013 και ήλπιζαν σε εξαιρετικά χαμηλότερο πληθωρισμό ή και αποπληθωρισμό, ώστε μέσω αυτού να καλυφθεί το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και η εκτιμώμενη (REER) να κινηθεί γρηγορότερα προς το σημείο ισορροπίας.
Παρά το ότι οι συμπεριφορές στις συλλογικές διαπραγματεύσεις (Εθνική Γενική ΣΣΕ και κλαδικές) κινούνται σε αυτήν τη λογική, δεν κινήθηκε αναλόγως ο πληθωρισμός - που έχει «ξεφύγει» και ως ποσοστό και ως θεμελιακός στόχος της πολιτικής του μνημονίου. Οι δε υπουργικές πολιτικές μισθών για τον ιδιωτικό τομέα παραμένουν «τυφλές» για τα ουσιώδη, αρκούμενες σε «κακοτεχνίες» άρθρων και τροπολογιών για το σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων της χώρας.
Παρά το γεγονός ότι πλέον δεν ευθύνονται οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα για τον πληθωρισμό, ούτε επαναλαμβάνεται το παλιό λάθος να τον «ακολουθούν» και να τον αναπαράγουν, τόσο ο πληθωρισμός όσο και η μεταρρύθμιση του συστήματος διαμόρφωσης των αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα είναι σοβαρά ζητήματα, που επιβάλλουν την ανάλογη στάση της οικονομικής πολιτικής.