Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 4/12/2010
Η τραπεζική κρίση που έγινε κρίση δημόσιου χρέους της Ευρώπης, και υπαρξιακή κρίση της Ευρωζώνης, πέρασε από την ελληνική στην (σοβαρότερη) ιρλανδική φάση της. Το ρίσκο του αξιόχρεου Ελλάδας και Ιρλανδίας διαφέρει σε μέγεθος και γεωγραφική - κρατική διασπορά. Κατά την Eurostat οι «υποχρεώσεις εκτάκτου ανάγκης» που ανέλαβαν τα κράτη της Ε.Ε. για τη διάσωση-στήριξη των τραπεζών (εν δυνάμει χρέος) αποτιμώνται το 2009 στην Ιρλανδία στο 176% του ΑΕΠ.
Αιτία το κόστος διάσωσης τραπεζών και κρατικοποίησης ζημιών και τραπεζών. Στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι 39%, στο Βέλγιο 18,3%, στην Ολλανδία 14%, ενώ στα λοιπά κράτη είναι κάτω του 10%. Στην Ιρλανδία της «φούσκας» τραπεζών και real estate, το 2008, πριν την κρίση, οι τράπεζες είχαν δανείσει το 300% του εθνικού εισοδήματος, δανειζόμενες από μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι χρεοκοπημένες- «κρατικοποιημένες» Allied Irish Banks, Bank of Ireland, και Anglo Irish Bank Corp «συμπαρασύρουν» το ιρλανδικό δημόσιο και όχι μόνον.
Τα στοιχεία (Bank for International Settlements) δείχνουν «έκθεση» των ξένων τραπεζών στην Ιρλανδία που ξεπερνά (Ιούνιος 2010) τα 510 δισ. δολάρια, υπερτριπλάσια της «έκθεσής» τους στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα αφορά κυρίως γαλλικές (57 δισ.) και γερμανικές τράπεζες (37 δισ.), στην Ιρλανδία αφορά γερμανικές (139 δισ.) και βρετανικές τράπεζες (131 δισ.) που κατέχουν πλέον του 50% του ιρλανδικού χρέους, αμερικανικές (57 δισ.), που στην Ελλάδα έχουν χαμηλότερη έκθεση (7 δισ.), και γαλλικές (44 δισ.) που στην Ελλάδα έχουν πρώτη θέση (57 δισ.).
Αυτό εξηγεί γιατί Βρετανοί (που αν και εκτός Ευρωζώνης, και απόντες από τη «στήριξη» της Ελλάδας), Γερμανοί, Αμερικανοί, Γάλλοι σπεύδουν να «στηρίξουν» την Ιρλανδία. Στις πρώτες τράπεζες με «απαιτήσεις» στην Ιρλανδία είναι οι χρεοκοπημένες - κρατικοποιημένες Hypo Real Estate στη Γερμανία και οι βρετανικές Royal Bank of Scotland και Lloyds (με απαιτήσεις 54 δισ. λίρες και 27 δισ. λίρες, αντιστοίχως).
Πριν η ΕΚΤ στήριζε την Ιρλανδία «αγοράζοντας» κρατικά ομόλογα αξίας στο 75%-80% του εθνικού προϊόντος της, πολλαπλάσια των ελληνικών, αν και η Ιρλανδία αντιστοιχεί στα 2/3 της ελληνικής οικονομίας. Στην Ιρλανδία, που μπήκε στο Μηχανισμό Στήριξης έξι μήνες μετά την Ελλάδα είναι αξιοσημείωτο ότι στη «στήριξη» των 85 δισ. ευρώ, τα κράτη εισφέρουν 45 δισ., το ΔΝΤ 22,5 δισ. και για τα υπόλοιπα 17,5 δισ. θα «μπει χέρι» στο Νational Pensions Reserve Fund που, με έσοδα ιδιωτικοποιήσεων, είχε φτιαχθεί για στήριξη συντάξεων της περιόδου 2020-2030.
Με την ιρλανδική φάση της κρίσης συζητείται πλέον εάν η Πορτογαλία θα «αντέξει» έξι εβδομάδες ή λίγους μήνες. Έπειτα, με την Ισπανία, αρχίζουν τα πολύ δύσκολα. Το ληξιάριο λέει ότι στη διάρκεια του 2011 η Ισπανία πρέπει να ανανεώσει χρέος 192 δισ. ευρώ, το 1/5 του χρέους της έως το 2041.
