Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

Αναλύσεις: Γερμανικό «κράτος εν (ευρω)κράτει»


Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία 17/12/2010

Οι Σύνοδοι Κορυφής της Ε.Ε. και τα EcoFin της τελευταίας περιόδου θυμίζουν τον ορισμό (εποχής 1990) του Γκάρι Λίνεκερ περί ποδοσφαίρου: «Είναι ένα απλό άθλημα όπου 22 τύποι κυνηγούν μια μπάλα για 90 λεπτά και στο τέλος κερδίζουν οι Γερμανοί». Στις Συνόδους 27 (συν 2), και στα EcoFin 16 (συν 2), τύποι συζητούν και στο τέλος αποφασίζουν ότι επιθυμούν, όπου «ισορροπούν», οι Γερμανοί. Ο κυρίαρχος ρόλος τους στην Ε.Ε. και την ΟΝΕ είναι δεδομένος, οι επιλογές τους είναι συζητήσιμες.

Για αυτές, και για τα όρια της «γερμανικής ΟΝΕ», δεν ευθύνονται μόνον τα «κρυσταλλωμένα μυαλά» της Bundesbank και του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομικών. Άλλωστε επί καγκελαρίας Gerhard Schroder η Γερμανία ήταν ο πρώτος παραβάτης, το 2003, των κανόνων της ΟΝΕ και του Συμφώνου Σταθερότητας περί «υπερβολικού ελλείμματος» - ακολούθησαν Γαλλία και Ιταλία. Γερμανία και Ευρωπαϊκή Επιτροπή έφθασαν μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Για την επιστροφή της Γερμανίας στην ορθοδοξία της ΟΝΕ είναι σχεδόν ιστορική η «ημιπαράνομη» συνάντηση, στα τέλη του 2005 στον στρατιωτικό τομέα του βερολινέζικου αεροδρομίου Τέγκελ, του τότε Επιτρόπου Almunia και του (Γερμανού) Γενικού Διευθυντή της EcοFin Klaus Regling με την Angela Dorothea Merkel και τον Peer Steinbruck, πριν ακόμη αναλάβουν θέσεις καγκελαρίου και υπουργού Οικονομικών στην κυβέρνηση συνασπισμού, και πριν υπογράψουν στο σύμφωνο κυβερνητικής συνεργασίας ότι θα τηρούν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΟΝΕ.

Τα όρια της «γερμανικής ΟΝΕ» θεσμίζονται πανταχόθεν. Στην πορεία από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) έως τη Συνθήκη της Λισαβόνας (2007) το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης (αυτο)αναγορεύθηκε σε εγγυητή της γερμανικής εθνικής κυριαρχίας έναντι της εκχώρησης εθνικών αρμοδιοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ελέγχει εάν οι ευρωπαϊκές συνθήκες είναι συμβατές με το βασικό γερμανικό νόμο και ρητά θεωρεί ότι αυτός υπερέχει του Ευρωπαϊκού Δικαίου και των Ευρωπαϊκών Συνθηκών - σε αντίθεση π.χ. με ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα.

Με τη Συνθήκη της Λισαβόνας η Γερμανία αποκόμισε από τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης ό,τι στρατηγικά επιθυμούσε: Σχετικά ομαλή ενοποίηση της Ανατολικής Γερμανίας, διευρυνόμενη ενιαία αγορά με ενιαίο νόμισμα για την εξαγωγικά προσανατολισμένη οικονομία της και τις επιθυμητές προοπτικές για τις επιχειρήσεις της, μετατροπή της νομισματικής και της δημοσιονομικής ορθοδοξίας της σε ευρωπαϊκό κανόνα, ισχυρό αποφασιστικό ρόλο στις πλειοψηφίες Ευρωπαϊκών Συμβουλίων και Ευρωκοινοβουλίου.

Ωστόσο για τη Γερμανία θεωρείται ως αποδεκτό ευρωπαϊκό - κοινοτικό συμφέρον ό,τι είναι συμβατό με το γερμανικό συμφέρον, όπως αυτό εκφράζεται μέσα από τους θεσμικούς πυλώνες του: την Bundesbank, το Συνταγματικό Δικαστήριο, κ.ο.κ. Το γερμανικό συμφέρον τώρα επιτάσσει την ανάληψη της ηγεσίας της ΕΚΤ, τη διάσωση κρατών για τη διάσωση των γερμανικών τραπεζών, το σχεδιασμό μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας για τις περιφέρειες της ευρωπαϊκής άνισης ανάπτυξης.