Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 23/12/2010
Παραμονές της ελληνικής προσφυγής στον τριμερή Μηχανισμό Στήριξης Ε.Ε.-ΕΚΤ-ΔΝΤ (βλ. Η ελληνική Οδύσσεια αρχίζει, ΗτΣ, 17/4/2010) γράφαμε ότι «βρισκόμαστε στην αρχή μιας οδύσσειας ετών που απαιτεί μία "αναδυόμενη" στρατηγική ως προς το "από που (και πώς) πάμε για τη μείωση του δημόσιου χρέους και τη (νέα) ανάπτυξη". Ισχύει κι εδώ το "μία τόσο μεγάλη κρίση δεν πρέπει να πάει χαμένη"». Οκτώ μήνες μετά, με σαφή σήματα των ορίων ΟΝΕ και «αγορών», η ελληνική στρατηγική χρήζει στοιχειοθέτησης.
Ανεξαρτήτως του εάν οι (γερμανικής έμπνευσης) αποφάσεις στη Σύνοδο Κορυφής της 16ης Δεκεμβρίου 2010 κρίνονται «ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο», είναι «μισό». Συνιστούν εμβάθυνση της νομισματικής ένωσης με ραγδαίες δημοσιονομικές προσαρμογές, οδηγούν σε ελεγχόμενες χρεοκοπίες, ενώ, παρά την απόσυρση της γερμανικής πρότασης για στέρηση του δικαιώματος ψήφου και συμμετοχής σε αποφάσεις για κράτη-μέλη που «αποκλίνουν» δημοσιονομικά, διατηρούν (άρρητα) την πιθανότητα έξωσης «αποσταθεροποιητικών», για το κοινό νόμισμα, μελών.
Η κριτική στην «γερμανική ΟΝΕ», που όλα (πρέπει να) τα ρυθμίζει με σταθερότητα τιμών, δημοσιονομική πειθαρχία και ευέλικτες αγορές εργασίας (με επίκαιρο παράδειγμά της την Λετονία), δεν είναι άλλοθι για υπεράσπιση-συντήρηση της εγχώριας κρατι(κομματι)κής (και κλεπτοκρατικής) «φούσκας» της μεταπολίτευσης που οδήγησε στη χρεοκοπία. Αφορά το μετά την «φούσκα» και την χρεοκοπία. Το πότε και το πώς της στροφής σε βιώσιμη ενδογενή ανάπτυξη.
Στην ελληνική και την ιρλανδική «διάσωση» οι κανόνες της ΟΝΕ «χαλάρωσαν» για να διασωθούν (κεντροευρωπαϊκές) τράπεζες-δανειστές και το ευρω-σύστημα. Ομως και στις δύο περιπτώσεις τα μεγέθη «δεν βγαίνουν». Η προσφερόμενη επιμήκυνση του ελληνικού δανείου δεν αφορά μόνον αστοχία - παράλειψη έναντι του υφιστάμενου «ληξιάριου». Η προσφορά «νέου δανείου», την εποχή που η Ελλάδα «θα έβγαινε στις αγορές», αντικατοπτρίζει την υψηλή πιθανότητα σισύφειου αδιεξόδου, ενώ η ευρωπαϊκή κρίση δημόσιου χρέους βαίνει επιδεινούμενη.
Η Ελλάδα δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρωζώνης. Το θεωρητικό σενάριο δημοσιονομικής ενοποίησης, με πρώτο βήμα την κοινή έκδοση χρέους σε ευρω-ομολόγα, είναι «εκτός αντζέντας». Για την Ελλάδα θα παρείχε την δυνατότητα δανεισμού με σχετικά χαμηλότερο επιτόκιο, καθώς τα μέτρα συνεχούς δημοσιονομικής λιτότητας μόνον και μόνον για να εξοφλούνται τόκοι αυξανόμενου δημοσίου χρέους και απογειωμένα spreads δεν έχουν (οικονομικό, κοινωνικό και αναπτυξιακό) νόημα.
Στην έως τώρα εμπειρία του ΔΝΤ οι αναδιαρθρώσεις χρέους γίνονται, κατά κανόνα, μετά την αποτυχία προγραμμάτων του. Τώρα στις πρωτόγνωρες συνθήκες της ΟΝΕ και ενόψει του σχεδιαζόμενου μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας για την ευρωπαϊκή περιφέρεια, η Ελλάδα πρέπει, εν μέσω «επιτυχημένου» προγράμματος, να αποκτήσει μία από τις προϋποθέσεις βιώσιμης οικονομίας και ενδογενούς ανάπτυξης: να «ξεφορτωθεί», είτε προς το μέλλον, είτε για πάντα, μέρος του δημόσιου (ευρω)χρέους και, ταυτόχρονα, να βρεθεί το συντομότερο δυνατόν (κοινωνικά και οικονομικά) με πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα.
