28 Οκτ. 2010 Πολυκεντρική διέξοδος
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 28/10/2010
Η υπαρκτή δυνατότητα στροφής της οικονομίας και της χώρας στην ανάπτυξη και την ευημερία βρίσκεται πέρα από τη μνημονιολογούσα πολιτ(ευτ)ική καθημερινότητα της κρατι(κομματι)κής «φούσκας» που σβήνει και θορυβωδώς ανακυκλώνει συμπτώματα της οιονεί χρεοκοπίας. Συνδέεται και με τις επιτελούμενες τεκτονικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία, αλλαγές που δημιουργούν προϋποθέσεις τρίτης ευκαιρίας για την Ελλάδα, μετά τις «χαμένες» του 1974 και του 1989 (βλ. Η κρίση ως 3η ευκαιρία, «ΗτΣ», 7/12/2009).
Οι διεθνείς τάσεις ορίζουν ευκαιρίες για μία εξωστρεφή οικονομία σε έναν διεθνή καταμερισμό εργασίας και ισχύος που αλλάζει γρήγορα. Ο χαμηλής έντασης «νομισματικός πόλεμος», ο πόλεμος των ισοτιμιών, είναι η κορυφή του παγόβουνου αυτής της διαδικασίας. Η πρόσφατη σύνοδος του ΔΝΤ και η επερχόμενη σύνοδος του G20 (πάνε πια τα G3 και τα G7?) δείχνουν ότι είναι ανέφικτο να συμφωνήσουν οι Κινέζοι σε ανατίμηση του νομίσματός τους προς ενίσχυση της αμερικανικής οικονομίας και του δολαρίου.
Το δολάριο «πέφτει», κυριολεκτικά και μεταφορικά, ενώ η διεθνής κερδοσκοπία πιέζει ανατιμητικά τα νομίσματα των οικονομιών-πόλων του νέου πολυκεντρικού κόσμου. Αυτοί με την σειρά τους φέρνουν στην ημερήσια διάταξη τον ήπιο έλεγχο της κίνησης των κεφαλαίων. Υπερασπίζουν την ισοτιμία των νομισμάτων τους ώστε να στηρίξουν την παραγωγική δραστηριότητά τους, τις εξαγωγές τους, την οικονομία τους (π.χ. Βραζιλία και Ταϊλάνδη τις τελευταίες βδομάδες).
Αντιστέκονται στις βραχυπρόθεσμες κερδοσκοπικές κινήσεις κεφαλαίων, συνδεόμενων και με το νέο κύμα «ποσοτικών διευκολύνσεων» για την στήριξη της οικονομίας των ΗΠΑ, μέρος των οποίων διοχετεύεται, αντί της πραγματικής οικονομίας, στην ανατιμητική κερδοσκοπία επί των νομισμάτων αναδυόμενων οικονομιών. Κινήσεις που δεν συνεισφέρουν σε επενδύσεις, παραγωγή, απασχόληση και υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων/μεριδίων των νέων «πόλων» στις διεθνείς αγορές.
Αν δεν το έκαναν θα έπρεπε να μειωθούν οι μισθοί τους, να αυξηθεί η ανεργία τους κ.λπ. Μέχρι πρόσφατα στήριζαν τις ισοτιμίες τους κυρίως αγοράζοντας δολάρια κι αυτό με απώλειες λόγω της φθίνουσας τάσης της διεθνούς αξίας του. Τώρα στρέφονται σε εγκατάλειψη του δολαρίου ως μέσου τιμολόγησης των διεθνών εμπορικών συναλλαγών. Η πρόσφατη συμφωνία Κίνας - Τουρκίας είναι επέκταση αυτού που από έτους και πλέον είχαν συμφωνήσει οι συμμετέχοντες στο «Σύμφωνο Συνεργασίας της Σαγκάης» (Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Ιράν): Να χρησιμοποιούν τα δικά τους νομίσματα στις διμερείς εμπορικές συναλλαγές, παραμερίζοντας το δολάριο.
Κίνα - Ρωσία το εφαρμόζουν, Κίνα - Βραζιλία το προωθούν. Διαμορφώνουν έτσι δύο μεγάλες νομισματικές περιοχές, μία του δολαρίου, που υποχωρεί, και μία των BRIC, που αναδύεται, προσπερνώντας έτσι την αμερικάνικη λύση στο Μπρέτον Γουντς του 1944 και την προς όφελος των ΗΠΑ «λύση» του το 1971. Σε αυτόν τον κόσμο που αλλάζει και ισορροπεί, παρέχοντας χώρο και στο μετέωρο ευρώ, βρίσκεται μία συνιστώσα της τρίτης ευκαιρίας για τη μικρή ελληνική οικονομία της οιονεί χρεοκοπίας.