Σύνοψη: Η εμπειρία μιας δεκαετίας και πλέον, από το 1993 ως το 2004, δηλαδή η περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας το ΠΑΣΟΚ ήταν στην κυβέρνηση, και εν συνεχεία την περίοδο 2004-2008 όταν ήρθε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, παρέχει μια περίοδο ικανού χρόνου για την ανάλυση της εμπειρίας του τριμερούς κοινωνικού διαλόγου και των πρωτοβουλιών για τριμερείς κοινωνικές συμφωνίες και τις εκβάσεις τους στην Ελλάδα. Η παρούσα μελέτη θέτει την ελληνική εμπειρία σε μια συγκριτική ευρωπαϊκή προοπτική και συζητά τις θεωρητικές και πολιτικές υποθέσεις σχετικά με τη βιωσιμότητα των κοινωνικών συμφωνιών στη νέα, μετα την είσοδο και λειτουργία στην ΟΝΕ, πραγματικότητα, κατόπιν αξιολογεί δύο σημαντικές κυβερνητικές πρωτοβουλίες κοινωνικού διαλόγου για τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στην κοινωνική ασφάλιση και τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις για τριμερή διάλογο και συνεννόηση στην περίοδο του 2000-2004. Εν συνεχεία επισημαίνει κρίσιμες αλλαγές στο σύστημα σχηματισμού των αμοιβών της μισθωτής εργασίας και στις στάσεις στους κύκλους των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε κρίσιμους τομείς της αγοράς εργασίας και καταλήγει ερμηνεύοντας τις αιτίες των διαδοχικών αποτυχημένων προσπαθειών για τριμερείς κοινωνικές συμφωνίες.
Abstract: The experience of more than a decade-long initiatives, since 1993 to 2004, i.e. the period during which the PASOK socialist party was in government, and then the period 2004-2008 when the centre-right New Democracy government came to power, provides a period rather long enough for analyzing the social dialogue and social pact initiatives and their outcomes in Greece. This study sets the Hellenic experience in a comparative European perspective and discusses theoretical and policy hypotheses concerning the viability of social pacts practices in the new, post EMU, context, then assesses the two major social dialogue initiatives for labour market and social security reforms respectively, and the institutional reforms for concertation in the 2000-2004 period, traces the changes in the wage formation system through the recurring collective bargaining rounds in the main labour market segments and concludes on the causes of the successive failed attempts.
Paper presented at the Università di Bologna-Forli, ITALY and ETUI-REHS conference on SOCIAL PACTS IN THE EUROPEAN UNION. A revised and shortened version is published as ‘Odysseus or Sisyphus’ Revisited: Failed Attempts to conclude Social-liberal Pacts in Greece, in Pochet Ph. Keune M. & Natali D. (eds) After the Euro and Enlargement: Social Pacts in the European Union, pp. 83-108, Observatoire Social Europeen & ETUI, 2010 Brussels.
