Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 9/10/2010
Το παζλ της χρεοκοπίας που μας κληροδοτεί η πολλαπλώς πτωχεύσασα «Μεταπολίτευση» περιλαμβάνει και τη «φούσκα» της εγχώριας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όπου, αφενός μεν η χώρα βρίσκεται διεθνώς στις τρεις πρώτες χώρες ως προς το ποσοστό των νέων που «μπαίνουν» στα τριτοβάθμια ιδρύματα, αφετέρου δε βρίσκεται στην 118η θέση ως προς την αποτελεσματικότητά τους. Ενώ ο κρατικός προϋπολογισμός τους αφιερώνει ποσοστό του ΑΕΠ υψηλότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με αποτελέσματα υποδεέστερα του ευρωπαϊκού μέσου.
Το παζλ της χρεοκοπίας που μας κληροδοτεί η πολλαπλώς πτωχεύσασα «Μεταπολίτευση» περιλαμβάνει και τη «φούσκα» της εγχώριας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Όπου, αφενός μεν η χώρα βρίσκεται διεθνώς στις τρεις πρώτες χώρες ως προς το ποσοστό των νέων που «μπαίνουν» στα τριτοβάθμια ιδρύματα, αφετέρου δε βρίσκεται στην 118η θέση ως προς την αποτελεσματικότητά τους. Ενώ ο κρατικός προϋπολογισμός τους αφιερώνει ποσοστό του ΑΕΠ υψηλότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με αποτελέσματα υποδεέστερα του ευρωπαϊκού μέσου.
Η τρέχουσα χρεοκοπία δεν είναι ανεξάρτητη της μεταπολιτευτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα. Η τώρα πτωχεύσασα «Μεταπολίτευση» είχε ξεκινήσει, μεταξύ άλλων, με ρυθμίσεις και για τα ΑΕΙ της εποχής και την «αποχουντοποίηση». Καθηγητές που είχαν καταλάβει πολιτικές θέσεις συνεργαζόμενοι με το καθεστώς των συνταγματαρχών (από υπουργοί, διοικητές τραπεζών έως σύμβουλοι) τέθηκαν σε διαθεσιμότητα και εν συνεχεία απολύθηκαν. Ταυτόχρονα όμως με Συντακτική Πράξη, και εν συνεχεία με αλλαγή στο Σύνταγμα του 1975, ήρθη το ασυμβίβαστο καθηγητή και βουλευτή.
Τηρουμένων των αναλογιών, αν ένα συστατικό της «Μεταπολίτευσης» ήταν η λεγόμενη «αποχουντοποίηση» στα ΑΕΙ, η (ανα)ζητούμενη, μετά τη χρεοκοπία, «Νέα Μεταπολίτευση» μάλλον πρέπει να συνοδεύεται από την ... «αποτσατσοποίηση»: την απελευθέρωση των ΑΕΙ από τον μεταπολιτευτικό κρατι(κομματι)σμό, τα εκτενή συμπτώματα αδιαφάνειας, έλλειψης λογοδοσίας, εξυπηρέτησης ιδίων και αλλότριων συμφερόντων, πέρα και έξω από κάθε έννοια δημόσιας παιδείας και δημοσίου συμφέροντος.
Σημειωτέον ότι, όπως πριν από τη «Μεταπολίτευση» του 1974 η στρατιωτική κάστα -η ηγεσία και η ελίτ αυτής- χρεοκόπησε όταν απέτυχε στον κατ’ εξοχήν τομέα της «ειδικότητάς» της -στην άμυνα της χώρας, έτσι και προσφάτως, η καθηγητική-οικονομολογική κάστα- η ιθύνουσα ελίτ αυτής -χρεοκόπησε όταν, επί δεκαετία και πλέον, απέτυχε στο κατ’ εξοχήν τομέα της ειδικότητάς της- στην οικονομική πολιτική της χώρας.
Τότε φερέλπιδες στρατιωτικοί οδήγησαν σε εθνική τραγωδία, τώρα φερέλπιδες πολιτευτές οικονομολόγοι οδήγησαν (και οδηγήθηκαν) σε οικονομική και κοινωνική τραγωδία τη χώρα. Αξιοποίησαν την άρση του ασυμβιβάστου καθηγητή - βουλευτή, λειτούργησαν ως η κορυφή του παγόβουνου μιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που εξελίχθηκε σε επιτομή του ελληνικού «ιδιωτικοδημόσιου», και του «δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις». Κι αυτό δεν αφορά μόνον οικονομολόγους, αλλά πλείστες συνιστώσες της σε κρίση πολιτ(ευτ)ικής τάξης.
Η σχέση (υποτιθέμενης) διανόησης, πανεπιστημίων και εξουσίας απομυθοποιήθηκε. Άλλωστε σύμφωνα με τον Ουμπέρτο Έκο (έργο του συνοδεύει το σημερινό φύλλο της ΗτΣ) «τον ρόλο του διανοούμενου τον παίζει όποιος αναπτύσσει μια κριτική και δημιουργική δραστηριότητα ... θα έπρεπε να αρνηθούμε το ρόλο του διανοούμενου από έναν πανεπιστημιακό καθηγητή, ο οποίος εδώ και τριάντα χρόνια δεν παράγει τίποτα καινούργιο και επαναλαμβάνει κουραστικά έννοιες που έχει αντλήσει από εγχειρίδια γραμμένα από άλλους». Πόσο μάλλον σε όσους συνδέονται με τα σημερινά συντρίμμια, εντός και, κυρίως, εκτός πανεπιστημίων.
