Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 2/10/2010
Εναν χρόνο από τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 είναι καιρός να αρχίσει να γίνεται αντιληπτό τι είχε συμβεί στη χώρα και αυτή οδηγήθηκε στη (τεχνική) χρεοκοπία. Ρηχές και ανεπεξέργαστες αντιπαραθέσεις και επαναλήψεις αποκρύπτουν προσωρινά το γιατί το 2000-2009 ήταν μία χαμένη δεκαετία, το γιατί ο ένδοξος μεταπολιτευτικός κύκλος κλείνει με την πτωχεύσασα μεταπολίτευση. Οι ορθές και κατανοητές διαγνώσεις είναι κρίσιμες για τα μπορεί και τα πρέπει της νέας δεκαετίας.
Η τρέχουσα ύφεση στην ελληνική οικονομία δεν είναι μία συγκυριακή απόκλιση (δύο, τριών, πέντε, οκτώ τριμήνων) από την τάση μεγέθυνσης. Αυτή η τάση πλέον δεν υφίσταται. Δεν πρόκειται να την συναντήσουμε σε κανένα επόμενο τρίμηνο. «Έσκασε», χρεοκόπησε. Η αυταπάτη «ανάπτυξης» και «σύγκλισης» της περιόδου 2000-2009 έλαβε οριστικό τέλος. Η παρατεταμένη περίοδος χαμηλών επιτοκίων λόγω εισόδου στην ΟΝΕ ενείχε τον κίνδυνο της «μεγέθυνσης-φούσκας» και η εγχώρια πολιτική τον αξιοποίησε πλήρως.
Το τέλος της φούσκας εμπεριέχει «πεπρωμένα» και ανάγκες για «θαύματα». Στην πραγματική οικονομία και επιχειρήσεις θα κλείσουν, και πολλοί συμπολίτες μας δεν θα ξανακάνουν τη δουλειά που έκαναν πριν. Ανάλογο «πεπρωμένο» αφορά και το πολιτ(ευτ)ικό σύστημα. Οι πολίτες διαισθάνονται τα αίτια και τους αιτίους, απλά δεν γνωρίζουν την πλήρη αλήθεια, τις τεχνικές λεπτομέρειες για το τι, πώς και από ποιον έγινε. Οι εξεταστικές θα μπορούσαν να συμβάλουν σε αυτό.
Όμως το ουσιαστικότερο βρίσκεται στο επέκεινα της (τεχνικής) χρεοκοπίας και του Μνημονίου. Που αν και ούτε επιθυμητό ήταν, ούτε αλάνθαστο είναι, ούτε άγιο ή δαιμόνιο θα μείνει, έχει ωστόσο για όλους, από τους χαμηλοσυνταξιούχους έως και τους ... τραπεζίτες. «Ανοίξαμε και σας περιμένουμε» σημαίνει η σύσταση του Δ.Σ. του (επταετούς διάρκειας) Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Στήριξης των 10 δισ. εκ του συνόλου των 110 δισ. του Μηχανισμού Στήριξης.
Είναι ειρωνεία ότι αυτοί που διευκόλυναν την υποτιμητική κερδοσκοπία στην αγορά των ελληνικών ομολόγων, συμβαλλόμενοι με τους κερδοσκόπους στις ανοικτές πωλήσεις ομολόγων, ώστε να εισπράττουν τόκους ή προμήθειες από την κερδοσκοπία που οδήγησε τη χώρα στην (τεχνική) χρεοκοπία, κινδυνεύουν τώρα, κι αυτοί, να υπαχθούν στην εποπτεία του ΔΝΤ (στη «διάσωση» της ΕΚΤ βρίσκονται από μηνών). Όμως η χρεοκοπία, αλλά κυρίως το «θαύμα», έχει πεπρωμένα και αλλαγές για όλους. Λιγότερες για τους ... συνταξιούχους και περισσότερες για τους φορείς του εγχώριου «τραπεζικού ζητήματος».
«Θαύμα» είναι όχι μόνον η επίτευξη (του εξαιρετικά φιλόδοξου) μηδενισμού του δημοσιονομικού ελλείμματος το 2014 και η επίτευξη δημοσιονομικού πλεονάσματος της τάξης του 5%-6% του ΑΕΠ, αλλά η ζωτική ανάγκη (ώστε η ταχεία μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος να μην είναι μόνον ή κυρίως υφεσιακή) ενός ισοσκελισμένου ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που προϋποθέτει ραγδαία μείωση στο ευρύτατο εμπορικό έλλειμμα της χώρας με επενδύσεις, ανάκτηση εσωτερικών αγορών και εξαγωγές.
Η τρέχουσα ύφεση στην ελληνική οικονομία δεν είναι μία συγκυριακή απόκλιση (δύο, τριών, πέντε, οκτώ τριμήνων) από την τάση μεγέθυνσης. Αυτή η τάση πλέον δεν υφίσταται. Δεν πρόκειται να την συναντήσουμε σε κανένα επόμενο τρίμηνο. «Έσκασε», χρεοκόπησε. Η αυταπάτη «ανάπτυξης» και «σύγκλισης» της περιόδου 2000-2009 έλαβε οριστικό τέλος. Η παρατεταμένη περίοδος χαμηλών επιτοκίων λόγω εισόδου στην ΟΝΕ ενείχε τον κίνδυνο της «μεγέθυνσης-φούσκας» και η εγχώρια πολιτική τον αξιοποίησε πλήρως.
Το τέλος της φούσκας εμπεριέχει «πεπρωμένα» και ανάγκες για «θαύματα». Στην πραγματική οικονομία και επιχειρήσεις θα κλείσουν, και πολλοί συμπολίτες μας δεν θα ξανακάνουν τη δουλειά που έκαναν πριν. Ανάλογο «πεπρωμένο» αφορά και το πολιτ(ευτ)ικό σύστημα. Οι πολίτες διαισθάνονται τα αίτια και τους αιτίους, απλά δεν γνωρίζουν την πλήρη αλήθεια, τις τεχνικές λεπτομέρειες για το τι, πώς και από ποιον έγινε. Οι εξεταστικές θα μπορούσαν να συμβάλουν σε αυτό.
Όμως το ουσιαστικότερο βρίσκεται στο επέκεινα της (τεχνικής) χρεοκοπίας και του Μνημονίου. Που αν και ούτε επιθυμητό ήταν, ούτε αλάνθαστο είναι, ούτε άγιο ή δαιμόνιο θα μείνει, έχει ωστόσο για όλους, από τους χαμηλοσυνταξιούχους έως και τους ... τραπεζίτες. «Ανοίξαμε και σας περιμένουμε» σημαίνει η σύσταση του Δ.Σ. του (επταετούς διάρκειας) Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Στήριξης των 10 δισ. εκ του συνόλου των 110 δισ. του Μηχανισμού Στήριξης.
Είναι ειρωνεία ότι αυτοί που διευκόλυναν την υποτιμητική κερδοσκοπία στην αγορά των ελληνικών ομολόγων, συμβαλλόμενοι με τους κερδοσκόπους στις ανοικτές πωλήσεις ομολόγων, ώστε να εισπράττουν τόκους ή προμήθειες από την κερδοσκοπία που οδήγησε τη χώρα στην (τεχνική) χρεοκοπία, κινδυνεύουν τώρα, κι αυτοί, να υπαχθούν στην εποπτεία του ΔΝΤ (στη «διάσωση» της ΕΚΤ βρίσκονται από μηνών). Όμως η χρεοκοπία, αλλά κυρίως το «θαύμα», έχει πεπρωμένα και αλλαγές για όλους. Λιγότερες για τους ... συνταξιούχους και περισσότερες για τους φορείς του εγχώριου «τραπεζικού ζητήματος».
«Θαύμα» είναι όχι μόνον η επίτευξη (του εξαιρετικά φιλόδοξου) μηδενισμού του δημοσιονομικού ελλείμματος το 2014 και η επίτευξη δημοσιονομικού πλεονάσματος της τάξης του 5%-6% του ΑΕΠ, αλλά η ζωτική ανάγκη (ώστε η ταχεία μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος να μην είναι μόνον ή κυρίως υφεσιακή) ενός ισοσκελισμένου ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, που προϋποθέτει ραγδαία μείωση στο ευρύτατο εμπορικό έλλειμμα της χώρας με επενδύσεις, ανάκτηση εσωτερικών αγορών και εξαγωγές.
