16 Οκτ. 2010 Κατάρρευση της απασχόλησης;
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 16/10/2010
Η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας για δεύτερο συνεχή χρόνο έχει αρχίσει πλέον να επενεργεί με πολλαπλασιαστικά αρνητικά αποτελέσματα στην αγορά εργασίας και στην απασχόληση. Η ανεργία αυξάνεται τείνοντας να επιβεβαιώσει την πρόβλεψη για ποσοστό ανώτερο του 12% το 2010 και ποσοστό περί το 15% το 2011 και 2012. Η μείωση της απασχόλησης στην διάρκεια του 2010 μπορεί να είναι της τάξης του 2,0%-2,5%, δηλαδή διπλάσια της μείωσης κατά 1,1% που σημειώθηκε το 2009 έναντι του 2008.
Κατά τη διάρκεια του 2010 το ποσοστό απασχόλησης του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας θα μειωθεί για τρίτη συνεχή χρονιά. Το ποσοστό απασχόλησης του πληθυσμού ηλικίας 20-64 ετών αυξανόταν, έστω αργά, την περίοδο 2000-2008 και το 2008 έφτασε στο ιστορικό υψηλό ποσοστό του στο 66,5% έναντι 61,9% το 2000. Αυτή η αύξηση, που ήταν συγκριτικά δυσανάλογη με τους υψηλούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης της ίδιας περιόδου, βασίσθηκε αποκλειστικά στην αύξηση του ποσοστού απασχόλησης των γυναικών σε ποσοστό 7,9%.
Η αυξητική τάση του ποσοστού απασχόλησης διεκόπη με την εκδήλωση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης στα τέλη του 2008, και μέσα σε λιγότερο από δύο χρόνια το ποσοστό απασχόλησης μειώθηκε μεταξύ 2008 και πρώτου εξαμήνου του 2010 περί το -2%, από 66,5% σε 64,5%, μείωση που περιγράφει την «κατάρρευση» του ποσοστού απασχόλησης σε επίπεδα του 2005. Η αιτία αυτής της «κατάρρευσης» του ποσοστού απασχόλησης είναι διττή.
Αφενός κατά τα πρώτα στάδια της κρίσης και της οικονομικής συρρίκνωσης απουσίασε παντελώς η αποτελεσματική πολιτική απασχόλησης (βλ. στην παρούσα στήλη «Μακριά νυχτωμένοι» ΗτΣ 16/4/2009, «Πολιτικές Απασχόλησης, Επειγόντως» ΗτΣ 7/11/2009). Αφετέρου η αύξηση της απασχόλησης κατά την περίοδο 2000-2008, επίσης σε συνθήκες απουσίας αποτελεσματικής και βιώσιμης πολιτικής απασχόλησης την περίοδο πριν από την κρίση, βασίσθηκε σε σαθρό υπόβαθρο.
Οι βασικές συνιστώσες της αύξησης της απασχόλησης συνδεόταν με την τεχνητή διόγκωση της δημόσιας απασχόλησης, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας στο λιανικό εμπόριο που τροφοδοτούνταν από τη δανεική κατανάλωση, τον φθηνό δανεισμό και την αυταπάτη «σύγκλισης» στην Ε.Ε. και στις κατασκευές αρχικά με τα μεγάλα έργα και το 2004, στη συνέχεια με τη «φούσκα» κατασκευών-κατοικίας. Επιπλέον είχαμε μεν περισσότερες, αλλά δεν είχαμε καλύτερες θέσεις εργασίας, ενώ επιτάθηκε ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας.
Τώρα το ποσοστό απασχόλησης πρέπει να αντιμετωπισθεί ως βασική συνιστώσα της οικονομικής και της κοινωνικής συνοχής στην Ελλάδα. Χρειαζόμαστε πολιτική απασχόλησης που, κατ΄αρχήν, θα «παίζει άμυνα» για ανακοπή της μείωσης του ποσοστού απασχόλησης, και, εν συνεχεία, θα συνδέεται με το (νέο) αναπτυξιακό σχέδιο της χώρας και τα αναξιοποίητα «κοιτάσματα» απασχόλησης (νέων, γυναικών, κοινωνικής οικονομίας, πράσινες θέσεις εργασίας, εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό, οικονομία γνώσης, κ.λπ.). Γίνεται;
