29 Μαΐου 2010 Τα Τρένα της Ανάπτυξης
Ημερησία του Σαββάτου- Οικονομία, 29/5/2010
Η επιστροφή στην ανάπτυξη «έχει παντού μόνο φίλους», αλλά παραμένει ασαφές το τι πρακτικά σημαίνει αυτό. Αν ως επιστροφή στην ανάπτυξη υπονοείται η αναβίωση των υψηλών ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης που τα προηγούμενα χρόνια χρηματοδοτήθηκαν από τον ιδιαίτερα φθηνό δημόσιο δανεισμό και τον ταχύτατα αυξανόμενο ιδιωτικό δανεισμό ενώ η παραγωγική βάση και η ανταγωνιστικότητά της χώρας έφθιναν, ας γίνει κατανοητό ότι αυτό δεν ήταν ανάπτυξη αλλά η μεγέθυνση μιας φούσκας, που πάει, πέρασε.
Η επιστροφή στην ανάπτυξη προϋποθέτει παραγωγικές επενδύσεις, μεγάλες, μεσαίες, μικρές, εθνικές και ξένες, δημόσιες και ιδιωτικές. Άνευ αυτών ανάπτυξη με βιώσιμες θέσεις εργασίας δεν έρχεται. Η επιστροφή στην ανάπτυξη δεν ισοδυναμεί με επιδίωξη αναβίωσης του παραγωγικού μοντέλου που χρεοκόπησε, αλλά ταυτόχρονα δεν σημαίνει πως πρέπει να αφεθεί στην τύχη του ότι παραγωγικό ή δυνητικά παραγωγικό απέμεινε στον τόπο. Ένα από τα νέα τραίνα της ανάπτυξης παραμένουν τα ίδια τα τραίνα.
Στις αρχές Φεβρουαρίου τιμήθηκε με το European Railway Award 2010 ο πρώην πρωθυπουργός της Ισπανίας Φελίπε Γκονζάλες για την απόφασή του, την δεκαετία του 1980, να ενισχύσει την Ισπανική οικονομία μέσω μεγάλων επενδύσεων για υποδομές σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας, απόφαση που συνοδεύθηκε από την έξυπνη και εκτενή αξιοποίηση πόρων από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία και το ταμείο συνοχής. Εκεί ο τιμώμενος πρώην πρωθυπουργός μήνυσε:
«Η ιδέα ήταν να μετασχηματίσουμε την Ισπανία. Ήταν ένα σχέδιο εκσυγχρονισμού της Ισπανίας, να κερδίσει αποδοτικότητα και παραγωγικότητα, να αλλάξει προς περισσότερο φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους μεταφοράς. Αλλάξαμε πορεία έχοντας ένα όραμα που θα χαρακτήριζα ιστορικό. Στο παρελθόν οι σιδηρόδρομοι ήταν απάντηση στην εκβιομηχάνιση και στην αλλαγή των καιρών, θα είναι το ίδιο στο μέλλον. Για την Ευρώπη ο σιδηρόδρομος είναι η απάντηση όχι μόνο για τους επιβάτες αλλά και για τα εμπορεύματα».
Λίγες ημέρες πριν, στα τέλη Ιανουαρίου, ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα είχε ανακοινώσει την κατανομή 8 δισ. δολαρίων, από πρόγραμμα οικονομικής ανόρθωσης (American Recovery & Reinvestment Act) που είχε υιοθετηθεί τον Απρίλιο 2009, για επενδύσεις προς ανάπτυξη υποδομών τραίνων υψηλής ταχύτητας στις ΗΠΑ σε μεγάλες αλλά και τοπικές διαδρομές. Ο Ομπάμα αναγνωρίζει ότι η περίοδος έκλειψης των σιδηροδρόμων, υπέρ των αυτοκινήτων και των αεροπλάνων, παρήλθε.
Μία σοβαρή συζήτηση και ένα σοβαρό σχέδιο για την ελληνική ανάπτυξη, ιδιαίτερα αν αυτή θέλει να είναι πράσινη, πρέπει να έχει υπόψη της την διττή σημασία που συμπυκνώνεται στην διαπίστωση ότι «οι ευρωπαϊκές χώρες ανέπτυξαν τους σιδηροδρόμους τους, οι αμερικανικοί σιδηρόδρομοι ανέπτυξαν την χώρα τους». Η Ελλάδα; Σε αυτήν την βάση πρέπει να τοποθετηθεί η πολιτική για τις συνδυασμένες μεταφορές στην χώρα και για το μέλλον του πολύπαθου ΟΣΕ.
