Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2012

Αναλύσεις: Προτεκτο...κράτος

25 Φεβρ. 2012   Προτεκτο...κράτος

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 25/02/2012


Οταν οι ιδέες ενός Βόλφγκανγκ (ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομικών στην Γερμανία) για την διαχείριση/εποπτεία του 2ου ελληνικού «Μνημονίου» χαρακτηρίζονται από έτερο Βόλφγκανγκ (αναλυτής των Financial Times) ότι θα δημιουργούσαν «the eurozone's first colony», η περιώνυμη ευρωπαϊκή ενοποίηση φθάνει σε σταυροδρόμι, και η χώρα έρχεται αντιμέτωπη με τον «υπαρκτό ευρωπαϊσμό». Κι αυτό κάνει επιτακτικότερη την ανάγκη κατανόησης του «εξαιρετικού και μοναδικού» στην ελληνική περίπτωση.

Πρόσφατη μελέτη του McKinsey Global Institute (Debt and deleveraging: Uneven progress on the path to growth, January 2012) δείχνει την Ελλάδα με το υψηλότερο παγκοσμίως δημόσιο χρέος ως
ποσοστό του ΑΕΠ (132%), δεύτερη μόνο μετά την Ιαπωνία (226%) όπου, όμως, το χρέος είναι σε εθνικό νόμισμα και εσωτερικό. Και με συνολικό χρέος (δημόσιου, νοικοκυριών, χρηματοπιστωτικών και μη επιχειρήσεων) στο 267% του ΑΕΠ, χαμηλότερο του μέσου όρου των «ώριμων» οικονομιών (339%), και των Ιρλανδίας (663%), Ισπανίας (363%), Πορτογαλίας (356%), Ιταλίας (314%).

Άλλη μελέτη (βλ. «Ιστορίες για χρεοκοπίες» προς ανάγνωση, «ΗτΣ» 17/12/2011) αναλύει γιατί στην ελληνική περίπτωση το Δημόσιο χρέος κατέστη μη βιώσιμο, καθώς (ανα)τροφοδότησε μία αντιπαραγωγική κοινωνική δομή όπου η κατανομή των οικονομικών πόρων μεταξύ του τομέα «διεθνώς μη εμπορευσίμων» προς «διεθνώς εμπορεύσιμα» έχει αναλογία της τάξεως 4 προς 1, όταν σε «ώριμες» οικονομίες κυμαίνεται μεταξύ 2,5 προς 1 στην «υποδειγματική» περίπτωση της Γερμανίας, 3,5 προς 1 στην «προβληματική» περίπτωση των ΗΠΑ.

Η εγχώρια ανισορροπία της ανεπανάληπτης διαρθρωτικής πρωτοκαθεδρίας του τομέα «διεθνώς μη εμπορευσίμων» ερμηνεύει την παρατεταμένη κατάρρευση του ΑΕΠ και το ατελέσφορο επανάληψης σεναρίων σύντομης προσαρμογής και ανάκαμψης άλλων κρατών εντός (Ιρλανδία), εκτός (Ισλανδία) και επί τα αυτά (Λετονία) της Ευρωζώνης, που, κατά περίπτωση, χρησιμοποιούνται ως «υποδείγματα». Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης «βυθίσθηκε», από τα «υψηλά» πριν από την κρίση του 2008-2009 στα «χαμηλά» της κρίσης, στην Ιρλανδία -18,7% (2007-2009), στη Λετονία -14,9% (2008-2009), στην Ισλανδία -12,0% (2008-2010).

Στην Ελλάδα (2008-2010: -5,2%) το κύριο μέρος της «βύθισης» λαμβάνει χώρα το 2011-2012, η δε καθυστέρηση διαρθρωτικής προσαρμογής επιτείνει και το μέγεθος και τη διάρκειά της επιμερίζοντας ανισομερώς το κόστος (οικονομικό και κοινωνικό) μεταξύ των δύο τομέων της οικονομίας. Η έξοδος από τη δίνη χρεοκοπίας προϋποθέτει και τη ραγδαία συρρίκνωση του τομέα των «διεθνώς μη εμπορευσίμων», όπου προεξάρχει ο κυρίαρχος, και πολλαπλώς προστατευμένος, κρατικός-πελατειακός τομέας.

Θετικές στο 2ο Μνημόνιο είναι οι επιλογές που «απέφυγε» το 1ο: το «κούρεμα»/αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους και η προτεραιότητα στη μείωση δημοσίων δαπανών. Αν και διατηρούνται λάθος φορο-εισπρακτικές επιλογές του 1ου. Αρνητικό είναι ότι άργησαν δύο χρόνια στέλνοντας λάθος σήματα σε πολίτες και «αγορές». Τα μεν ήδη εκταμιευθέντα 73 δισ. ευρώ του 1ου Μνημονίου απλά μετέθεσαν μέρος του δημόσιου χρέους από τον ιδιωτικό τομέα (τράπεζες, κυρίως βορειο-ευρωπαϊκές) στον «επίσημο» (Ευρωκράτη και ΔΝΤ). Η δε αλλεπάλληλες αυξήσεις φορολογίας, έμμεσης και άμεσης, τακτικής και έκτακτης, επιδίωξαν να συντηρήσουν το ελλειμματικό μεταπολιτευτικό προτεκτο...κράτος που (μας) χρεοκόπησε.