1 Απρ. 2010 Βαθιά Κρίση της Παγκόσμιας Οικονομίας
Ημερησία του Σαββάτου -Οικονομία, 1/4/2010
Η πολύμηνη στροφή και επιμονή των «προβολέων» της διεθνούς οικονομίας και πολιτικής στην «ελληνική κρίση» δεν διευκολύνει να διακρίνουμε, πίσω και πέρα από αυτούς τους συχνά (πολιτικά και ιδεολογικά) «εκτυφλωτικούς» «προβολείς», τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο, δηλαδή στην «μεγάλη εικόνα» πέρα από το 2,6% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, το 2% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 0,6% του παγκόσμιου ΑΕΠ που αντιπροσωπεύει η Ελλάδα.
Τείνουμε να ξεχάσουμε ότι η παγκόσμια οικονομία διανύει βαθιά οικονομική κρίση ανάλογη (παρά τις ιστορικές οικονομικές διαφορές) εκείνης που ξεκίνησε με την «Μεγάλη Ύφεση» των ΗΠΑ του 1929-30. Οι δείκτες της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής ακολουθούν πτώση όμοια με της δεκαετίας του 1930, των δε διεθνών χρηματιστηρίων (με ανακοπές στην πτωτική τάση μετά τον Μάρτιο 2009) και του διεθνούς εμπορίου (αν και τείνει να σταθεροποιηθεί) δεν έχουν ακόμη «ξεφύγει» από πορείες όμοιες του 1929-30.
Προς το παρόν, η διαφορά έναντι του 1929-30 συνδέεται με τη συντονισμένη προσπάθεια κρατών και διεθνών οργανισμών να «συγκρατήσουν» την τάση προς μεγαλύτερη κοινωνική και οικονομική καταστροφή με διαφορετικές οικονομικές πολιτικές έναντι του 1929-30 ως προς την προσφορά χρήματος, με χαμηλότερα βασικά επιτόκια και εκτενείς «ποσοτικές διευκολύνσεις», και με ενίσχυση των δημοσίων δαπανών και ελλειμμάτων σε ποσοστά σχεδόν διπλάσια εκείνων στη διαχείριση της κρίσης του 1929.
Η τρέχουσα κρίση που ξεκίνησε το 2008 ως χρηματοπιστωτική, στο χρηματοπιστωτικό μέρος της θα κοστίσει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, περί τα 12 τρισ. δολάρια, ήτοι 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ, όταν το ΑΕΠ των ΗΠΑ είναι στα 14,2 τρισ. και της Ευρωζώνης στα 13,6 τρισ. Τόσα κοστίζουν οι κρατικές κεφαλαιακές ενισχύσεις στις τράπεζες, η «εξουδετέρωση» των «τοξικών» ενεργητικών τους, οι εγγυήσεις χρεών και η τεράστια παροχή ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες.
Η παγκοσμιοποιημένη και αυτοτροφοδοτούμενη χρηματοπιστωτική «φούσκα», που αναπτύχθηκε (και) με θεωρίες περί «αυτορυθμιζόμενων» αγορών, πριν ακόμη «σκάσει», προκάλεσε ιστορικές διαρθρωτικές ανισότητες και αδυναμίες στη ζήτηση και παρήγαγε λύσεις οικονομικής μεγέθυνσης που επίσης οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο. Όπως η «μεγέθυνση» με «εκτός ορίων» δανεισμό των νοικοκυριών (π.χ. ΗΠΑ, Βρετανία, Ισπανία, κ.λπ.) και ταυτόχρονη τροφοδότηση σε «φούσκες» στην αγορά ακινήτων. Ή η βασισμένη στις εξαγωγές «μεγέθυνση» με παράλληλη «εθνική» μισθολογική συγκράτηση (π.χ. Γερμανία, Ιαπωνία, Κίνα) παρά την αυξημένη παραγωγικότητα και τη δυνητική «εθνική» ζήτηση.
Η Ευρώπη και η Ευρωζώνη, όπως και η διεθνής οικονομία, βρίσκονται στο επίκεντρο αυτών των διαρθρωτικών ανισορροπιών και «αδιεξόδων», και παρά τα σημάδια αποφυγής του νέου 1929, ο κίνδυνος μίας δεύτερης «βουτιάς» στην κρίση / ύφεση δεν έχει εκλείψει. Ήτοι, εκτός από την «ελληνική», υπάρχει μία μεγαλύτερη και βαθύτερη κρίση σε εξέλιξη.
