20 Φεβρ. 2010 Μετέωρη Ευρώπη, μετέωρη Ελλάδα
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 20/2/2010
Στον διεθνή ορυμαγδό «κρισολογίας» και «μετρολογίας» η Ελλάδα δεν έχει καταφέρει να τοποθετείται με μία συνολική, συνεκτική και αναπτυσσόμενη θέση. Όμως σε αυτή τη σύνθεση βρίσκεται η αρχή της λύσης του «ελληνικού ζητήματος» το οποίο έχει τρεις συνιστώσες: τη δημοσιονομική (έλλειμμα και χρέος), την ύφεση και την «σμπαραλιασμένη» ανταγωνιστικότητα. Η αποτελεσματική οικονομική πολιτική (πρέπει να) απαντά και στις τρεις συνιστώσες.
Η Ελλάδα προφανώς δεν έχει περιθώρια να ασκήσει ισχυρή αντικυκλική πολιτική, αλλά πρέπει (και) να αποφύγει δημοσιονομικές επιλογές που ωθούν σε εμβάθυνση της ύφεσης και της κοινωνικής κρίσης. Η μείωση του ελλείμματος δεν μπορεί να γίνει βραχυπρόθεσμα με τρόπους που βαθαίνουν την ύφεση έτι περαιτέρω. Τέτοιες επιλογές μειώνουν τα δημόσια έσοδα και αυξάνουν την ανάγκη για δημόσια έξοδα και επιπλέον δανεισμό.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας (υποτίθεται ότι) είναι και Σύμφωνο Ανάπτυξης, και η εφαρμογή του χρειάζεται ισορροπία με ανάλογο μέτρο στη «μετρολογία». Γιατί το «ελληνικό ζήτημα» είναι ταυτόχρονα και «ευρωπαϊκό». Η απουσία έκδοσης από τις χώρες της Ευρωζώνης κοινών τίτλων δημοσίου χρέους στις διεθνείς κεφαλαιαγορές και η έλλειψη διεθνούς αγοράς τίτλων του Ευρωπαϊκού Δημοσίου, ανάλογης με εκείνη των τίτλων του Δημοσίου των ΗΠΑ, υπονομεύει την διεθνή παρουσία του ευρώ.
Στην δε ελληνική περίπτωση (όπως και σε όλη την ευρωζωνική «περιφέρεια») η απουσία κοινού τίτλου του Ευρωπαϊκού Δημοσίου επιτρέπει την κερδοσκοπία επί του ευρώ και την αύξηση του κόστους δανεισμού για τους μικρούς /περιφερειακούς εκδότες τίτλων, αυξάνοντας περαιτέρω δημόσιο έλλειμμα και χρέος. Με αυτήν τη σισύφεια διαδικασία πόροι μεταφέρονται εκτός πραγματικής οικονομίας, εκτός χώρας και εκτός ευρωζώνης επιδεινώνοντας τις τρεις συνιστώσες του «ελληνικού ζητήματος».
Η μετέωρη στην κρίση Ελλάδα δεν είναι μόνον προϊόν ενδογενών παθογενειών. Συνδέεται και με τη μετέωρη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, μετά την «κοπιώδη», με σχεδόν δεκαετή καθυστέρηση, υιοθέτηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, με την αποτυχία του προ δεκαετίας σχεδίου της Στρατηγικής της Λισαβόνας, οι οποίες συνέπεσαν προ διετίας με διεθνή (και ευρωπαϊκή) χρηματοπιστωτική κρίση και ύφεση, αναδεικνύοντας, με τη σειρά τους, ελλείψεις της ευρωπαϊκής οικονομικής ολοκλήρωσης.
Τα ζητήματα, πλέον, είναι glocal. Το «ελληνικό» είναι και (αναδεικνύει το) «ευρωπαϊκό». Ακόμη και η «ακραία» περίπτωση προσφυγής στο ΔΝΤ αγγίζει μία πλευρά του «ευρωπαϊκού ζητήματος». Οι ΗΠΑ συμμετέχουν και εκπροσωπούνται στο ΔΝΤ «ενιαία» με αυξημένα δικαιώματα, ενώ η Ευρωζώνη μόνον με τα «κομμάτια» της. Όσο για το ορυμαγδό «μέτρων» το κυριότερο δεν είναι «από πού προέρχονται» αλλά η ορθότητά τους. Με κριτήριο την ισορροπημένη αντιμετώπιση και των τριών συνιστωσών της εθνικής κρίσης.
