31 Δεκ. 2009 2010 - Δοκιμάζοντας τα όρια
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 31/12/2009
Για οικονομία σε Ελλάδα και Ευρωζώνη - Ενωση το 2010 είναι έτος δοκιμής των ορίων. Στο εσωτερικό της χώρας των ορίων ενός μοντέλου και πλαισίου ιεραρχήσεων - διαρθρώσεων συμφερόντων και διαδικασιών (μη) ρύθμισής τους που την έφεραν σε κρίση τριών ελλειμμάτων. Και «εκτός», των ορίων της Συνθήκης του Μάαστριχτ, του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που είναι, τουλάχιστον, (συμ)μέτοχοι της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης - ύφεσης.
Στην Ελλάδα το 2010 ενδέχεται να είναι έτος πρώτης εφαρμογής (δοκιμής) του άρθρου 126 (πρώην άρθρου 104 της ΣΕΚ) σχετικά με το πώς «τα κράτη-μέλη αποφεύγουν τα υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα» και ιδιαίτερα των παραγράφων 9 (για «εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, μέτρα για μείωση του ελλείμματος» και «εκθέσεις σύμφωνα με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα») και 11 (για ένα ή περισσότερα από τα 4 μέτρα εάν «ένα κράτος-μέλος δεν συμμορφώνεται με απόφαση που έχει ληφθεί σύμφωνα με την παράγραφο 9).
Τα 4 μέτρα περιλαμβάνουν: α) «Να απαιτήσει να δημοσιεύει το κράτος-μέλος πρόσθετες πληροφορίες που ορίζονται από το Συμβούλιο, προτού εκδώσει ομολογίες και χρεόγραφα». β) «Να καλέσει την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να αναθεωρήσει την πολιτική δανεισμού που ασκεί έναντι του κράτους-μέλους». γ) «Να απαιτήσει από το κράτος-μέλος να καταθέσει ατόκως στην Ενωση ποσό κατάλληλου ύψους, έως ότου, κατά τη γνώμη του Συμβουλίου, διορθωθεί το υπερβολικό έλλειμμα». δ) «Να επιβάλει πρόστιμα εύλογου ύψους».
Τέτοια μέτρα θα λειτουργούσαν στην περίπτωση ενός κράτους-μέλους, όπως και μία προσφυγή στο ΔΝΤ, όμως η τρέχουσα κρίση αφορά σχεδόν την πλειονότητα της Ευρωζώνης και της Ε.Ε.-27. Η δε Ελλάδα δεν ήταν, δεν είναι, ούτε θα γίνει το μεγαλύτερο ζήτημα της Ενωσης. Προηγούνται άλλα.
Ναι μεν, κατά το άρθρο 125 (πρώην 103 της ΣΕΚ), «η Ενωση δεν ευθύνεται για τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν οι κεντρικές κυβερνήσεις, οι περιφερειακές, τοπικές ή άλλες δημόσιες αρχές, ..., ούτε τις αναλαμβάνει, ...», υπάρχει, όμως, και το άρθρο 122 (πρώην 100 της ΣΕΚ) παρ. 2 για δυνατότητα «χορήγησης, υπό ορισμένους όρους, χρηματοδοτικής ενίσχυσης της Ένωσης, όταν ένα κράτος-μέλος αντιμετωπίζει δυσκολίες ή διατρέχει μεγάλο κίνδυνο να αντιμετωπίσει σοβαρές δυσκολίες, οφειλόμενες σε ... έκτακτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό του».
Πίσω δε από τα άρθρα των Συνθηκών υπάρχουν τα πραγματικά ζητήματα του ατελούς οικοδομήματος της ΟΝΕ, που δείχνουν τα όριά του: Υπερτιμημένο ευρώ με τα εκτός ευρωζώνης υποτιμούμενα νομίσματα, ατελής εσωτερική αγορά που δοκιμάζεται από την κρίση, κατακερματισμένη «ευρωπαϊκή» αγορά ομολόγων που επιτρέπει κερδοσκοπικά παίγνια, ρευστότητα από την ΕΚΤ εγκλωβισμένη στη διατραπεζική αγορά μακριά από την πραγματική οικονομία. Και Ευρωπαίους πολίτες μη προτιθέμενους να αναλάβουν το κόστος προβλημάτων (και προβληματικών «λύσεων») που άλλοι (τους) δημιούργησαν.
