20 Δεκ. 2009 Το θέμα "ταμπού" της αγοράς εργασίας
Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία - Οικονομία, σελ. 7, Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2009
Για τη ρύθμιση των ελληνικών αγορών εργασίας επί σειρά ετών ακούγονται πολλά και διάφορα, αλλά απουσιάζουν οι συνεκτικές πολιτικές με σχέδιο και θετικά αποτελέσματα. Η πολιτική ενασχόληση με το ζήτημα το αφήνει σε εκκρεμότητα, τείνοντας να περιορίζεται σε επιμέρους θέματα και ζητήματα δευτερεύουσας σημασίας.
Ελλείψει εγχώριας συνεκτικής πολιτικής με σχέδιο και εναλλακτικές λύσεις η πολιτική για τις αγορές εργασίας μένει μετέωρη μεταξύ αφ' ενός των πολιτικών «συστάσεων» διεθνών οργανισμών, π.χ. του ΟΟΣΑ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ή και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίες αν τις μελετήσει κανείς προσεκτικά είναι όχι σπάνια μάλλον αντιφατικές, αφ' ετέρου των πραγματικών προβλημάτων που επιχειρήσεις και εργαζόμενοι (και άνεργοι) αντιμετωπίζουν σε αγορές εργασίας των οποίων η λειτουργία δεν ικανοποιεί αμφοτέρους.
Με την πάροδο των ετών μοιάζει με ζήτημα «ταμπού» που αναπαράγεται ως τέτοιο μέσω και των αλλεπάλληλων «συστάσεων» διεθνών οργανισμών, οι οποίες απλά αναδημοσιεύονται εγχωρίως. Κάποιοι -λίγοι- τις υιοθετούν, άλλοι -περισσότεροι- τις «καταγγέλλουν» και ενίοτε κάποιοι «αρμόδιοι» κυβερνητικοί παράγοντες αφήνουν σε στελέχη των διεθνών οργανισμών να εννοηθεί ότι «καλά τα λέτε, αλλά...»
Ομως η αλήθεια είναι ότι όχι σπάνια οι διεθνείς αξιολογήσεις που γίνονται για τις ελληνικές αγορές εργασίας δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Χαρακτηριστικό, και σχετικά πρόσφατο, παράδειγμα οι επί σειράν ετών αξιολογήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας για το Doing Business, όπου στον τομέα της απασχόλησης εργαζομένων η Ελλάδα κατατάσσεται ιδιαίτερα χαμηλά. Το όσο χαμηλότερα σημαίνει τόσο περισσότερες δυσκολίες για τις επιχειρήσεις στην πρόσληψη και απόλυση προσωπικού. Το 2009 είχε καταταχθεί 135η, το δε 2010 η Ελλάδα κατατάσσεται 147η σε 183 χώρες. Εμφανίζεται ωστόσο να προηγείται της 155ης, Γαλλίας, και της 158ης, Γερμανίας, με τις οποίες έχει κοινής νομοθετικής καταγωγής (κατ' ουσίαν γαλλογερμανικής προέλευσης) ρυθμιστικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας.
Είναι πράγματι το εγχώριο ρυθμιστικό πλαίσιο τόσο «κακό» για τις επιχειρήσεις και τόσο «καλό» και προστατευτικό για τους εργαζόμενους; Οσο κι αν αυτό μπορεί να ικανοποιεί διάφορους στερεότυπους «ρόλους», υπέρ ή κατά του ρυθμιστικού status quo στις ελληνικές αγορές εργασίας, αυτή η αξιολόγηση της Ελλάδας στο Doing Business χρήζει επανεξέτασης και διόρθωσης. Αν δει κανείς με προσοχή τις 21 ερωτήσεις-κριτήρια βάσει των οποίων εκτιμώνται οι 4 δείκτες για την αξιολόγηση της Ελλάδας (δυσκολίες πρόσληψης, δυσκαμψία εργάσιμου χρόνου, δυσκολία απόλυσης, κόστος απολύσεων), η ορθότερη αξιολόγηση για την Ελλάδα θα την έφερνε αρκετά υψηλότερα στον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ.
Η μεθοδολογία αξιολόγησης του ρυθμιστικού πλαισίου της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε θέματα αγοράς εργασίας του Doing Business αναθεωρείται και «αποσύρεται» πλέον ως εργαλείο πολιτικής αξιολόγησης και συστάσεων της Παγκόσμιας Τράπεζας. Γιατί άλλες χώρες έκαναν αυτό που μια κυβέρνηση ή ένα αποτελεσματικό Invest in Greece έπρεπε να κάνει, αν ασχολούνταν και γνώριζε, ώστε να διορθώνει τις ψηφίδες «ανορθογραφίας» για τη ρύθμιση των αγορών εργασίας στην Ελλάδα. Αλλά αυτό προϋποθέτει μιαν εγχώρια αποτελεσματική πολιτική για τις αγορές εργασίας, που κατανοεί το αναποτελεσματικό status quo και τα στερεότυπά του και υπερβαίνει την αδράνεια και την αναποτελεσματικότητα που υπάρχει.
