Εξωστρέφεια: πηγή νέων, πολλών και καλών θέσεων εργασίας, ΤΑ ΝΕΑ, Γνώμη, σελ. 23, Τρίτη 12 Οκτωβρίου 2021.
Παρά τα θετικά βήματα στη ανάκαμψη της απασχόλησης κατά 1,9% το β’ τρίμηνο 2021 έναντι του 2020, και τη μείωση της ανεργίας (β’ τρίμηνο 2021:15,8% έναντι 2020:16,7%, 2019:16,9%), χρειάζονται να γίνουν άλματα, και αλλαγή πορείας, για την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης στην Ελλάδα.
Η διαδρομή για μια Ελλάδα παραγωγής και ευημερίας, Γνώμες, Ειδικό Αφιέρωμα Ελληνική Οικονομία, Το ΒΗΜΑ της Κυριακής, Ανάπτυξη, σελ. 34, Κυριακή 26 Σεπτεμβρίου 2021.
H Ελλάδα πριν εξέλθει οριστικά από την κρίση του 2010-2019, η οποία είχε εξωγενείς αφορμές και ενδογενείς αιτίες, βρέθηκε στην παγκόσμια κρίση της πανδημίας. Η εμπειρία της διαδρομής 2000-2019 είναι εξαιρετικά χρήσιμη για την πορεία προς την υπέρβαση και των δύο αυτών κρίσεων και των συνεπειών τους.
Μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι αν το 2021 έχουμε επιστρέψει σε επιδόσεις και δείκτες του 2019; Αν δούμε δύο βασικούς δείκτες της Ελλάδας του 2019, πριν την κρίση της πανδημίας, σε σύγκριση με δύο δεκαετίες πριν, του 2000, η εικόνα είναι αποκαλυπτική.
Τι να μάθουμε από τους Ισλανδούς «ψαράδες», Οικονομικός Ταχυδρόμος, Απόψεις - Experts, Τετάρτη 14 Ιουλίου 2021.
Το ισλανδικό πείραμα της
μείωσης του χρόνου εργασίας είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Και πρέπει να
αξιοποιηθεί. Αλλά για να αξιοποιηθεί, πρέπει να κατανοηθεί.
The divergent Greek labour market, in Spanou K. (editor), Crisis, Reform and the Way Forward in Greece: A Turbulent Decade, pp. 191-207, Routledge, Oxon and New York, 2021.
Ο ιός έφερε την πανδημία, η πανδημία έφερε την φυσική και
κοινωνική αποστασιοποίηση, η αποστασιοποίηση έφερε την
απομόνωση, η αποστασιοποίηση και η απομόνωση έφεραν την
εντατική τηλεργασία, και εκείνη διάβρωσε τα υφιστάμενα
στεγανά ανάμεσα
στον εργασιακό και τον κοινωνικό/προσωπικό βίο –τα οποία η ψηφιακή εργασία είχε
ήδη αμφισβητήσει. Με τις
σε μαζική κλίμακα αλλαγές του τόπου και του τρόπου εργασίας, και οι διαχωριστικές
γραμμές του χρόνου εργασίας αμβλύνθηκαν και ο εργασιακός βίος έτσι έγινε «πορώδης»:
οι εργαζόμενοι σε συνθήκες αποστασιοποίησης δεν ήξεραν αν εργάζονταν ενώ έπρεπε
να ξεκουράζονται ή ξεκουράζονταν ενώ έπρεπε να εργάζονται. Η αποτελεσματική
οργάνωση του χρόνου εργασίας και της εργασίας από απόσταση έχει
γίνει ένα ζήτημα που απασχολεί εκατομμύρια
εργαζομένων και επιχειρήσεων.
Μέρος Α: Η πορεία προς τη «σύνοδο»
Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009 προκλήθηκε από μία ιδιαίτερη μορφή πληθωρισμού: η αύξηση των τιμών δεν αφορούσε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες αλλά μία συγκεκριμένη αγορά, εκείνη των ακινήτων. Από εκεί ξεπήδησαν διάφορα είδη στρεβλώσεων των βασικών οικονομικών μεγεθών, καθώς και μία διαθλαστική αντίληψη της πραγματικότητας από την πλευρά των οικονομικών υποκειμένων για τα αληθή μεγέθη της οικονομίας. (Ιδιαίτερα των ΗΠΑ, αλλά και εκείνης πολλών ευρωπαϊκών χωρών). Οι ιδιοκτήτες δεν αντιλαμβάνονταν πως η χρηματική αποτίμηση των ακινήτων τους ήταν πληθωριστική και για αυτό φαινομενική και πρόσκαιρη και, ως εκ τούτου, αισθάνονταν πλουσιότεροι από ό,τι πραγματικά ήταν, με αποτέλεσμα οι οικονομικές επιλογές τους να μην είναι ορθολογικές.
"Πειραγμένος" εξευρωπαϊσμός, Ρυθμιστικό Δελτίο ΣΕΒ, Μαΐου 2021, σελ. 11 και insider.gr, Τρίτη 15 Ιουνίου 2021.
Για να γίνει η Ελλάδα σύγχρονη και παραγωγική οικονομία, με πολλές και καλές θέσεις εργασίας που βελτιώνουν την ευημερία εργαζομένων και πολιτών, προσελκύοντας παραγωγικές επενδύσεις εθνικές και ξένες, πρέπει, μεταξύ πολλών άλλων, να ακολουθεί και σύγχρονα πρότυπα ρύθμισης της αγοράς εργασίας, ευρωπαϊκά και διεθνή.
Τα «μεγάλα έργα» του
Χαρίλαου Τρικούπη δεν οδήγησαν στην οικονομική άνθηση της ελληνικής οικονομίας,
αλλά στην πτώχευση του 1893. Τα «μεγάλα έργα» του (ύστερου) Ελευθέριου
Βενιζέλου είχαν και αυτά ως απόληξη την πτώχευση του 1932. Και η εκτεταμένη
δημιουργία υποδομών και τα «μεγάλα έργα» του 2004 δεν απέτρεψαν τον
δημοσιονομικό εκτροχιασμό του 2004-2009 και την πτώχευση του 2010.
Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» θα κριθεί εκ του αποτελέσματος. Δηλαδή από το εάν θα οδηγήσει στην αναγκαία διεύρυνση – μεγέθυνση – ενίσχυση του τομέα των “διεθνώς εμπορεύσιμων” αγαθών και υπηρεσιών στην Ελλάδα, ενισχύοντας, πέρα από τους “παραδοσιακούς” κλάδους της ναυτιλίας και των ταξιδιωτικών υπηρεσιών και τους, εξαιρετικά καχεκτικούς σήμερα, κλάδους εκείνων των προϊόντων και υπηρεσιών που έχουμε ονομάσει “αγαθά Baumol”, δηλαδή όσων παράγονται με διεθνώς ανταγωνιστικούς όρους στην μεταποίηση και στους τομείς τεχνολογικής αιχμής. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό, όμως, είναι να αναβαθμιστεί η συνθετότητα των εγχωρίως παραγομένων προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς και η ελληνική συμμετοχή στις διεθνείς αλυσίδες παραγωγής αξίας. Στόχοι που αν επιτευχθούν θα επιφέρουν με την σειρά τους ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και απομείωση της κοινωνικής δυσπραγίας, όχι μόνο μέσω την αύξησης του γενικού επιπέδου του εισοδήματος αλλά και λόγω του περιορισμού των εισοδηματικών ανισοτήτων που, νομοτελειακά, θα προκαλέσουν.
Μεταφορά πόρων στην παραγωγή και στην κοινωνική συνοχή, Οικονομικός Ταχυδρόμος, Απόψεις, Τετάρτη 21 Απριλίου 2021.
Τα έθνη, οι
κοινωνίες και οι οικονομίες που θέλουν να διατηρήσουν την ευημερία
τους και την συνοχή τους, και να την βελτιώσουν, διατηρούν ισορροπία
υποχρεώσεων και δικαιωμάτων μεταξύ των γενεών, των κοινωνικών ομάδων και των
πολιτών. Φροντίζουν το μέλλον τους επενδύοντας σε αυτό – σε όλους τους τομείς,
με όλες τις μορφές των επενδύσεων.
Όλοι θυμόμαστε ότι πριν το
“whatever it takes”
του Mario Draghi το
2012, πολλοί «έγκυροι» κύκλοι μέσα και γύρω από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
(ΕΚΤ) μας ενημέρωναν υπεύθυνα, και σε αυστηρό ύφος, πως η οποιαδήποτε παρέμβαση
της ΕΚΤ για στήριξη της αγοράς χρέους των χωρών της ευρωζώνης ήταν αδύνατη:
πρώτον, διότι «δεν το επέτρεπαν οι κανονισμοί» και, δεύτερον, διότι, ακόμη και
αν συνέβαινε, θα επέφερε φοβερές καταστροφές. Τα ίδια περίπου ακούστηκαν και
πριν από την έναρξη της πολιτικής της πιστωτικής διευκόλυνσης το 2015.
«Όλοι, χωρίς εξαίρεσιν, έχουν χρέος να ηξεύρουν γράμματα», Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, Άποψη, σελ. 27, Σάββατο 20 Μαρτίου 2021 και kathimerini.gr, Κοινωνία, Άποψη, Κυριακή 21 Μαρτίου 2021.
«Παιδεία STEM για καινοτομία και ευημερία» τιτλοφορείται η πρόσφατη έκθεση του ΣΕΒ. Αναλύει την ανάγκη μεταρρύθμισης περιεχομένου στην εκπαίδευση ώστε να λειτουργεί υπέρ της μάθησης, της δημιουργίας και ανάπτυξης του ανθρωπίνου κεφαλαίου των πολιτών της χώρας. Με σύγχρονη παιδεία που περιλαμβάνει γνώσεις και ικανότητες STEM, που αναφέρονται στο αρκτικόλεξο Science - επιστήμες, Technology – τεχνολογία, Engineering – μηχανική, και Mathematics - μαθηματικά.
Μύθοι και πραγματικότητες για τη διαγραφή χρέους, (Κωνσταντίνος Γάτσιος και Δημήτρης Α. Ιωάννου), Το ΒΗΜΑ της Κυριακής, Νέες Εποχές, και tovima.gr, Γνώμες, 13-14 Μαρτίου 2021.
Η συζήτηση που ξεκίνησε
πρόσφατα για το χρέος της πανδημίας διεξάγεται
με κακοφωνία και με παράλληλους μονολόγους. Πολλά συμβάλλουν σε αυτό. Για
παράδειγμα: είναι τελείως άστοχο και άγονο να ερωτώνται κεντρικοί τραπεζίτες
εάν «συμφωνούν» να διαγραφεί δημόσιο χρέος που κατακρατούν οι οργανισμοί τους.
Οι τραπεζίτες έχουν μία δεδομένη εντολή εργασίας με προσδιορισμένα καθήκοντα.
Αν δήλωναν ότι είναι υπέρ της διαγραφής στοιχείων ενεργητικού του οργανισμού
του οποίου προΐστανται τότε θα έπρεπε να καθαιρεθούν αυτομάτως, ως επίορκοι.
Συνεπώς, οι σχετικές απόψεις της κυρίας Λαγκάρντ δεν έχουν καθόλου τη σημασία
που τους αποδίδουν οι δημοσιογράφοι.
Οι προϋποθέσεις της καινοτομίας, MoneyReview. gr, Απόψεις, Πέμπτη 11 Μαρτίου 2021.
Η καινοτόμος παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών ωθεί την παγκόσμια οικονομική εξέλιξη και ευημερία. Μετακινεί, ταυτόχρονα, το κέντρο βάρους της παγκόσμιας οικονομίας. Το 1980 βρισκόταν στην μέση του Ατλαντικού, μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης. Έκτοτε κινείται ανατολικά. Το 2008, εξαιτίας της ταχείας ανόδου της Κίνας και της Ανατολικής Ασίας στον διεθνή καταμερισμό της εργασίας, είχε μετατοπισθεί νότια της Σμύρνης. Η υφιστάμενη τάση και πορεία το φέρνει το 2050 κάπου μεταξύ Ινδίας και Κίνας.
Innovative Greeks: Ως σύγχρονοι Φιλικοί, (με τον Δημήτρη Α. Ιωάννου), Απόψεις, MoneyReview.gr, Δευτέρα 1 Μαρτίου 2021.
Μπορούν οι Έλληνες του brain drain, που συμπεριφερόμενοι ορθολογικά, διατήρησαν το
ανθρώπινο κεφάλαιό τους, και η νέα αύξουσα, και δυναμική, ελληνική διασπορά, να
συμβάλουν στην λύση του ελληνικού παραγωγικού και εθνικού ζητήματος επιβίωσης,
και πως;
Υπάρχει ένα παράδειγμα
που δείχνει ότι τρεις χιλιάδες επαναπατρισθέντες και τριακόσιες επιχειρήσεις
αρκούν. Και μια γενιά αρκεί.
Το νέο σκληρό νόμισμα, ΤΑ ΝΕΑ, Γνώμη, σελ. 21, Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2021.
Το νέο σκληρό νόμισμα για να ευημερήσει η χώρα και οι πολίτες της είναι αυτό που στην ευρωπαϊκή καθομιλουμένη ονομάζεται skills, στην ελληνική καθομιλουμένη αποκαλείται δεξιότητες, και στον Αριστοτέλη ορίζεται ως δύναμις (διακριτή της θεωρητικής γνώσης που όριζε ως επιστήμη).
Όπως το χαλασμένο ρολόι
δείχνει δύο φορές το εικοσιτετράωρο τη σωστή ώρα, έτσι και οι «100
οικονομολόγοι», πολλοί εκ των οποίων διαχρονικά ρέπουν προς εύκολες και αφελείς
λύσεις για σύνθετα και δύσκολα προβλήματα, εκφράζουν αυτή τη φορά μία σωστή
άποψη όταν ζητούν από την ΕΚΤ να διαγράψει το δημόσιο χρέος των χωρών-μελών της
ευρωζώνης που διακρατεί. Η διαγραφή του χρέους που, λόγω της πανδημίας,
επισωρεύεται στο παθητικό των χωρών-μελών, κυρίως δε εκείνων της Νότιας
Ευρώπης, αργά ή γρήγορα θα καταστεί αναπόφευκτη. Το πιθανότερο, όμως, είναι ότι
κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί χωρίς να προηγηθούν σοβαρές
μακροοικονομικές δυσχέρειες στην ευρωζώνη, εξαιτίας της αδυναμίας των πλέον
χρεωμένων χωρών να εξυπηρετήσουν το χρέος το οποίο θα έχουν συσσωρεύσει.
Οι αλλαγές που θα μείνουν, Τα ΝΕΑ, Γνώμη, σελ. 23, Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2021
Η παγκόσμια πανδημία Covid-19 επηρέασε δραματικά την κοινωνική ζωή, την οικονομία και την αγορά εργασίας το 2020. Μετά το τέλος της πανδημίας, διεθνώς και εγχωρίως, θα επιστρέψουμε, αργά ή γρήγορα, εκεί που είμασταν στα τέλη του 2019; Εκ πρώτης όψεως, ναι. Ίσως, όχι όμως, αν δούμε καλύτερα τις λεπτομέρειες.
Κάθε νέα κυβερνητική απόφαση για την επιβολή περιοριστικών μέτρων (μη φαρμακευτικών, έως ότου εξασφαλισθούν αποτελεσματικά φαρμακευτικά) ή την διεύρυνση τους (lockdown), με σκοπό την αντιμετώπιση της επέκτασης της πανδημίας του Covid-19 στον πληθυσμό, όπως αυτά που ανακοινώθηκαν χθες για την Αττική, διεγείρει αντιδράσεις και αντιρρήσεις, κυριότερη από τις οποίες είναι αυτή που εκφράζεται με την επωδό «η κυβέρνηση στραγγαλίζει την οικονομία».