Κυριακή 1 Απριλίου 2012

Αναλύσεις: Οι περιπέτειες των μισθών

31 Μαρτ.  2012  Οι περιπέτειες των μισθών

Ημερησία του Σαββάτου -Οικονομία, 31/3/2012


Στις τεχνικές εκθέσεις του ΔΝΤ και της Ε.Ε. που συνοδεύουν την έγκριση του 2ου Μνημονίου /Δανείου η εσωτερική υποτίμηση καθίσταται ρητός και πρωταρχικός στόχος για την επιτυχία του νέου Προγράμματος (2012-2014) ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας και πλήρους δημοσιονομικής προσαρμογής στην Ελλάδα. Στο 2ο Μνημόνιό της η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται «να στοχεύσει σε μείωση του ανά μονάδα κόστους εργασίας κατά 15% στη διάρκεια του προγράμματος».

Στην τεχνική έκθεση του ΔΝΤ ο στόχος εξειδικεύεται σε συνεχείς μειώσεις του μοναδιαίου κόστους
εργασίας έως το 2015. Η μεγαλύτερη μείωση επιδιώκεται για το 2012, κατά -8,6%, έναντι πραγματοποιήσεων -0,4% το 2010, -2,8% το 2011 και στόχων 2013: -1,6%, 2014: -1,9%, 2015: -0,7%. Εξ ου και τα άμεσα μέτρα που αφορούν κατώτατους μισθούς, συλλογικές συμβάσεις εργασίας και συλλογικές διαπραγματεύσεις που τέθηκαν σε εφαρμογή και αλλάζουν ριζικά το σκηνικό διαμόρφωσης των μισθών.

Ο επιστημονικός διευθυντής του ΔΝΤ γράφοντας, στις 19.3.2012, για τη «λογική και την αμεροληψία του ελληνικού προγράμματος», αφού σημείωσε ότι «υπάρχουν δύο τρόποι για να γίνει κάποιος ανταγωνιστικός: είτε να γίνει πιο παραγωγικός, είτε να μειώσει μισθούς και κόστη που δεν σχετίζονται με τη μισθοδοσία» υποστήριξε ότι επειδή τα αποτελέσματα αύξησης της παραγωγικότητας «δεν θα τα δούμε σύντομα»... «αυτό μας αφήνει με τις μειώσεις των μισθών, τουλάχιστον μέχρι να αρχίσει η υψηλότερη παραγωγικότητα».

Το ζήτημα των μισθών δεν τίθεται μόνον εξωγενώς αλλά και ενδογενώς. Κατά κανόνα οι επιχειρήσεις αναζητούν τρόπους μείωσης του μισθολογικού κόστους και ειδικότερα μείωσης των ονομαστικών μισθών. Το τι και το πώς αναζητείται στην αποκωδικοποίηση των ρυθμίσεων και των προβλέψεων της πράξης Υπουργικού Συμβουλίου για τα εργασιακά - μισθολογικά. Σχετικά με το τι, πότε και πώς μπορεί να μειωθεί, τι ισχύει και τι έχει λήξει από τις κλαδικές, επαγγελματικές και επιχειρησιακές συμβάσεις που ίσχυαν ή ισχύουν.

Το υπάρχον σύστημα συλλογικών συμβάσεων, συλλογικών διαπραγματεύσεων και κοινωνικού διαλόγου υφίσταται τεκτονικές αλλαγές και ενδεχομένως δεν θα ξαναλειτουργήσει όπως λειτουργούσε. Η 15η Μαΐου του 2012, όταν πλέον είναι δυνατόν να ασκηθεί μονομερώς το νομοθετηθέν δικαίωμα μείωσης των μισθών έναντι των συλλογικών συμβάσεων των οποίων έχει λήξει η ισχύς και η λεγόμενη «μετενέργεια», συνιστούν ορόσημο για τις εργασιακές σχέσεις στη χώρα. Εν τω μεταξύ τείνουν να ξεπεράσουν τις 200, κι αυξάνονται ταχύρυθμα, οι επιχειρησιακές συμβάσεις (αρκετές παλιές αλλά περισσότερες νέες) όπου συμφωνούνται μειώσεις μισθών κατά 10%-20%.

Από αυτήν την έκτακτη διαδικασία προσαρμογής και εσωτερικής υποτίμησης, η οποία σε σημαντικό βαθμό θα είναι και συγκρουσιακή, λείπει η ψύχραιμη συζήτηση σχετικά με το ποιοι παράγοντες συμβάλλουν, και πώς, στη διαμόρφωση των μισθών. Το εάν και πώς, με ποια διαδικασία, προσδιορίζονται, με βάση τις επιχειρησιακές οικονομικές προϋποθέσεις, «αποτελεσματικοί» ελληνικοί μισθοί. Αν η πορεία των μισθών εξαρτάται από τη πορεία των παραγωγικοτήτων, η διατήρηση και την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας (κι όχι μόνο αυτής), πρέπει να είναι μέρος των λύσεων και του διαλόγου.