17 Μαρτ. 2012 Μισθοί Παραγωγικής Συμμαχίας
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 17/3/2012
Οι εργασιακές-μισθολογικές ρυθμίσεις του ν. 4046/2012, η 6η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου για την εφαρμογή τους και η σχετική Ερμηνευτική Εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας εμπεδώνουν (εν μέσω κακοτεχνιών, ασαφειών και στενών -μονοκλαδικής έμπνευσης- επιλογών) την επιβολή τεκτονικών αλλαγών στο σύστημα διαμόρφωσης των μισθών στην Ελλάδα, επιταχύνοντας την εσωτερική υποτίμηση μισθών στις αγορές εργασίας.
Εως το 2010, σχεδόν 70% των ιδιωτικών επιχειρήσεων και των απασχολουμένων στην Ελλάδα ήταν,
όσον αφορά τη διαμόρφωση των μισθών, «λήπτες τιμών» (για ονομαστικούς μισθούς και ημερομίσθια) μέσω του συνδυασμού 200 κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, που υπογράφονταν μεταξύ εργοδοτικών και εργατικών ενώσεων κατά κλάδο ή επάγγελμα. Επιπλέον 200 μεγάλες επιχειρήσεις συνδιαμόρφωναν με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις, γι' αυτές ή για μεμονωμένες παραγωγικές μονάδες, όρους αμοιβής και εργασίας ευνοϊκότερους των κλαδικών και των επαγγελματικών.
Οι νομοθετικές παρεμβάσεις που άρχισαν το Μάιο 2010 και θα συνεχισθούν, κατά το νέο Μνημόνιο, τον Ιούνιο (με αλλαγές στον τρόπο καθορισμού του εθνικού κατώτατου μισθού που επί δεκαετίες καθοριζόταν μέσω της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας), δημιουργούν στις κλαδικές, ομοιοεπαγγελματικές και επιχειρησιακές εκπροσωπήσεις επιχειρήσεων και εργαζομένων, εν μέσω εγχώριας παραγωγικής κατάρρευσης, οικονομικής και χρηματοπιστωτικής συρρίκνωσης και ανερχόμενης ανεργίας, οικονομική ανασφάλεια, αβεβαιότητα και συγκρουσιακό περιβάλλον όσον αφορά την πορεία προσαρμογής των όρων αμοιβής και εργασίας.
Η επιβίωση - διατήρηση - ανασύνθεση κλαδικών και επαγγελματικών συλλογικών συμβάσεων δοκιμάζεται. Το κέντρο βάρους του καθορισμού των μισθών μετατίθεται ραγδαία κυρίως στην κάθε επιχείρηση. Επιχειρήσεις και εργαζόμενοι προκαλούνται να επαναπροσδιορίσουν/επαναρρυθμίσουν τους όρους αμοιβής κι εργασίας. Όχι πλέον, ή όχι κυρίως, ως απλοί «λήπτες» μισθών από κλαδικές και επαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας (που έληξαν, λήγουν ή θα λήξουν), αλλά και, κυρίως, μέσω αποκεντρωμένων συλλογικών συμβάσεων σε επίπεδο επιχειρήσεων ή παραγωγικών μονάδων. Ή ακόμη και μέσω ατομικών συμβάσεων εργασίας.
Κι εκεί αρχίζουν τα δύσκολα: αναζητείται μία νέα ισορροπία στο σύστημα διαμόρφωσης των μισθών, καθώς, εν μέσω δύσκολων οικονομικών συνθηκών ελεγχόμενης χρεοκοπίας, απαιτείται «αποτελεσματική διαπραγμάτευση για αποτελεσματικούς μισθούς» που να αντιμετωπίζουν, ταυτόχρονα, το μισθό και ως κόστος και ως εισόδημα. Ώστε να εξυπηρετούν ταυτόχρονα τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, τη μέγιστη δυνατή διατήρηση των θέσεων εργασίας και το εισόδημα των εργαζομένων, λαμβάνοντας υπόψη την αξία του ανθρωπίνου κεφαλαίου και τις διαρθρώσεις του για κάθε επιχείρηση.
Σε αυτήν τη διαδικασία οι συγκρούσεις, ατομικές και συλλογικές, μικρές, μεσαίες, μεγάλες, είναι αναπόφευκτες. Όχι μόνο λόγω της απουσίας παράδοσης διαλόγου και συναινέσεων, αλλά λόγω και εξωγενών ως προς το σύστημα διαμόρφωσης των μισθών παραγόντων: ρευστότητα στις επιχειρήσεις, έκτακτη φορολογία μισθών, ψευδεπίγραφες δημόσιες υπηρεσίες «κοινωνικού μισθού» κ.λπ. Υπάρχουν συγκρούσεις καταστροφικές και συγκρούσεις δημιουργικές. Οι δημιουργικές προϋποθέτουν πολιτική μισθών που αντιμετωπίζει τους κλάδους, τα επαγγέλματα και κυρίως τις επιχειρήσεις ως «παραγωγικές συμμαχίες» που μπορούν να βγουν, και να μας βγάλουν, από τη χρεοκοπία. Ιδιαίτερα εκείνες του τομέα των «διεθνώς εμπορευσίμων αγαθών και υπηρεσιών».
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 17/3/2012
Οι εργασιακές-μισθολογικές ρυθμίσεις του ν. 4046/2012, η 6η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου για την εφαρμογή τους και η σχετική Ερμηνευτική Εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας εμπεδώνουν (εν μέσω κακοτεχνιών, ασαφειών και στενών -μονοκλαδικής έμπνευσης- επιλογών) την επιβολή τεκτονικών αλλαγών στο σύστημα διαμόρφωσης των μισθών στην Ελλάδα, επιταχύνοντας την εσωτερική υποτίμηση μισθών στις αγορές εργασίας.
Εως το 2010, σχεδόν 70% των ιδιωτικών επιχειρήσεων και των απασχολουμένων στην Ελλάδα ήταν,
όσον αφορά τη διαμόρφωση των μισθών, «λήπτες τιμών» (για ονομαστικούς μισθούς και ημερομίσθια) μέσω του συνδυασμού 200 κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, που υπογράφονταν μεταξύ εργοδοτικών και εργατικών ενώσεων κατά κλάδο ή επάγγελμα. Επιπλέον 200 μεγάλες επιχειρήσεις συνδιαμόρφωναν με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις, γι' αυτές ή για μεμονωμένες παραγωγικές μονάδες, όρους αμοιβής και εργασίας ευνοϊκότερους των κλαδικών και των επαγγελματικών.
Οι νομοθετικές παρεμβάσεις που άρχισαν το Μάιο 2010 και θα συνεχισθούν, κατά το νέο Μνημόνιο, τον Ιούνιο (με αλλαγές στον τρόπο καθορισμού του εθνικού κατώτατου μισθού που επί δεκαετίες καθοριζόταν μέσω της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας), δημιουργούν στις κλαδικές, ομοιοεπαγγελματικές και επιχειρησιακές εκπροσωπήσεις επιχειρήσεων και εργαζομένων, εν μέσω εγχώριας παραγωγικής κατάρρευσης, οικονομικής και χρηματοπιστωτικής συρρίκνωσης και ανερχόμενης ανεργίας, οικονομική ανασφάλεια, αβεβαιότητα και συγκρουσιακό περιβάλλον όσον αφορά την πορεία προσαρμογής των όρων αμοιβής και εργασίας.
Η επιβίωση - διατήρηση - ανασύνθεση κλαδικών και επαγγελματικών συλλογικών συμβάσεων δοκιμάζεται. Το κέντρο βάρους του καθορισμού των μισθών μετατίθεται ραγδαία κυρίως στην κάθε επιχείρηση. Επιχειρήσεις και εργαζόμενοι προκαλούνται να επαναπροσδιορίσουν/επαναρρυθμίσουν τους όρους αμοιβής κι εργασίας. Όχι πλέον, ή όχι κυρίως, ως απλοί «λήπτες» μισθών από κλαδικές και επαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας (που έληξαν, λήγουν ή θα λήξουν), αλλά και, κυρίως, μέσω αποκεντρωμένων συλλογικών συμβάσεων σε επίπεδο επιχειρήσεων ή παραγωγικών μονάδων. Ή ακόμη και μέσω ατομικών συμβάσεων εργασίας.
Κι εκεί αρχίζουν τα δύσκολα: αναζητείται μία νέα ισορροπία στο σύστημα διαμόρφωσης των μισθών, καθώς, εν μέσω δύσκολων οικονομικών συνθηκών ελεγχόμενης χρεοκοπίας, απαιτείται «αποτελεσματική διαπραγμάτευση για αποτελεσματικούς μισθούς» που να αντιμετωπίζουν, ταυτόχρονα, το μισθό και ως κόστος και ως εισόδημα. Ώστε να εξυπηρετούν ταυτόχρονα τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, τη μέγιστη δυνατή διατήρηση των θέσεων εργασίας και το εισόδημα των εργαζομένων, λαμβάνοντας υπόψη την αξία του ανθρωπίνου κεφαλαίου και τις διαρθρώσεις του για κάθε επιχείρηση.
Σε αυτήν τη διαδικασία οι συγκρούσεις, ατομικές και συλλογικές, μικρές, μεσαίες, μεγάλες, είναι αναπόφευκτες. Όχι μόνο λόγω της απουσίας παράδοσης διαλόγου και συναινέσεων, αλλά λόγω και εξωγενών ως προς το σύστημα διαμόρφωσης των μισθών παραγόντων: ρευστότητα στις επιχειρήσεις, έκτακτη φορολογία μισθών, ψευδεπίγραφες δημόσιες υπηρεσίες «κοινωνικού μισθού» κ.λπ. Υπάρχουν συγκρούσεις καταστροφικές και συγκρούσεις δημιουργικές. Οι δημιουργικές προϋποθέτουν πολιτική μισθών που αντιμετωπίζει τους κλάδους, τα επαγγέλματα και κυρίως τις επιχειρήσεις ως «παραγωγικές συμμαχίες» που μπορούν να βγουν, και να μας βγάλουν, από τη χρεοκοπία. Ιδιαίτερα εκείνες του τομέα των «διεθνώς εμπορευσίμων αγαθών και υπηρεσιών».
