6 Ιαν. 2012 Το ζήτημα των κατώτατων μισθών
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 6/1/2012
Ενώ η χώρα «φλερτάρει» επί διετία με την ανοικτή χρεοκοπία, ύστερα από υπερδεκαετή καταβαράθρωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητάς της (το δείχνουν οι τάσεις στο εμπορικό έλλειμμα και στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών), εξακολουθεί να στερείται, λόγω και πολυετούς αερολογίας περί ευρωπαϊκής «σύγκλισης», μιας σοβαρής ανάλυσης-συζήτησης-πολιτικής για το ζήτημα των μισθών και της απασχόλησης.
Έτσι κάθε φορά που «έρχεται η τρόικα», άντε πάλι τα ίδια σε παραλλαγές: τώρα το ζήτημα είναι οι κατώτατοι μισθοί. Τι συμβαίνει λοιπόν με αυτούς; Η Ελλάδα έχει κατώτατους μισθούς (και
ημερομίσθια) για ανειδίκευτους υπαλλήλους (και εργάτες) που ορίζονται μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων από τη ΓΣΕΕ (εργατική πλευρά) και τους ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ (εργοδοτική πλευρά). Είναι το ζήτημα να μην έχει η Ελλάδα εθνικούς κατώτατους μισθούς και ημερομίσθια;
Εθνικούς κατώτατους μισθούς, οριζόμενους είτε με νομοθεσία είτε με εθνικές συλλογικές διαπραγματεύσεις, έχουν τα 21 από τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (συν οι υποψήφιες Κροατία και Τουρκία) και τα 13 από τα 17 κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Όσα δεν έχουν εθνικούς κατώτατους μισθούς είτε εντός Ευρωζώνης (Γερμανία, Αυστρία, Φινλανδία, Ιταλία) είτε εκτός (Σουηδία, Δανία) διαθέτουν ανεπτυγμένα συστήματα συλλογικών διαπραγματεύσεων. Αλλά και εκεί (π.χ. Γερμανία, Σουηδία) συζητείται η εισαγωγή κατώτατων μισθών.
Είναι οι κατώτατοι μισθοί στην Ελλάδα υψηλοί ή χαμηλοί; Στην Ε.Ε. το 2011 η σχέση υψηλότερου/χαμηλότερου είναι 14 προς 1: κυμαίνονται από τα 1.758 ευρώ του Λουξεμβούργου έως τα 123 ευρώ της Βουλγαρίας. Όμως η σύγκριση παύει να είναι παραπλανητική, εάν ληφθεί υπόψη η αγοραστική δύναμη του μισθού σε κάθε χώρα. Τότε η σχέση γίνεται 6 προς 1: σε «ισότιμα αγοραστικής δύναμης» ο κατώτατος μισθός στο Λουξεμβούργο είναι 1.466 ευρώ, στη Βουλγαρία 243 ευρώ.
Είτε σε ονομαστικές τιμές είτε σε «ισότιμα αγοραστικής δύναμης» η Ελλάδα ηγείται της νοτιοευρωπαϊκής ομάδας μεσαίων κατώτατων μισθών: Ελλάδα 917 ευρώ, Σλοβενία 891 ευρώ, Μάλτα 843 ευρώ, Ισπανία 774 ευρώ, Πορτογαλία 646 ευρώ (σε «ισότιμα αγοραστικής δύναμης» του 2011 και σε 12μηνη βάση). Η απόκλιση κατώτατων μισθών Ελλάδας - Πορτογαλίας ήταν και είναι στα «επιχειρήματα» της τρόικας. Γι' αυτό η Ελλάδα ήδη εισήγαγε (όπως ισχύει και σε άλλες χώρες) τον κατά 20% χαμηλότερο κατώτατο μισθό για τους νέους πρωτοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας.
Όμως το κυρίως θέμα μιας σοβαρής πολιτικής μισθών δεν (πρέπει να) είναι εάν οι ελληνικοί κατώτατοι μισθοί, που αφορούν τους ανειδίκευτους εργαζόμενους, είναι υψηλοί ή χαμηλοί. Αν η ανταγωνιστικότητα κρινόταν στους ανειδίκευτους... Είναι εάν και πώς η εγχώρια διμερής διαδικασία προσδιορισμού των μισθών, και το επίπεδό τους, συνδέουν τη διάρθρωσή τους με την ειδικευμένη και ανταγωνιστική παραγωγή στην ελληνική οικονομία. Είναι εάν στη μικρή και ανοικτή οικονομία οι μισθοί λειτουργούν «αποτελεσματικά». Κι αν περιμένουμε την τρόικα και τους υπηρεσιακούς συνομιλητές της να κατανοήσουν πώς λειτουργεί το σύστημα διαμόρφωσης μισθών στην Ελλάδα, ώστε να «συνταγογραφήσουν», θα συνεχίσουμε να... βουλιάζουμε στη χρεοκοπία.
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 6/1/2012
Ενώ η χώρα «φλερτάρει» επί διετία με την ανοικτή χρεοκοπία, ύστερα από υπερδεκαετή καταβαράθρωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητάς της (το δείχνουν οι τάσεις στο εμπορικό έλλειμμα και στο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών), εξακολουθεί να στερείται, λόγω και πολυετούς αερολογίας περί ευρωπαϊκής «σύγκλισης», μιας σοβαρής ανάλυσης-συζήτησης-πολιτικής για το ζήτημα των μισθών και της απασχόλησης.
Έτσι κάθε φορά που «έρχεται η τρόικα», άντε πάλι τα ίδια σε παραλλαγές: τώρα το ζήτημα είναι οι κατώτατοι μισθοί. Τι συμβαίνει λοιπόν με αυτούς; Η Ελλάδα έχει κατώτατους μισθούς (και
ημερομίσθια) για ανειδίκευτους υπαλλήλους (και εργάτες) που ορίζονται μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων από τη ΓΣΕΕ (εργατική πλευρά) και τους ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ (εργοδοτική πλευρά). Είναι το ζήτημα να μην έχει η Ελλάδα εθνικούς κατώτατους μισθούς και ημερομίσθια;
Εθνικούς κατώτατους μισθούς, οριζόμενους είτε με νομοθεσία είτε με εθνικές συλλογικές διαπραγματεύσεις, έχουν τα 21 από τα 27 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (συν οι υποψήφιες Κροατία και Τουρκία) και τα 13 από τα 17 κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Όσα δεν έχουν εθνικούς κατώτατους μισθούς είτε εντός Ευρωζώνης (Γερμανία, Αυστρία, Φινλανδία, Ιταλία) είτε εκτός (Σουηδία, Δανία) διαθέτουν ανεπτυγμένα συστήματα συλλογικών διαπραγματεύσεων. Αλλά και εκεί (π.χ. Γερμανία, Σουηδία) συζητείται η εισαγωγή κατώτατων μισθών.
Είναι οι κατώτατοι μισθοί στην Ελλάδα υψηλοί ή χαμηλοί; Στην Ε.Ε. το 2011 η σχέση υψηλότερου/χαμηλότερου είναι 14 προς 1: κυμαίνονται από τα 1.758 ευρώ του Λουξεμβούργου έως τα 123 ευρώ της Βουλγαρίας. Όμως η σύγκριση παύει να είναι παραπλανητική, εάν ληφθεί υπόψη η αγοραστική δύναμη του μισθού σε κάθε χώρα. Τότε η σχέση γίνεται 6 προς 1: σε «ισότιμα αγοραστικής δύναμης» ο κατώτατος μισθός στο Λουξεμβούργο είναι 1.466 ευρώ, στη Βουλγαρία 243 ευρώ.
Είτε σε ονομαστικές τιμές είτε σε «ισότιμα αγοραστικής δύναμης» η Ελλάδα ηγείται της νοτιοευρωπαϊκής ομάδας μεσαίων κατώτατων μισθών: Ελλάδα 917 ευρώ, Σλοβενία 891 ευρώ, Μάλτα 843 ευρώ, Ισπανία 774 ευρώ, Πορτογαλία 646 ευρώ (σε «ισότιμα αγοραστικής δύναμης» του 2011 και σε 12μηνη βάση). Η απόκλιση κατώτατων μισθών Ελλάδας - Πορτογαλίας ήταν και είναι στα «επιχειρήματα» της τρόικας. Γι' αυτό η Ελλάδα ήδη εισήγαγε (όπως ισχύει και σε άλλες χώρες) τον κατά 20% χαμηλότερο κατώτατο μισθό για τους νέους πρωτοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας.
Όμως το κυρίως θέμα μιας σοβαρής πολιτικής μισθών δεν (πρέπει να) είναι εάν οι ελληνικοί κατώτατοι μισθοί, που αφορούν τους ανειδίκευτους εργαζόμενους, είναι υψηλοί ή χαμηλοί. Αν η ανταγωνιστικότητα κρινόταν στους ανειδίκευτους... Είναι εάν και πώς η εγχώρια διμερής διαδικασία προσδιορισμού των μισθών, και το επίπεδό τους, συνδέουν τη διάρθρωσή τους με την ειδικευμένη και ανταγωνιστική παραγωγή στην ελληνική οικονομία. Είναι εάν στη μικρή και ανοικτή οικονομία οι μισθοί λειτουργούν «αποτελεσματικά». Κι αν περιμένουμε την τρόικα και τους υπηρεσιακούς συνομιλητές της να κατανοήσουν πώς λειτουργεί το σύστημα διαμόρφωσης μισθών στην Ελλάδα, ώστε να «συνταγογραφήσουν», θα συνεχίσουμε να... βουλιάζουμε στη χρεοκοπία.
