10 Σεπτ. 2011 Το «γενναίον ψεύδος» της Μεταπολίτευσης
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 10/9/2011
Σε μείζον, αλλά εφήμερο, πολιτ(ευτ)ικό ζήτημα ανεδείχθη προ εβδομάδων το εάν θα συμμετάσχει, ή όχι, ο πρωθυπουργός στην 76η ΔΕΘ. Ήταν ένα ακόμη παράδειγμα ρηχής και ανεπεξέργαστης, αλλά με ταχύτητα φωτός, ανακύκλωσης θέσεων/αντιθέσεων από το χρεοκοπημένο πολιτ(ευτ)ικό σύστημα. Διότι το ζήτημα δεν είναι εάν ο εκάστοτε πρωθυπουργός «πηγαίνει» στη ΔΕΘ, είναι η τελετουργία της, τι την (και τον) «ακολουθεί», το «τι λέει», «τι κάνει», τι συμβολίζει, πολιτικά, για τη χώρα.
Τρεισήμισι δεκαετίες η τελετουργία της ήταν κρίσιμο μέρος στην αναπαραγωγή των παραλλαγών του εκάστοτε (με την πλατωνική έννοια) «γενναίου ψεύδους» της Μεταπολίτευσης. Δηλαδή του (υποτίθεται) για ευγενικό σκοπό πολιτικού και οικονομικού μύθου περί την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Μύθου (είσοδος στην ΕΟΚ, Αλλαγή, Σύγκλιση, ΟΝΕ, κ.ο.κ.) που αξιοποιούσαν οι πολιτικοί άρχοντες, ως φύλακες (υποτίθεται) του δημόσιου συμφέροντος, για την αναπαραγωγή της κοινωνικής ανοχής/συνοχής. Ήταν, επίσης, πεδίον «παρέλασης» της εκάστοτε εγχώριας νομενκλατούρας.
Όμως, τα τελευταία χρόνια το «γενναίον ψεύδος» κατέρρευσε. Σταθμός η από εκεί, στη ΔΕΘ 2008, έναρξη αποσύνθεσης της κυβέρνησης του 2004-2009, όταν οι τότε πολιτικοί άρχοντες όχι μόνον απέτυχαν να υπερασπισθούν το «γενναίον ψεύδος» τους, αλλά βρέθηκαν απολογούμενοι για ενέργειες στις οποίες αποδιδόταν ιδιοτελής και ευτελής σκοπός. Έπειτα ακολούθησε, το 2009-2010, η δημοσιονομική χρεοκοπία η οποία διέλυσε παντελώς την αξιοπιστία του πολιτ(ευτ)ικού συστήματος και κάθε ελπίδα βιωσιμότητας για το «γενναίον ψεύδος» του.
Η 76η ΔΕΘ βρίσκει τη χώρα με το οικονομικο-παραγωγικό ζήτημα ορθάνοικτο, το κοινωνικό ζήτημα σε πρωτόγνωρες για τη μεταπολιτευτική περίοδο διαστάσεις, το πολιτ(ευτ)ικό σύστημα σε ρόλο πολλαπλασιαστή της οικονομικής και κοινωνικής περιδίνησης. Οι εξαγγελίες πακέτων «αναπτυξιακών»/«κοινωνικών» και μεταρρυθμίσεων από το βήμα της ΔΕΘ πλέον δεν επαρκούν. Τα προηγούμενα συσσωρεύθηκαν στο «πακέτο» της τρέχουσας χρεοκοπίας, που δεν αντιμετωπίζεται με επαναλήψεις.
Όταν η κοινωνία αναρωτιέται «ποιος θα μας σώσει από αυτούς που θα μας σώσουν» υπάρχει θέμα εμπιστοσύνης και «ηθικού κινδύνου». Συμπεριφορές εξουσιών και πολιτικών είναι δύσκολα παρακολουθήσιμες από τους πολίτες. Τα όρια ανάμεσα στο γενναίον και το ευτελές «ψεύδος» θόλωσαν. Το οικονομικό και κοινωνικό ζήτημα καθίσταται κατεξοχήν πολιτικό. Η Ελλάδα (ανα)ζητά να αλλάξει οριστικά σελίδα. Αντιμέτωπος με αυτήν την απαίτηση ο πρωθυπουργός ας πρωτοστατήσει επιβάλλοντας θεσμικά, για όλους, αυτό που συχνά πυκνά ίσως αναγνωρίζει για τον εαυτό του:
Επί δεκαετίες βουλευτής, υπουργός, έγινε και πρωθυπουργός, και τώρα αντιμέτωπος με την οικτρή κατάσταση της χώρας δεν υπολογίζει πολιτικό όφελος και κόστος, δεν τον ενδιαφέρει η επανεκλογή, αλλά να σωθεί η χώρα. Αναγκαία μεν αλλά όχι ικανή συνθήκη. Ικανή είναι να γίνεται και το σωστό. Κι αυτό καλεί για μείζονες θεσμικές δημοκρατικές τομές: δημοψηφίσματα με πρωτοβουλία πολιτών, όρια δύο θητειών σε κάθε πολιτική εκλογή, μικρές εκλογικές περιφέρειες, απλή αναλογική, ασυμβίβαστο βουλευτών - υπουργών, αμοιβές των ανώτατων λειτουργών συνδεδεμένες με τους κατώτατους μισθούς και συντάξεις των πολιτών, κ.ο.κ.
Σε μείζον, αλλά εφήμερο, πολιτ(ευτ)ικό ζήτημα ανεδείχθη προ εβδομάδων το εάν θα συμμετάσχει, ή όχι, ο πρωθυπουργός στην 76η ΔΕΘ. Ήταν ένα ακόμη παράδειγμα ρηχής και ανεπεξέργαστης, αλλά με ταχύτητα φωτός, ανακύκλωσης θέσεων/αντιθέσεων από το χρεοκοπημένο πολιτ(ευτ)ικό σύστημα. Διότι το ζήτημα δεν είναι εάν ο εκάστοτε πρωθυπουργός «πηγαίνει» στη ΔΕΘ, είναι η τελετουργία της, τι την (και τον) «ακολουθεί», το «τι λέει», «τι κάνει», τι συμβολίζει, πολιτικά, για τη χώρα.
Τρεισήμισι δεκαετίες η τελετουργία της ήταν κρίσιμο μέρος στην αναπαραγωγή των παραλλαγών του εκάστοτε (με την πλατωνική έννοια) «γενναίου ψεύδους» της Μεταπολίτευσης. Δηλαδή του (υποτίθεται) για ευγενικό σκοπό πολιτικού και οικονομικού μύθου περί την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Μύθου (είσοδος στην ΕΟΚ, Αλλαγή, Σύγκλιση, ΟΝΕ, κ.ο.κ.) που αξιοποιούσαν οι πολιτικοί άρχοντες, ως φύλακες (υποτίθεται) του δημόσιου συμφέροντος, για την αναπαραγωγή της κοινωνικής ανοχής/συνοχής. Ήταν, επίσης, πεδίον «παρέλασης» της εκάστοτε εγχώριας νομενκλατούρας.
Όμως, τα τελευταία χρόνια το «γενναίον ψεύδος» κατέρρευσε. Σταθμός η από εκεί, στη ΔΕΘ 2008, έναρξη αποσύνθεσης της κυβέρνησης του 2004-2009, όταν οι τότε πολιτικοί άρχοντες όχι μόνον απέτυχαν να υπερασπισθούν το «γενναίον ψεύδος» τους, αλλά βρέθηκαν απολογούμενοι για ενέργειες στις οποίες αποδιδόταν ιδιοτελής και ευτελής σκοπός. Έπειτα ακολούθησε, το 2009-2010, η δημοσιονομική χρεοκοπία η οποία διέλυσε παντελώς την αξιοπιστία του πολιτ(ευτ)ικού συστήματος και κάθε ελπίδα βιωσιμότητας για το «γενναίον ψεύδος» του.
Η 76η ΔΕΘ βρίσκει τη χώρα με το οικονομικο-παραγωγικό ζήτημα ορθάνοικτο, το κοινωνικό ζήτημα σε πρωτόγνωρες για τη μεταπολιτευτική περίοδο διαστάσεις, το πολιτ(ευτ)ικό σύστημα σε ρόλο πολλαπλασιαστή της οικονομικής και κοινωνικής περιδίνησης. Οι εξαγγελίες πακέτων «αναπτυξιακών»/«κοινωνικών» και μεταρρυθμίσεων από το βήμα της ΔΕΘ πλέον δεν επαρκούν. Τα προηγούμενα συσσωρεύθηκαν στο «πακέτο» της τρέχουσας χρεοκοπίας, που δεν αντιμετωπίζεται με επαναλήψεις.
Όταν η κοινωνία αναρωτιέται «ποιος θα μας σώσει από αυτούς που θα μας σώσουν» υπάρχει θέμα εμπιστοσύνης και «ηθικού κινδύνου». Συμπεριφορές εξουσιών και πολιτικών είναι δύσκολα παρακολουθήσιμες από τους πολίτες. Τα όρια ανάμεσα στο γενναίον και το ευτελές «ψεύδος» θόλωσαν. Το οικονομικό και κοινωνικό ζήτημα καθίσταται κατεξοχήν πολιτικό. Η Ελλάδα (ανα)ζητά να αλλάξει οριστικά σελίδα. Αντιμέτωπος με αυτήν την απαίτηση ο πρωθυπουργός ας πρωτοστατήσει επιβάλλοντας θεσμικά, για όλους, αυτό που συχνά πυκνά ίσως αναγνωρίζει για τον εαυτό του:
Επί δεκαετίες βουλευτής, υπουργός, έγινε και πρωθυπουργός, και τώρα αντιμέτωπος με την οικτρή κατάσταση της χώρας δεν υπολογίζει πολιτικό όφελος και κόστος, δεν τον ενδιαφέρει η επανεκλογή, αλλά να σωθεί η χώρα. Αναγκαία μεν αλλά όχι ικανή συνθήκη. Ικανή είναι να γίνεται και το σωστό. Κι αυτό καλεί για μείζονες θεσμικές δημοκρατικές τομές: δημοψηφίσματα με πρωτοβουλία πολιτών, όρια δύο θητειών σε κάθε πολιτική εκλογή, μικρές εκλογικές περιφέρειες, απλή αναλογική, ασυμβίβαστο βουλευτών - υπουργών, αμοιβές των ανώτατων λειτουργών συνδεδεμένες με τους κατώτατους μισθούς και συντάξεις των πολιτών, κ.ο.κ.
| |
