19 Φεβρ. 2011 Το σχέδιο για το ελληνικό χρέος
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 19/2/2011
Eνα χρόνο πριν, μεταξύ 11ης Φεβρουαρίου και 25ης Μαρτίου 2010, τα ευρωπαϊκά συμβούλια ασχολούνταν με το «ελληνικό ζήτημα». Και τη δυνατότητα αποφυγής χρεοκοπίας της χώρας με ρυθμίσεις παρά και πέρα από το γράμμα και τα όρια των ευρωπαϊκών συνθηκών. Στο άτυπο Συμβούλιο της 11ης Φεβρουαρίου 2010 ελήφθη για την Ευρωζώνη η πρώτη απόφαση να τροποποιηθεί η ρήτρα της μη διάσωσης. Στο Συμβούλιο της 25ης Μαρτίου 2010 συμφωνήθηκε η σύσταση του Μηχανισμού Στήριξης για την Ελλάδα.
Εναν χρόνο μετά, αυτές τις μέρες, τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια μεταξύ της 4ης Φεβρουαρίου και της 25ης Μαρτίου 2011, αναζητούν λύση στο «ευρωπαϊκό ζήτημα», κτίζοντας σε ρυθμίσεις που δημιουργήθηκαν στην ελληνική και την ιρλανδική φάση της κρίσης. Σε διαπραγμάτευση είναι η αποτελεσματικότητα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), που συστήθηκε το 2010, και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) που θα συσταθεί το 2013.
Η Ελλάδα έχει ζωτικότατο συμφέρον για ταχεία πρόοδο στα θέματα των EFSF και ESM. Η απαλλαγή της από το αντιαναπτυξιακό άχθος του δημόσιου χρέους προϋποθέτει επιμήκυνση του δανείου των 110 δισ. από Ε.Ε.-ΔΝΤ ώστε να εξομαλυνθεί το «ληξιάριο» της τρέχουσας δεκαετίας, χαμηλότερο επιτόκιο δανεισμού ώστε να μειωθεί το βάρος για τοκοχρεολύσια στον κρατικό προϋπολογισμό και να απελευθερωθούν πόροι για την ανάπτυξη και δυνατότητα αποτελεσματικής εθνικής/ευρωπαϊκής διαχείρισης του χρέους μέσω EFSF και ESM.
Η δυνατότητα απομείωσης του δημόσιου χρέους εξαρτάται από το αρχικό ύψος του, το επιτόκιο δανεισμού και τους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης. Το αρχικά υψηλό χρέος κάνει αναγκαία αναλόγως υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, για τα οποία ο πήχυς ανεβαίνει λόγω των υψηλών επιτοκίων δανεισμού σε αγοραίες συνθήκες κρίσης. Γι' αυτό κρίσιμη για την Ελλάδα είναι τώρα η (ταυτόχρονα με την επιμήκυνση) απομείωση του επιτοκίου δανεισμού και η ανάλογη δυνατότητα μέσω των EFSF και ESM.
Για την απομείωση του ελληνικού χρέους είναι κρισιμότατη και η (υπό συζήτηση) δυνατότητα του EFSF τώρα, και του ESM μετά το 2013, επαναγοράς (από βραχυχρόνιους επενδυτές) σε τρέχουσες τιμές (κατώτερες των ονομαστικών) κρατικών ομολόγων. Υπό όρους και προϋποθέσεις αποτελεσματικής δημοσιονομικής προσαρμογής με πρωτογενή πλεονάσματα, ώστε να είναι εφικτή η αναχρηματοδότηση του μειούμενου (σε απόλυτες τιμές και σε ποσοστό του ΑΕΠ) χρέους.
Τηρουμένων των αναλογιών σε συνθήκες ΟΝΕ, για την Ελλάδα δεν αρκεί να αποφύγει το παράδειγμα της (χρεοκοπημένης) Αργεντινής - έγιναν ήδη κρίσιμα εθνικά και ευρωπαϊκά βήματα γι' αυτό. Στόχος (πρέπει να) είναι το παράδειγμα της Βραζιλίας που, παρά την προσφυγή της στο ΔΝΤ, σχεδόν ταυτόχρονα με την Αργεντινή, εν τέλει κατάφερε όχι μόνο «να ξεμπερδέψει» με το χρέος, αλλά και να αναβαθμίσει την οικονομία της στο διεθνή καταμερισμό της εργασίας και την κοινωνική συνοχή της.
Εναν χρόνο μετά, αυτές τις μέρες, τα Ευρωπαϊκά Συμβούλια μεταξύ της 4ης Φεβρουαρίου και της 25ης Μαρτίου 2011, αναζητούν λύση στο «ευρωπαϊκό ζήτημα», κτίζοντας σε ρυθμίσεις που δημιουργήθηκαν στην ελληνική και την ιρλανδική φάση της κρίσης. Σε διαπραγμάτευση είναι η αποτελεσματικότητα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), που συστήθηκε το 2010, και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) που θα συσταθεί το 2013.
Η Ελλάδα έχει ζωτικότατο συμφέρον για ταχεία πρόοδο στα θέματα των EFSF και ESM. Η απαλλαγή της από το αντιαναπτυξιακό άχθος του δημόσιου χρέους προϋποθέτει επιμήκυνση του δανείου των 110 δισ. από Ε.Ε.-ΔΝΤ ώστε να εξομαλυνθεί το «ληξιάριο» της τρέχουσας δεκαετίας, χαμηλότερο επιτόκιο δανεισμού ώστε να μειωθεί το βάρος για τοκοχρεολύσια στον κρατικό προϋπολογισμό και να απελευθερωθούν πόροι για την ανάπτυξη και δυνατότητα αποτελεσματικής εθνικής/ευρωπαϊκής διαχείρισης του χρέους μέσω EFSF και ESM.
Η δυνατότητα απομείωσης του δημόσιου χρέους εξαρτάται από το αρχικό ύψος του, το επιτόκιο δανεισμού και τους ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης. Το αρχικά υψηλό χρέος κάνει αναγκαία αναλόγως υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, για τα οποία ο πήχυς ανεβαίνει λόγω των υψηλών επιτοκίων δανεισμού σε αγοραίες συνθήκες κρίσης. Γι' αυτό κρίσιμη για την Ελλάδα είναι τώρα η (ταυτόχρονα με την επιμήκυνση) απομείωση του επιτοκίου δανεισμού και η ανάλογη δυνατότητα μέσω των EFSF και ESM.
Για την απομείωση του ελληνικού χρέους είναι κρισιμότατη και η (υπό συζήτηση) δυνατότητα του EFSF τώρα, και του ESM μετά το 2013, επαναγοράς (από βραχυχρόνιους επενδυτές) σε τρέχουσες τιμές (κατώτερες των ονομαστικών) κρατικών ομολόγων. Υπό όρους και προϋποθέσεις αποτελεσματικής δημοσιονομικής προσαρμογής με πρωτογενή πλεονάσματα, ώστε να είναι εφικτή η αναχρηματοδότηση του μειούμενου (σε απόλυτες τιμές και σε ποσοστό του ΑΕΠ) χρέους.
Τηρουμένων των αναλογιών σε συνθήκες ΟΝΕ, για την Ελλάδα δεν αρκεί να αποφύγει το παράδειγμα της (χρεοκοπημένης) Αργεντινής - έγιναν ήδη κρίσιμα εθνικά και ευρωπαϊκά βήματα γι' αυτό. Στόχος (πρέπει να) είναι το παράδειγμα της Βραζιλίας που, παρά την προσφυγή της στο ΔΝΤ, σχεδόν ταυτόχρονα με την Αργεντινή, εν τέλει κατάφερε όχι μόνο «να ξεμπερδέψει» με το χρέος, αλλά και να αναβαθμίσει την οικονομία της στο διεθνή καταμερισμό της εργασίας και την κοινωνική συνοχή της.
