7 Νοεμ 2009 Πολιτικές Απασχόλησης, Επειγόντως
Ημερησία του Σαββάτου- Οικονομία, 7/11/2009
Στα πλείστα προβλήματα που εμφανίζουν η οικονομία και η κοινωνία, σε σημείο που 35 χρόνια από την «ένδοξη» Μεταπολίτευση μοιάζει να θέλουν φτιάξιμο «από την αρχή», η συγκυρία της ύφεσης που στην Ελλάδα τώρα αναπτύσσεται, δίνει στο ζήτημα της απασχόλησης πρωτεύουσα σημασία καθώς αφενός δεν αφορά μόνον αριθμούς και δείκτες αλλά τους ανθρώπους στους τόπους τους, αφετέρου η ύφεση ενδέχεται να είναι, αν και αρχικά ηπιότερη, διαρκέστερη άλλων κρατών-μελών της Ένωσης.
Παρά τα σχεδόν 15 χρόνια υψηλών ρυθμών μεγέθυνσης, με την εισροή αυτά τα χρόνια πλέον του ενός εκατομμυρίου μεταναστών, μη συμπεριλαμβανομένων των ομογενών, οι συνθήκες στις αγορές εργασίας και οι (υποτιθέμενες) πολιτικές απασχόλησης δεν δημιουργούσαν στους πολίτες αίσθηση ανάπτυξης, αλλά αίσθηση μεγέθυνσης χωρίς την ανάλογη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας, αίσθηση που ήταν ... αλάνθαστη. Περισσότερες ήταν, όχι όμως βιώσιμες και καλύτερες.
Στην δεκαετία που λήγει, παρά τις περιοδικές αυξήσεις στον τομέα των κατασκευών και στο εμπόριο, η παραγωγική και η ανταγωνιστική υποχώρηση της οικονομίας και οι επιπτώσεις στην απασχόληση «συγκαλύφθηκαν» με την επίταση αυτού που στην περίοδο της Μεταπολίτευσης το πολιτ(ευτ)ικό σύστημα έκανε αγγίζοντας τις ενδοξότερες μέρες της νεοελληνικής φαυλοκρατίας: να διογκώνει την κρατι(κομματι)κή φούσκα της δημόσιας απασχόλησης (ως απόθεμα και ως ροές).
Τώρα πλέον δεν είναι απλά ότι η δημοσιονομική κατάσταση θέτει περιορισμούς στην αύξηση της δημόσιας απασχόλησης. Αλλά ότι οι εγχώριες αγορές εργασίας, μετά την ύφεση του 2009 με το -1,1% στο ΑΕΠ, που φέρνει σχεδόν ανάλογη μείωση (για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια) κατά 1% στην απασχόληση, εισέρχονται σε περίοδο ανισορροπίας με συνεχή μείωση για τα 2-3 επόμενα χρόνια, που θα προσθέτει τουλάχιστον 1% ετησίως στον δείκτη της ανεργίας.
Εάν η τρέχουσα ύφεση γίνει, ελλείψει έγκαιρων και αποτελεσματικών πολιτικών απασχόλησης, και (μεγαλύτερη) κρίση της απασχόλησης, τότε απλά παρατεινόμενη θα γίνει δυσκολότερη η εγχώρια έξοδος από την ύφεση και την πολύ χαμηλή ανάπτυξη, ενώ θα εντείνονται οι κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες. Και δεν (συ)ζητάμε να (ξανα)ανακαλύψουμε τον τροχό. Απλά να γίνουν κατανοητά τα πρόσφατα μαθήματα από κράτη-μέλη που στηρίζοντας (και) την απασχόληση απέφυγαν την μεγαλύτερη ύφεση και βγαίνουν γρηγορότερα από την κρίση.
Κλασικό παράδειγμα η Γερμανία που παρά το -5% στο ΑΕΠ το 2009, κρατήθηκε, με στοχευμένες πολιτικές απασχόλησης, στο -0,5% στην απασχόληση, για να επιστρέψει στην ανάπτυξη το 2010 (+1,2%), και να αντιστρέφει τις αρνητικές τάσεις στην απασχόληση. Ανάλογο παράδειγμα παρέχουν η Γαλλία και πολλά μικρότερα κράτη-μέλη της Ένωσης. Στοιχειωδώς σχεδιασμένη πολιτική για την απασχόληση χρειάζεται και τούτη η χώρα ώστε και το αρμόδιο υπουργείο, με τους οργανισμούς του, να πάψουν να είναι «προγραμματατζίδικα».
