10 Οκτ 2009 Η Ελλάδα στο EcoFin
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 10/10/2009
Στη λειτουργία θεσμών της διακυβέρνησης, ιδιαίτερα της ευρωπαϊκής, η ασυνέχεια της εθνικής παρουσίας και συμπεριφοράς είναι ενίοτε χρησιμότερη της συνέχειας, όταν η επί σειρά μηνών και ετών συμπεριφορά δεν ελάμβανε υπόψη τη «μεγάλη εικόνα» των εξελίξεων στην ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση όσον αφορά το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η εμπειρία της ελληνικής παρουσίας στο EcoFin την περίοδο 2004-2009 είναι παράδειγμα προς αποφυγήν.
Το 2004-2009 η Ελλάδα τέθηκε δύο φορές στην «διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος» του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και στις δύο περιπτώσεις πολύ πριν από την διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση και την είσοδο της Ένωσης / Ευρωζώνης σε οικονομική ύφεση. Όμως η δημόσια συζήτηση (προεκλογική και εκλογική) περί της διαπραγμάτευσης για παράταση από την Κομισιόν για μείωση των ελλειμμάτων έως το 2012, δείχνει την απελθούσα διοίκηση της οικονομικής πολιτικής χωρίς αντίληψη του «τι έγινε».
Το 2004-2005, με την γνωστή «απογραφή» παρά τις «καλές» ή «κακές» προθέσεις, η τότε διοίκηση της εγχώριας οικονομικής πολιτικής δεν έλαβε υπόψη την σε εξέλιξη αναθεώρηση των διαδικασιών του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης που ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2005. Αναθεώρηση που προχώρησε από τους κανόνες γενικής ισχύος «αυτόματης εφαρμογής» σε σχετικοποίηση της εφαρμογής τους με ιδιαίτερες κατά χώρα αξιολογήσεις και στενότερη παρακολούθηση.
Αφορμή της αναθεώρησης ήταν η «απειθαρχία» Γερμανίας και Γαλλίας τον Νοέμβριο του 2003 ως προς το όριο του 3% στο δημόσιο έλλειμμα, αλλά και της πλειοψηφίας του EcoFin, που διαπίστωσε μεν την «παράβαση» απέρριψε δε τις προτεινόμενες από την Κομισιόν κυρώσεις περιοριζόμενο σε απλές συστάσεις. Η Κομισιόν προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αλλά η αναθεώρηση της εφαρμογής του Συμφώνου Σταθερότητας είχε ήδη αρχίσει...
Σε αυτήν την αναθεώρηση η Ελλάδα απλά πρόσεφερε με τους μακρο-οικονομικούς χειρισμούς της («απογραφή» κ.λπ.) το πρώτο «πείραμα» αυστηρής εφαρμογής των νέων ρυθμίσεων του Συμφώνου, που αφενός «χαλάρωναν» τους γενικούς κανόνες αφετέρου «στένευαν» την κατά περίπτωση εθνική επιτήρηση. Το μόνο για το οποίο φαίνεται να κινητοποιήθηκε ήταν η διαπραγμάτευση (με τον πρόεδρο της Επιτροπής και τον αρμόδιο επίτροπο) του χρονοδιαγράμματος της εξόδου από την πρώτη «επιτήρηση», για εγχώριους μικροπολιτικούς - εκλογικούς σχεδιασμούς. Και έφερε την Ελλάδα εκ νέου σε «επιτήρηση».
Το δίδαγμα του 2004-2009 είναι ότι η εγχώρια διοίκηση της οικονομικής πολιτικής πρέπει να είναι σε θέση όχι μόνο «να βλέπει» την συνολική εικόνα αλλά και να συμμετέχει στην διαμόρφωση των κοινών κανόνων της. Σήμερα κατ’ ουσίαν με 13 από τα 16 κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και 20 από τα 27 της Ένωσης σε «διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος» η νέα αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης έρχεται στην ημερήσια διάταξη, αλλά αυτό δεν είναι άλλοθι για να μην επιδιωχθεί η εγχώρια Σταθερότητα και Ανάπτυξη.
