4 Σεπ. 2010 Διακυβέρνηση για βιώσιμη ανάπτυξη
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 4/9/2010
Η ανάπτυξη θέλει στροφή κι όχι επιστροφή. Η αυταπάτη ανάπτυξης κατά την πρώτη δεκαετία της Ελλάδας στην ΟΝΕ οδηγήθηκε σε οιονεί χρεοκοπία. Η στροφή στη βιώσιμη ανάπτυξη, με ταχεία εξυγίανση των δημοσιονομικών και ενίσχυση της παραγωγής και της ανταγωνιστικότητάς της, είναι έργο δύσκολο αλλά εφικτό. Η χώρα διαθέτει τις περισσότερες προϋποθέσεις να βρεθεί στην πρώτη γραμμή του νέου κύματος ανάπτυξης στην πολυκεντρική και ρυθμιζόμενη παγκοσμιοποίηση.
Μία, βασική, εκ των προϋποθέσεων πρέπει να τη δημιουργήσει εν μέσω της κρίσης: Αποτελεσματική και αντιπροσωπευτική διακυβέρνηση με κατάλληλους θεσμούς. Η έλλειψή της είναι εκ των αιτίων που η ένταξη στην ΟΝΕ δεν αξιοποιήθηκε ως ευκαιρία. Η χώρα εισήλθε χωρίς επιτελικό κράτος, χωρίς ισχυρές περιφέρειες, χωρίς ισχυρούς δήμους, χωρίς ενεργούς πολίτες. Η Ελλάδα λόγω κρατι(κομματι)σμού συντήρησε αυτό το έλλειμμα, σε αντίθεση με το τι ίσχυε για άλλα μέλη της ΟΝΕ και της τότε Ε.Ε.-15.
Αποτέλεσμα αυτού ήταν, μεταξύ άλλων, ότι οι διαθέσιμοι κοινοτικοί πόροι των διαρθρωτικών ταμείων, που προορίζονταν για συνοχή των περιφερειών και περιφερειακή ανάπτυξη της Ελλάδας, αν και «απορροφούνταν» στην Ελλάδα «επέστρεφαν» εντέλει σε υψηλότατο ποσοστό (42,6%) μέσω εισαγωγών στις πλούσιες περιφέρειες της Ε.Ε.-15 (Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία, Βέλγιο?). Έναντι ποσοστού 35,2% της Πορτογαλίας, 26,7% της Ιρλανδίας, 18,9% των νέων (ανατολικών) Lander της Γερμανίας, 17,4% της Νότιας Ιταλίας, 14,7% της Ισπανίας.
Αποτέλεσμα ήταν ότι στην Ένωση των 213 περιφερειών της Ε.Ε.-15 (μετά των 254 περιφερειών στην Ε.Ε.-25 και τώρα των 268 περιφερειών στην Ε.Ε.-27) οι ελληνικές χαρακτηρίζονταν από συγκριτικά χαμηλό μέσο οικονομικό μέγεθος (περιφερειακό προϊόν) και ακόμη χαμηλότερες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου σε αυτές. Η ετέρα πλευρά του εγχώριου περιφερειακού ελλείμματος ήταν ότι, με εξαίρεση την κρατι(κομματι)κή και πελατειακή Ελλάδα, στην Ένωση υπήρχε τάση αύξησης του ήδη υψηλού μεριδίου των επενδύσεων υπό τον έλεγχο περιφερειακών και τοπικών αυτοδιοικήσεων.
Η αποτελεσματική διακυβέρνηση (επιτελικό κράτος με ισχυρή περιφερειακή και δημοτική αυτοδιοίκηση) συνδέεται με την αξιοποίηση και την ανάπτυξη της μεταρρύθμισης του «Καλλικράτη», ώστε η χώρα να αποκτήσει, έστω με καθυστέρηση δεκαετιών, μία από τις αναγκαίες συνιστώσες της αποτελεσματικής και αντιπροσωπευτικής διακυβέρνησης, και τώρα, εν μέσω κρίσης, μία από τις προϋποθέσεις για στροφή της οικονομίας, των τόπων και των ανθρώπων από την απόκλιση και τη χρεοκοπία στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Όπως συμβαίνει, ακόμη και εν μέσω κρίσης, σε τόσες και τόσες ευρωπαϊκές περιφέρειες οι νέοι θεσμοί ας λειτουργήσουν ως υποκείμενα της βιώσιμης ανάπτυξης, ως πάροχοι υπηρεσιών στους πολίτες, ορίζοντας το σταθερό επιχειρηματικό περιβάλλον, για συνδυασμό δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων (μεγάλων, μεσαίων, μικρών, ελληνικών και ξένων) για την ενδογενή και εξωστρεφή παραγωγική ανασυγκρότηση των τόπων τους. Αυτό κρίνεται και στις επιλογές για τις εκλογές του Νοεμβρίου.
