Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 16/7/2011
Η κρίση δημόσιου χρέους στην Ευρωζώνη εισήλθε την περασμένη εβδομάδα σε δυσκολότερη, σοβαρότερη, φάση όταν τα επιτόκια για τα δεκαετή ισπανικά και ιταλικά ομόλογα έφθασαν ή πλησίασαν, αντιστοίχως, το 6%, εγείροντας ερωτήματα βιωσιμότητας του χρέους δύο μεγάλων κρατών-οικονομιών της Ευρωζώνης. Το πρόβλημα δεν είναι πλέον (μόνον) η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η διαχείριση του δημόσιου χρέους τους και των τραπεζικών συστημάτων τους.
Η έκθεση γερμανικών, γαλλικών και βρετανικών τραπεζών σε κρατικά ομόλογα Ελλάδας, Ιρλανδίας, Πορτογαλίας ξεπερνά τα 500 δισ. ευρώ. Με την έκθεσή τους στα ισπανικά, το ποσό ξεπερνά το 1 τρισ. ευρώ. Ο κίνδυνος εκτροχιασμού της κρίσης δημόσιου χρέους αυξάνεται με πιθανότητα να επιστρέψει από εκεί που, κατά κανόνα, άρχισε: στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Η Ευρωζώνη είναι αντιμέτωπη με τις δομικές της ανεπάρκειες και το πιθανότερο είναι πως δεν επιθυμεί να αυτοκτονήσει.
Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τα του οικονομικού οίκου της χωρίς δυνατότητα «να στρίβει διά του ΔΝΤ» -όπως εν μέρει έπραττε στον πρώτο κύκλο διαπραγμάτευσης για το «ελληνικό ζήτημα» στις αρχές του 2010. Είναι αξιοσημείωτο το άνευ προηγουμένου ποσοστό των δανείων του ΔΝΤ που έχουν δοθεί στην Ευρώπη (60%) και στην Ευρωζώνη (35%). Είναι ανάλογο μεριδίων της δεκαετίας του 1980 προς την τότε υπερχρεωμένη Λατινική Αμερική, και διπλάσιο αυτού της δεκαετίας του 1990 προς την τότε υπερχρεωμένη Ασία.
Κι αυτό συμβαίνει ενώ στην περίπτωση της Ευρωζώνης το ΔΝΤ μέχρι τώρα εισφέρει το 1/3 των προγραμμάτων στήριξης, εκτός Ευρωζώνης εισφέρει τα 2/3 των αντίστοιχων προγραμμάτων. Ενόψει των αναγκαίων νέων πακέτων στήριξης σε Ελλάδα κ.ο.κ., έπεσε στο τραπέζι, από την ΕΚΤ, ήδη πριν από την επιτάχυνση της ισπανικής και ιταλικής κρίσης, η πρόταση διπλασιασμού των πόρων του EFSF από 750 δισ. ευρώ σε 1,5 τρισ. ευρώ. Η κακοδιαχείριση της κρίσης δημόσιου χρέους εκ μέρους των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων αυξάνει το κόστος αντιμετώπισής της.
Η ανάγκη κεντρικής διαχείρισης του ευρωπαϊκού χρέους τίθεται επί τάπητος κι αυτό μπορεί να σημάνει ένα ακόμη βήμα (ή άλμα) στην ενοποίηση της ευρωπαϊκής (οικονομικής) διακυβέρνησης που να επιτρέπει μεσοπρόθεσμες λύσεις στη διαχείριση του ελληνικού, ιρλανδικού, πορτογαλικού κ.ο.κ. δημόσιου χρέους. Το λατινοαμερικάνικο μάθημα, με τα Brady bonds, για το «ξεφόρτωμα» του χρέους στο μέλλον με βιώσιμα επιτόκια ήταν και παραμένει ισχυρό.
Με την Ευρωζώνη σε σταυροδρόμι, το ελληνικό πολιτ(ευτ)ικό κλοτσοσκούφι ασχολείται με την πιθανότητα, κατά Standard & Poors, υποβάθμισης των ελληνικών ομολόγων στην κατηγορία «selective default». Αν θυμηθούμε την προ μηνών δημόσια «συζήτηση» όταν, τότε, η πολιτ(ευτ)ική βελόνα «είχε κολλήσει» στην «αναδιάρθρωση», οι οπαδοί του παραδείγματος Ισημερινού ή Ουρουγουάης θα έπρεπε να... πανηγυρίζουν: κι εκεί η Standard & Poor's, είχε, αντιστοίχως, απειλήσει ή υποβαθμίσει για μερικές εβδομάδες τα κρατικά ομόλογα σε κατηγορία «επιλεκτικής χρεοκοπίας».
