4 Ιουνίου 2011 O δημόσιος τομέας, ο ιδιωτικός και οι απολύσεις
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 4/6/2011
Ενόψει της αναγκαίας μείωσης των δημόσιων δαπανών που θα πρέπει να συμπεριληφθεί στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2011-2015, ετέθη στο τραπέζι το ζήτημα των απολύσεων στο «στενό» και στον «ευρύτερο» δημόσιο τομέα. Όπως σε τόσα άλλα κρίσιμα ζητήματα κυριάρχησαν λάθος συζητήσεις, πρόχειρες και άστοχες αντιπαραθέσεις: ναι ή όχι στις απολύσεις, «ναι στην εργασιακή εφεδρεία», ναι ή όχι στην «άρση της μονιμότητας» κ.ο.κ.
Το θέμα στην Ελλάδα δεν είναι εάν η δημόσια απασχόληση είναι μεγάλη ή μικρή, αλλά ότι δεν είναι (αντ)αποδοτική για τους πολίτες, γιατί, μεταξύ άλλων, η κατανομή και η οργάνωση της δημόσιας απασχόλησης βασίζεται στη λογική αυτοσυντήρησης μιας αντιπαραγωγικής γραφειοκρατίας -για το ίδιον συμφέρον της και όχι για το εθνικό και δημόσιο συμφέρον. Σε αρκετές περιπτώσεις δεν είναι καν «άχρηστη» -αυτό θα είχε απλά δημοσιονομικό κόστος.
Η θέση περί του Δημόσιου που εν μέσω «ύφεσης» αρκεί «να ανοιγοκλείνει τρύπες» για τόνωση ζήτησης και απασχόλησης είναι άστοχη. Πρόκειται για Δημόσιο που σε μεγάλο βαθμό επί σειρά ετών «ανοίγει τρύπες» και, συνειδητά, «δεν τις κλείνει», ώστε «να πέφτουν μέσα» οι πολίτες, και μετά να τους ζητά «φακελάκι», γνωμοδότηση, εγκύκλιο, σεμινάριο, φωτογραφική διάταξη, ρουσφέτι, εξυπηρέτηση, το «γνωστό του γνωστού» για «να τους βγάλει από την τρύπα» που το ίδιο άνοιξε και άφησε ορθάνοικτη.
Ο ελληνικός δημόσιος τομέας χρειάζεται εισαγωγή των βασικών αρχών της διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού. Αλλά και μέτρα άμεσης απόδοσης. Για τυχόν μείωση της δημόσιας απασχόλησης και αύξηση της παραγωγικότητας χρειάζονται οριζόντιες «λύσεις αρχής». Να θεσπισθεί, έστω εν μέσω χρεοκοπίας, για το μόνιμο προσωπικό του η αποκλειστικότητα της απασχόλησης στο Δημόσιο και ο ένας και μοναδικός μισθός, ώστε να τεθεί τέλος στο εκτενές ιδιωτικοδημόσιο και την πολλαπλή απασχόληση-αμοιβή σε αυτό.
Το ελληνικό δημόσιο μπορεί να απαλλαγεί από μέρος των τροφίμων του αποκόπτοντας τους ιστούς της διαφθοράς που το έφεραν στη σημερινή κατάσταση, διαχωρίζοντας, με αντικειμενικά κριτήρια, τα ξερά από τα χλωρά. Εισάγοντας fast track διαδικασία ελέγχου «πόθεν έσχες» (με όριο π.χ. το τριπλάσιο των δηλωθέντων νομίμων εισοδημάτων) για όσους απασχολούνταν δημόσια και εισέπρατταν ιδιωτικά: σε εφορίες, πολεοδομίες, νοσοκομεία (και φαρμακεία αυτών), ΚΤΕΟ, χορηγήσεις-ελέγχους επιδοτήσεων (κοινοτικών-εθνικών), παρα-εκπαίδευση κ.ο.κ.
Άλλωστε, οι οικονομικά ενεργοί πολίτες στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας ζούσαν πάντα με το ρίσκο της απόλυσης, με λύση ή λήξη της ατομικής σύμβασης εργασίας. Το 2010 οι απολύσεις έγιναν ευκολότερες για τις μεγάλες επιχειρήσεις -στις πολλές μικρές επιχειρήσεις ήταν ήδη ευκολότατες- και κατά τι φθηνότερες. Τη δεκαετία 2000-2009 υπάρχει συνεχής αυξητική τάση των (απο)λύσεων στον ιδιωτικό τομέα: από μέσο όρο τις 50.000 το μήνα το 2001 σε 55.000 το 2005, σε 60.000 το 2008, σε 61.000 το 2009-2010.
