22 Ιαν. 2010 Να γίνουμε Σικάγο;
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 22/1/2011
Mέσα στη βαθιά και πολύπλευρη κρίση που διέρχεται η χώρα, μία ψηφίδα του υπαρξιακού διλήμματος της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας για το που (να) πάμε θα μπορούσε να συνοψισθεί στο ρητορικό ερώτημα «να γίνουμε Σικάγο;» Το ερώτημα, όμως, δεν συνδέεται με τους πιθανώς προφανείς συνειρμούς. Π.χ. την εγκληματικότητα ή την ατιμωρησία συμμοριών οικονομικού εγκλήματος στις αρχές του περασμένου αιώνα, ή την εργατική εξέγερση του 1886 που έφερε διεθνώς την εργατική 1η Μάη.
Αν και οι προφανείς συνειρμοί συνδέονται με πλευρές της τρέχουσας ελληνικής κρίσης, το Σικάγο σήμερα το συζητούμε για κάτι σημαντικότερο, σχετικό με τη διαχειριστική ανεπάρκεια της ελληνικής δημοσιονομικής διοίκησης (των φορολογικών εσόδων και των δημοσίων δαπανών) που είναι μία από τις κύριες αιτίες της πολυετούς διολίσθησης στη δημοσιονομική αναξιοπιστία και χρεοκοπία. Στο Σικάγο έχουμε ένα υποδειγματικό υπουργείο Οικονομικών, που φέρει κι ελληνική σφραγίδα.
Το εκεί υπουργείο Οικονομικών αφορά την περιφέρεια (county) Κουκ όπου κατοικούν τα 5,3 εκατ. από τα 12,9 εκατ. του πληθυσμού της πολιτείας του Ιλλινόι. Στο μητροπολιτικό Σικάγο κατοικούν σχεδόν 3 εκατ. κάτοικοι. Σημειωτέον ότι (και) τα γεωγραφικά μεγέθη Σικάγο-Κουκ-Ιλλινόι είναι ανάλογα των μεγεθών Αθήνα-Αττική-Ελλάδα. Το εκεί υπουργείο Οικονομικών της περιφέρειας Κουκ έγινε λοιπόν την τελευταία δεκαετία ένα πρότυπο αποδοτικότητας, ένα υπόδειγμα.
Κεντρικά στοιχεία του υποδείγματος, που βασίζεται στην ανοικτή διακυβέρνηση και στην αξιοποίηση της πληροφορικής τεχνολογίας, είναι η βέλτιστη αξιοποίηση των δημοσίων πόρων, η αποτελεσματική συλλογή φόρων ιδιοκτησίας/ακίνητης περιουσίας, η επί 9 συνεχή χρόνια μείωση των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού, η δυνατότητα μείωσης των φορολογικών συντελεστών λόγω αύξησης της αποτελεσματικότητας του φορολογικού συστήματος. Σημειωτέον επίσης ότι το αποτελεσματικό υπουργείο Οικονομικών του Κουκ ανέλαβε να διαχειρίζεται (είσπραξη, επένδυση, διανομή) τη φορολογία ακίνητης περιούσιας για σχεδόν 2.200 φορείς τοπικής διοίκησης στις ΗΠΑ ύψους πλέον των 11 δισ. δολαρίων ετησίως.
Ένα από τα πρώτα μέτρα της υπουργού Οικονομικών του Κουκ, όταν ανέλαβε το 1998 ήταν να αντιμετωπίσει την υποαξιοποίηση των διαθεσίμων του δημόσιου ταμείου. Είχε π.χ. βρει 31 εκατ. δολάρια σε επιταγές που δεν είχαν κατατεθεί, συνεπώς μη τοκιζόμενες. Έκτοτε δημιούργησε ένα αποτελεσματικότερο σύστημα είσπραξης και διαχείρισης των φόρων, αξιοποίησε το τραπεζικό σύστημα για την αποτελεσματικότερη διαχείρισή τους με αυθημερόν τοκισμό και αποτελεσματική κυκλοφορία των δημόσιων πόρων.
Με αρχή την ανοικτή διακυβέρνηση αντιμετώπισε το τραπεζικό δίκτυο ως δίκτυο δημοσίου συμφέροντος και, ταυτόχρονα, αξιοποιώντας την πληροφορική τεχνολογία ανέπτυξε δίκτυο αποτελεσματικότερης και διαφανούς για τον πολίτη διαχείρισης των φόρων, συνοδευόμενο από αυτοματοποιημένο τηλεφωνικό σύστημα εξυπηρέτησης των φορολογουμένων (36.000 χρήστες μηνιαίως) και διαδικτυακή εξυπηρέτηση (314.000 χρήστες μηνιαίως). Πέρα από όλα τα άλλα είναι ενδιαφέρον το πόσο (λιγότερο από προφανώς υποδεέστερα εγχειρήματα στην Αθήνα) κόστισαν, και κοστίζουν, αυτά στο Σικάγο.
