8 Αυγ 2009 Πότε τελειώνει η ύφεση;
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 8/8/2009
Τα στοιχεία για την ελληνική οικονομία το β’ τρίμηνο 2009 δείχνουν την αρχή της ύφεσης, από την οποία, παρά τους επικοινωνιακούς στρουθοκαμηλισμούς μηνών, «δεν γλιτώνουμε». Αλλωστε το 2009, σύμφωνα με παραστατική χαρτογράφηση της Moody's, σχεδόν ολόκληρος ο κόσμος (με μικρές ευρωπαϊκές εξαιρέσεις π.χ. τη Νορβηγία) βρίσκεται σε ύφεση. Μεγάλες διεθνείς εξαιρέσεις είναι η Κίνα, η Ινδία και άλλες χώρες της Ανατολικής Ασίας (Κορέα, Ταϊβάν, κ.λπ.).
Όμως ο πρόεδρος Ομπάμα «βλέπει» την αρχή του τέλους της ύφεσης στην αμερικάνικη οικονομία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ελπίζουν ότι το β’ τρίμηνο του 2009 είναι το «χαμηλό» της ύφεσης στην ευρωζώνη και πιθανολογούν ανάκαμψη / μεγέθυνση στα μέσα του 2010. Η διεθνής οικονομία ελπίζει να «ξεκολλήσει» από την ύφεση χάρις στην Κίνα με την εντυπωσιακή ανάκαμψή της του (ετησιοποιημένου) 16% τον Απρίλιο-Ιούνιο 2009 και τα σημάδια ανάκαμψης από την Ασία.
Η Goldman Sachs εκτιμά ότι οι εξαγωγές της ευρωζώνης στην Κίνα αυξήθηκαν 40% μεταξύ Ιανουαρίου - Ιουνίου 2009, ενώ ανάλογες είναι οι επιδόσεις με την Ινδία. Οι παραγγελίες στη γερμανική βιομηχανία βελτιώνονται λόγω ασιατικών επενδύσεων σε υποδομές και κεφαλαιουχικό εξοπλισμό. Ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής στην Ευρωζώνη αυξήθηκε τον Μάιο 2009 για πρώτη φορά από τον Σεπτέμβριο 2008. Το «παράδοξο» είναι ότι το Κ.Κ.Κίνας μοιάζει να «σώζει» τη διεθνή οικονομία!
Το 75% της κινεζικής μεγέθυνσης του 2009 συνδέεται με κρατικές δαπάνες και κρατικό δανεισμό. Στις δε ΗΠΑ η αποφυγή βαθιάς ύφεσης συνδέεται με αύξηση από τη διοίκηση Ομπάμα κατά 12% στο δημόσιο έλλειμμα, για να προληφθεί κατάρρευση της ζήτησης. Στην Ένωση το «μετριοπαθέστερο» Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Οικονομικής Ανόρθωσης άμβλυνε, αλλού περισσότερο αλλού λιγότερο, δυναμικές και συνέπειες της ύφεσης.
Αυτές οι διαδικασίες εξόδου από την ύφεση δείχνουν το νέο τοπίο της παγκοσμιοποίησης, καθώς στα κέντρα της εδραιώνονται και τα ανατολικά. Η αμερικανική καταναλωτική μηχανή «σώζεται» αλλά δεν (μπορεί να) είναι όπως πριν την κρίση (την οποία «προκάλεσε»). Η νέα πολυκεντρική οικονομική ισορροπία θέλει τις μεγάλες πλεονασματικές οικονομίες (Κίνα, Γερμανία, Ιαπωνία) να υποκαταστήσουν τη «χαμένη» αμερικάνικη κατανάλωση, που μόνον προσωρινά μπορεί να καλυφθεί με κρατικές δαπάνες σε ΗΠΑ, Κίνα και, εν μέρει, Γερμανία.
Σε αυτό το διεθνές τοπίο εκδοχών τέλους και εξόδου από την ύφεση, στην ελληνική οικονομία τώρα συνειδητοποιείται η είσοδός της σε αυτήν. Λόγω πολιτικής, θεσμών και υποδομής, δεν είναι σίγουρο ότι θα ισχύσει η (λογιστική) αρχή Last In First Out, ώστε όσο αργότερα εισέλθει τόσο γρηγορότερα να βγει. Το πότε και πώς θα βγούμε από την ύφεση εξαρτάται από την οικονομική πολιτική και τους θεσμούς της, και από την οικονομική (υπο)δομή που η ύφεση θα αφήσει πίσω της.
