Ένα ερώτημα για το αποθεματικό, (με τον Δημήτρη Α. Ιωάννου), ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, Ανάπτυξη, Γνώμη, σελ. Β10/34, Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023.
Όταν ένας οργανισμός ή μία χώρα
έχουν αποθεματικό ασφαλείας προκειμένου
να το χρησιμοποιήσουν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, το εν λόγω αποθεματικό
πρέπει να προσφέρει δυνατότητα άμεσης διάθεσής του. Την δυνατότητα αυτή, όμως,
την προσφέρουν αποκλειστικά τα ρευστά
παρά το γεγονός ότι η διακράτησή τους έχει ένα “κόστος ευκαιρίας”. Μόνο
που, εάν τα ρευστά του αποθεματικού έχουν διατεθεί, με την μέθοδο του
“εσωτερικού δανεισμού”, για να καλύψουν τρέχουσες ανάγκες του οργανισμού ή του
Δημοσίου, στην θέση τους θα βρίσκονται χρεόγραφα του τύπου repos. Και αν
συμβαίνει κάτι τέτοιο, στην πραγματικότητα το αποθεματικό δεν υφίσταται και δεν
πρέπει να λογίζεται, (και μάλιστα να διαφημίζεται), ως υπάρχον.
Σε μία περίπτωση κρίσης που ο
οργανισμός ή το κράτος δεν θα μπορούν να προσφύγουν στις πιστωτικές αγορές για
να δανειστούν και θα χρειάζονται άμεσα τα μετρητά για να καλύψουν επείγουσες
απαιτήσεις, τα μετρητά -απλά- δεν θα βρίσκονται εκεί! Στην θέση τους θα
βρίσκονται κάποια χρεόγραφα τα οποία, εξ αιτίας της κρίσης, σε συνθήκες πιστωτικής
“στάσης”, δεν θα είναι τίποτα περισσότερο από άχρηστα παλιόχαρτα.
Με αυτήν την έννοια αποθεματικό
δεν υφίσταται εάν τα ρευστά έχουν χρησιμοποιηθεί για "εσωτερικό δανεισμό" και το να
αναφέρεται ως υπάρχον με το επιχείρημα ότι στην θέση των μετρητών βρίσκονται
χρεόγραφα είναι πλαστογράφηση της
πραγματικότητας και παραπληροφόρηση του κοινού.
Σε μια χώρα σαν την Ελλάδα θα
έπρεπε να υπάρχει πάντοτε ένα πραγματικό αποθεματικό ασφαλείας, έστω και αν αυτό συνεπάγεται ένα
“κόστος ευκαιρίας”, διότι κανείς δεν γνωρίζει τι τέξεται η επιούσα. Μπορεί, σε
μία κρίση οι χρηματαγορές να "στεγνώσουν" ακαριαία για την Ελλάδα
ακριβώς την στιγμή που η χώρα θα χρειάζεται ρευστό για να καλύψει τις άμεσες
ανάγκες της.
Οι οποίες μπορεί να είναι
οτιδήποτε, όπως τα 15 με 20 δισεκατομμύρια ευρώ των ετήσιων χρηματοπιστωτικών
αναγκών του Δημοσίου, η αγορά
ανθρωπιστικού υλικού ή η αγορά πυρομαχικών και καυσίμων. Και την στιγμή που θα
χρειαζόμαστε το αποθεματικό άμεσα, αυτό απλά δεν θα υπάρχει διότι, αντί για τα
ευρώ που είχαμε κάποτε, θα έχουμε repos του ελληνικού Δημοσίου που δεν θα τα θέλει κανείς.
Το ερώτημα, λοιπόν, εδώ είναι το
εξής: όταν, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΔΔΗΧ και του ΕΔΣ, ο εσωτερικός
δανεισμός του Δημοσίου στέκεται σήμερα στα 50 δισεκατομμύρια ευρώ, πόσο από το
διαφημιζόμενο αποθεματικό των 30 δισεκατομμυρίων ευρώ είναι σε μορφή που
πραγματικά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί, εάν υπάρξει, για παράδειγμα, μία
(αθέλητη) ξαφνική πολεμική εμπλοκή της χώρας, ή μία παγκόσμια χρηματοπιστωτική
κρίση;
