Κάντε το όπως στην Πορτογαλία; MONEYREVIEW, Απόψεις, Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 2023
Η τριμερής εθνική συμφωνία για τη βελτίωση του εισοδήματος, των μισθών και της ανταγωνιστικότητας (αυτός είναι ο τίτλος της) έως το 2026 στην Πορτογαλία περιλαμβάνει ενδιαφέροντα στοιχεία. Υπεγράφη στις 9 Οκτωβρίου 2022. Συμμετείχαν η πορτογαλική κυβέρνηση του σοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα, οι ηγέτες εργοδοτικών συνομοσπονδιών εθνικών και κλάδων (Βιομηχανίας, Γεωργίας, Τουρισμού και Εμπορίου και Υπηρεσιών) και η εργατική συνομοσπονδία UGT.
Κυρίως στόχους έχει την εξισορρόπηση
του μεριδίου των μισθών στο εθνικό εισόδημα, την ενίσχυση της παραγωγικότητας
και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, την διατήρηση νέων ταλέντων στην
χώρα και την στήριξη των οικογενειών και των επιχειρήσεων για να αντιμετωπίσουν
την κρίση. Οι στόχοι της είναι ποσοτικοποιημένοι, και βασίζονται σε συμφωνημένες μακροοικονομικές παραδοχές και
δεδομένα. Για την επίτευξή τους τα μέρη συμφώνησαν, μεταξύ άλλων, στα ακόλουθα μέτρα:
Επανεξισορρόπηση εισοδημάτων
Στόχος είναι το μερίδιο των
μισθών στο εθνικό εισόδημα να φτάσει το 2026 στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Με αύξησή
του από το 45,3% στο 48,3%. Αυτό συνδέεται με την προσπάθεια αναπροσαρμογής των
μισθών ετησίως, όπως ορίζεται στη συμφωνία, ξεκινώντας από 5,1% το 2023 και έως
4,6% το 2026. Τον Ιούνιο 2022 ο μέσος
μισθός στην Πορτογαλία ήταν στα 1.059 ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 3,6% σε
σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Για την επίτευξη του στόχου εκτιμάται ότι θα
απαιτηθεί ονομαστική αύξηση των αποδοχών ανά εργαζόμενο κατά 4,8%, κατά μέσο
όρο, τα έτη 2023 έως 2026.
Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης στόχους και χρονοδιάγραμμα για την
αναπροσαρμογή του κατωτάτου μισθού, ώστε να φθάσει το 2026 τα 900 ευρώ, από 760
ευρώ που έχει ορισθεί για το 2023. Ενδιάμεσοι στόχοι είναι τα 810 ευρώ το 2024,
και 855 ευρώ το 2025. Σημειωτέον
ότι όπως και η Ελλάδα στον ιδιωτικό
τομέα, η Πορτογαλία έχει επίσης 14 μισθούς ετησίως.
Ενίσχυση της παραγωγικότητας και
της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μεσοπρόθεσμης ανάπτυξης
(2023-2026) ο ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας θα είναι 1,5%. Η συμφωνία έχει
σκοπό την δημιουργία συνθηκών για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της
αύξησης της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων, τονώνοντας τους παράγοντες που
τις καθορίζουν. Και στόχο την επιτάχυνση
της αύξησης της παραγωγικότητας στο 2% έως το 2026.
Μέτρα για την φορολογία και την
χρηματοδότηση
Καταργείται το χρονικό όριο
δήλωσης και μεταφοράς φορολογικών ζημιών μεταξύ διαφορετικών χρήσεων, περιορίζοντας
ωστόσο την δυνατότητα συμψηφισμού τους στο 65%.
Οι μικρομεσαίες εταιρείες, οι
οποίες έχουν, ανάλογα με τον κύκλο εργασιών τους, συντελεστή εταιρικού φόρου
εισοδήματος 17%, σε περίπτωση συγχώνευσης, θα διατηρήσουν αυτόν τον χαμηλό συντελεστή
εταιρικού φόρου εισοδήματος ακόμη και αν
ο κύκλος εργασιών τους υπερβαίνει το όριο που έχει οριστεί για αυτόν τον
συντελεστή.
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί είτε
να καταργήσει είτε να απλοποιήσει σειρά από γραφειοκρατικές διαδικασίες και να
δημιουργήσει νέους διαύλους π.χ. πληρωμής των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Νέοι: προσέλκυση και διατήρηση
ταλέντων
Στόχος η δημιουργία συνθηκών για
την προσέλκυση της νέας γενιάς στην αγορά εργασίας για να φτιάξουν την ζωή τους
στην Πορτογαλία.
Η συμφωνία προβλέπει τη
δημιουργία ενός ετήσιου προγράμματος υποστήριξης για την πρόσληψη ειδικευμένων
νέων με συμβάσεις αορίστου χρόνου, το οποίο, κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών
συνολικά, θα καλύπτει την πρόσληψη 25.000 νέων. Προβλέπει αναθεώρηση του δημοσίου
μισθολογίου, ορίζοντας στα 1320 ευρώ το μήνα τον εισαγωγικό μισθό σε θέσεις
υψηλής τεχνικής ειδίκευσης.
Παράταση του προγράμματος
Regressar (πρόγραμμα ενίσχυσης
επιστροφής νέων που μετανάστευσαν) κατά τη διάρκεια της Συμφωνίας, με αναπροσαρμογή
των κανόνων πρόσβασης σε αυτό ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική ενθάρρυνση
της επιστροφής ειδικευμένου προσωπικού και, ειδικότερα, η προσέλκυση νέων.
Ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Αντόνιο
Κόστα που κέρδισε τις πρόωρες εκλογές του Ιανουαρίου 2022, έχοντας οδηγηθεί σε
αυτές απορρίπτοντας τις λαϊκίστικες απαιτήσεις των εξ αριστερών κυβερνητικών εταίρων
του (Μπλόκο της Αριστεράς και
Κομμουνιστικό Κόμμα) για πρόσθετες μισθολογικές
αυξήσεις και παροχές σε δημοσίους υπαλλήλους
(που του έθεταν ως προϋπόθεση για να εγκρίνουν τον κρατικό προϋπολογισμό του
2022), είχε σημειώσει για αυτήν την
συμφωνία «βελτίωσης του εισοδήματος, των μισθών και της ανταγωνιστικότητας» ότι «η ικανότητα για διάλογο, η κεντρικότητα
της κοινωνικής διαβούλευσης και του τριμερούς διαλόγου" είναι υψίστης
σημασίας καθώς "καμία πλειοψηφία δεν είναι επαρκής από μόνη της" για τη βελτίωση του εισοδήματος, των μισθών
και της ανταγωνιστικότητας στην Πορτογαλία.
