Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2022

Επίκαιρο άρθρο (της 6 Μαίου 2006): Tο Διδακτορικό του Πούτιν.

 

Tο Διδακτορικό του Πούτιν, Ημερησία του Σαββάτου, 6 Μαίου 2006.  


Δεν γνωρίζουμε εάν εν μέσω της μεγάλης οικονομικής κρίσης  του  1998 στην Ρωσία, και μετά από αυτήν, ο Πούτιν σκεφτόταν και προετοίμαζε την επικείμενη διαδοχή του Γέλτσιν, εν όψει συμπλήρωσης της δεύτερης προεδρικής θητείας.  Έχει όμως σημειωθεί ότι την ίδια εποχή ετοίμαζε, μεταξύ άλλων, και το διδακτορικό του σε Πανεπιστήμιο της Αγίας   Πετρούπολης.


Το «θέμα» του αφορούσε την αξιοποίηση των ενεργειακών πρώτων υλών της Ρωσίας για τον οικονομικό και κοινωνικό εκσυγχρονισμό της, και, έτσι, την γεωπολιτική αναβάθμισή της στον διεθνή καταμερισμό  της εργασίας. Παρά το ότι η μεγάλη Ρώσικη οικονομική κρίση του 1998 πυροδοτήθηκε, και συνδεόταν, με την μεγάλη μείωση τιμών του πετρελαίου.


Με την  αλλαγή του αιώνα, και την έλευση του Πούτιν στην προεδρία, η έκτοτε ευνοϊκή συγκυρία για την διεθνή αγορά ενεργειακών πρώτων υλών, με συνεχή αύξηση τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου, έδωσε την δυνατότητα να συμπληρωθεί και εφαρμοσθεί η αξιοποίηση των  ενεργειακών πρώτων υλών της Ρωσίας ως κινητήρα και  κύριου οργάνου αναπτυξιακής πολιτικής της ρωσικής οικονομίας.


Η Ρωσία δεν έχει την πολυτέλεια, όπως το Κουβέίτ ή η Σαουδική Αραβία, να αναβάλει ή να παρατείνει επί δεκαετίες την αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου της. Με εκτιμούμενη 25ετή διάρκεια των αποδεδειγμένων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου, επιθυμεί, να  "ρευστοποιήσει" συντομότερα τις πρώτες ύλες της, για να επενδύσει τα έσοδα στην ανόρθωση οικονομίας και κοινωνίας. 

 

Φυσικό αέριο και δίκτυα αγωγών είναι στο κέντρο της στρατηγικής για αξιοποίηση του πλεονεκτήματος που παρέχουν οι φυσικοί της πόροι. Το κράτος ελέγχει, πλέον, σχεδόν το 90% του κλάδου του φυσικού αερίου και, με την  εθνικοποίηση της Yukos, το 35% του κλάδου των πετρελαίων. Μέσω της Gazprom στην παραγωγή και διάθεση φυσικού αερίου, της Rosneft στα δίκτυα αγωγών, και της Yukos στα πετρέλαια, όπου η κρατική συμμετοχή βρίσκεται στα αναγκαία όρια για την διασφάλιση  διαπραγματευτικής ισχύος και συνεργειών.


Ταυτόχρονα, και για πρόληψη δυσκολιών στην περίπτωση αναστροφής των τάσεων της διεθνούς τιμής του πετρελαίου, δημιουργήθηκε από το 2004, κατά το Νορβηγικό πρότυπο, το "Ταμείο Σταθεροποίησης". Όπου συγκεντρώνονται φορολογικά έσοδα, όταν η τιμή του πετρελαίου υπερβαίνει τα 20$ το βαρέλι, με τρέχοντα διαθέσιμα περί τα 45 δισ. $.

 

Με εξαίρεση 4,5 δισ. $ που θα δαπανηθούν για εισοδηματική ενίσχυση ευπαθών ομάδων του πληθυσμού και τομέων όπως η υγεία, η εκπαίδευση και η στέγαση, το Ταμείο έχει χρησιμοποιηθεί για την προεξόφληση εξωτερικού χρέους και την μείωση της επιβάρυνσης με τόκους. Το εξωτερικό χρέος της «χρεωκοπημένης» το 1998 Ρωσίας ανέρχεται πλέον σε λιγότερο του 30% του ΑΕΠ.