Η Ευρωπαϊκή Ένωση, και η διεθνής
οικονομία, αντιμετωπίζουν το τελευταίο εξάμηνο, βαθύτερη ύφεση από τη Μεγάλη
Ύφεση της δεκαετίας του 1930. Σε συνθήκες παρατεινόμενης αβεβαιότητας η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι η οικονομία της ΕΕ θα συρρικνωθεί κατά 8,3%
φέτος, περισσότερο από ότι είχε
συρρικνωθεί κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2009.
Η ανταπόκριση της Ευρώπης στην κρίση έχει, μέχρι στιγμής, επιτρέψει
περιορισμό της μείωσης της απασχόλησης και της αύξησης της ανεργίας. Κυρίως
μέσω των προγραμμάτων βραχυχρόνιας εργασίας, τα οποία έχουν σώσει σε μεγάλο βαθμό την ΕΕ από τις
δραματικές αυξήσεις ανεργίας που παρατηρούνται π.χ. στις ΗΠΑ.
Αλλά χωρίς ισχυρές και αποτελεσματικές πολιτικές υποστήριξης για τις
επιχειρήσεις και τους εργαζομένους, η
ανεργία ενδέχεται να αυξηθεί σημαντικά πάνω από το 9% που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
είχε προβλέψει για την ΕΕ το 2020. Και δεν θα επιστρέψει γρήγορα στο 7,9% που
προβλέπει για το 2021.
Τους προσεχείς μήνες βασική προτεραιότητα στην συνεργασία της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής, των εθνικών κυβερνήσεων και των εκπροσώπων επιχειρήσεων και
εργαζομένων είναι να διασφαλιστεί ότι τα προγράμματα βραχυχρόνιας εργασίας
είναι καλά συντονισμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και έχουν καλή απόδοση στα κράτη
μέλη. Αξιοποιώντας και την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (του προγράμματος SURE) που θα καταστεί, με καθυστέρηση, διαθέσιμη για χώρες που την έχουν ανάγκη.
Στην συνέχεια, από τα μέσα του 2021 (στο αισιόδοξο σενάριο), το σχέδιο, και
το Ταμείο, Ανάκαμψης που συμφώνησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι ένα τολμηρό
πρώτο βήμα, που δεδομένου του οικονομικού του βάρους (Ταμείο Ανάκαμψης €750
δισ. συν Προϋπολογισμός ΕΕ 2021-2027 άνω του €1 τρισ.), έχει τη δυνατότητα να
κάνει πραγματική διαφορά. Να ενισχύσει τις επενδύσεις, την δημιουργία θέσεων
εργασίας από ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, να προστατεύσει βιώσιμες θέσεις
εργασίας, να μειώσει ενδεχόμενο κλείσιμο υγιών επιχειρήσεων.
Η δυνατότητα συνδέεται με τον βαθμό που κάθε χώρα θα επενδύσει τους πόρους
που διατίθενται, ενισχύοντας το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της και την
απασχόληση, με σημαντικές και ουσιαστικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Με στρατηγική ανάπτυξης που περιλαμβάνει την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, αλλά
δεν περιορίζεται σε αυτές τις δύο κρίσιμες μεταβάσεις. Με ενίσχυση των βασικών
βιομηχανικών αλυσίδων αξίας και των οικοσυστημάτων τους, που να αξιοποιούν το
επικείμενο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στην ενιαία αγορά. Με ανάλογη πολιτική
εκπαίδευσης και απασχόλησης.
Όλα αυτά, η κρίση και η ευκαιρία, συνθέτουν ένα ριζικά νέο σκηνικό για την
ελληνική οικονομία και κοινωνία. Δεν υπάρχει περιθώριο επιστροφής στο 2019.
Όπως δεν υπήρχε περιθώριο επιστροφής στο 2009 στην διάρκεια της δεκαετούς
κρίσης 2009-2018 - ακριβώς λόγω αυτής της προσδοκίας / αυταπάτης η κρίση διήρκεσε επί δεκαετία.
Η μόνη διέξοδος από την προηγούμενη και από την νέα κρίση είναι ο
παραγωγικός μετασχηματισμός. Η στροφή σε αυτόν. Τα δάνεια και οι επιχορηγήσεις
από μόνες τους δεν μας σώζουν. Μόνο οι παραγωγικές επενδύσεις, η παραγωγική
εργασία και η καινοτομία μπορεί να
οδηγήσουν την ελληνική κοινωνία και οικονομία στην ευημερία.
