Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2015

Αναλύσεις: Είναι χρήσιμη η συνεχής δημοσιοχρεολογία;

3 Οκτωβρίου 2015  Είναι χρήσιμη η συνεχής δημοσιοχρεολογία;

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 3/10/2015

Το ελληνικό δημόσιο χρέος είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τη χρεοκοπημένη Ελλάδα, όμως δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημά της, ούτε είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ευρώπης και της διεθνούς κοινότητας. Με βάση τα στοιχεία του 2014 το ελληνικό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, όντας περί το 177%, εξασφαλίζει στη χώρα το αργυρό μετάλλιο παγκοσμίως, μετά την Ιαπωνία, της οποίας το δημόσιο χρέος φτάνει το 240% του ΑΕΠ.


Όμως το ιαπωνικό δημόσιο χρέος είναι εθνικό, κυρίως στα χέρια της Bank of Japan, άλλων ιαπωνικών τραπεζών και θεσμικών επενδυτών. Η Ιαπωνία είναι κυρίαρχη του δημοσίου χρέους της, και αξιολογείται ως αξιόχρεη: από Standard & Poor's με AA-, από Moody's με A1, από Fitch με A. Αντίθετα, η Ελλάδα είναι εκτός αγορών, δεν είναι κυρίαρχη του δημοσίου χρέους της, και αξιολογείται ως υψηλού κινδύνου: από Standard & Poor's με CCC+, από Moody's με Caa3, από Fitch με CCC.

Στην τρίτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης την Ελλάδα ακολουθεί η φτωχότατη Ερυθραία (175%), έπονται με 140,6% η Τζαμάικα (με τις ομοιότητες Ελλάδας - Τζαμάικας θα ασχοληθούμε άλλη φορά) και ο Λίβανος (133,4%), και ακολουθούν οι Ευρωπαίοι: Ιταλία (133,1%), Πορτογαλία (130,2%), Ιρλανδία (109,7%), Κύπρος (107,5%). Για τις περισσότερες χώρες του ΟΗΕ στον σύγχρονο κόσμο το δημόσιο χρέος κινείται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα.

Το να βλέπεις τον κόσμο και το δημόσιο χρέος του με την οπτική γωνία του ελληνικού δημοσίου χρέους δεν μοιάζει ορθή αντιμετώπιση. Ένας επιπλέον λόγος γι' αυτό είναι η σύνθεση των κατόχων του ελληνικού δημόσιου χρέους. Από τα 312,8 δισ. ευρώ του ελληνικού δημοσίου χρέους την 30.6.2015, και με το «ληξιάριό» του να φθάνει το 2060, το μεγαλύτερο μερίδιο βρίσκεται στα χέρια των (νεοσυσταθέντων) ευρωπαϊκών μηχανισμών στήριξης EFSM (131 δισ. ευρώ) και ESM (23 δισ. ευρώ), των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων (53 δισ. ευρώ) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (20 δισ. ευρώ), ενώ το ΔΝΤ έχει 18 δισ. ευρώ. Ιδιώτες, θεσμικοί και μη, κατέχουν περί τα 36 δισ. και σε έντοκα γραμμάτια βρίσκονται 15 δισ. ευρώ.

Καθώς τα 3/4 του ελληνικού δημοσίου χρέους βρίσκονται στα χέρια ευρωπαϊκών θεσμών, ενώ στο υπόλοιπο δεν χωρεί «κούρεμα» (ούτε στο μερίδιο του ΔΝΤ, ούτε στο ιδιωτικό που είναι ήδη προϊόν «κουρέματος», ούτε στα έντοκα γραμμάτια που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες), τότε η αναδιάρθρωσή του, με το ονομαστικό «κούρεμα» να έχει αποκλεισθεί από ετών, είναι μία υπόθεση που (έστω και με τη συνδρομή του ΔΝΤ) θα κριθεί επί ευρωπαϊκού εδάφους και στο πλαίσιο ευρωπαϊκών θεσμών.

Προϋπόθεση γι' αυτό είναι, όπως ήδη γνωρίζουμε από τον Νοέμβριο του 2012, να πάψει η ελληνική οικονομία να είναι παραγωγός δομικού δημοσίου χρέους επιτυγχάνοντας διαρκή πρωτογενή πλεονάσματα και εφαρμόζοντας διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αντί λοιπόν της δημοσιοχρεολογίας διεθνώς, χρησιμότερη θα ήταν η εγχώρια προετοιμασία, αλλά και η ενασχόληση με την αύξηση του παρονομαστή στον δείκτη χρέους (επενδύσεις, ανάπτυξη, αύξηση ΑΕΠ) και την εγχώρια διευρυνόμενη παραγωγή ιδιωτικού χρέους.