5 Απριλίου 2014, Η κοινωνική κατάσταση της οικονομίας
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 5/4/2014
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 5/4/2014
Μια ψύχραιμη ματιά στην ελληνική οικονομία, είτε από την οπτική της οικονομικής πολιτικής, είτε από την οπτική των εν δυνάμει μεγάλων, μεσαίων και μικρών παραγωγών και επενδυτών, είτε από τη σκοπιά των ήδη συμμετεχόντων στην αγορά «παικτών», οφείλει, εάν δεν πρόκειται για εξαιρετικά βραχυπρόθεσμη επιλογή ή/και κινούμενη αποκλειστικά στη σφαίρα των χρηματοπιστωτικών παιγνίων, να λαμβάνει υπόψη την κοινωνική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.
Καλή εικόνα για την κοινωνική κατάσταση της (κάθε) οικονομίας παρέχει η ετήσια έκδοση του ΟΟΣΑ «The Society at a Glance». Η έκθεση του 2014 περιλαμβάνει χρήσιμους δείκτες και διαπιστώσεις για την Ελλάδα. Από τη συγκριτική ανάλυση δεικτών κρατών-μελών της Ε.Ε. και 34 κρατών-μελών του ΟΟΣΑ προκύπτει ότι η διαρθρωτική κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας δεν αντιμετωπίσθηκε, έστω ελλιπώς, από ένα κοινωνικό κράτος σε κρίση, αλλά συνοδεύθηκε από κατάρρευση και του υποτιθέμενου «κοινωνικού κράτους», το οποίο μόνον κατ' επίφαση ήταν τέτοιο, πριν έλθουν κρίση και χρεοκοπία.
Το «σύστημα» κοινωνικής προστασίας δεν ήταν προετοιμασμένο για να αντιμετωπίσει αυτήν την κρίση, την όποια κρίση. Γι' αυτό η Ελλάδα εκτός από παραγωγική ανασυγκρότηση, και παράλληλα με αυτήν, χρειάζεται επείγουσες και μεγάλες μεταρρυθμίσεις για βελτίωση της κοινωνικής προστασίας.
Για να αντιμετωπίσει τις κοινωνικές επιπτώσεις του ότι το οικογενειακό εισόδημα στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 1/3 μεταξύ 2007 και 2012, δηλαδή είχε τη μεγαλύτερη μείωση στον ΟΟΣΑ και μείωση τετραπλάσια του μέσου όρου της Ευρωζώνης, κυρίως λόγω της κατάρρευσης της απασχόλησης με το 1,4 εκατομμύριο ανέργους, εκ των οποίων πάνω από το 60% είναι πλέον μακροχρόνια άνεργοι, και το 1/5 των ενηλίκων ζει σε νοικοκυριά χωρίς κανένα εργαζόμενο. Οι δείκτες δείχνουν αυξανόμενες δυσκολίες των νοικοκυριών να καλύψουν βασικές ανάγκες, π.χ. σε τρόφιμα.
Παρά τις αυξημένες/τεράστιες ανάγκες, είναι εξαιρετικά ατελής και ανεπαρκής η κοινωνική προστασία και η δημόσια στήριξη στα φτωχότερα νοικοκυριά και σε κοινωνικά αδύναμους. Πριν από την κρίση το 30% των κρατικών δαπανών πήγαινε σε κοινωνικές μεταβιβάσεις, αλλά όχι προς αυτούς που είχαν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Από το 2007-2008 οι δαπάνες για κοινωνική προστασία και υγεία μειώθηκαν σε πραγματικούς όρους 18%, ενώ στον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ αυξηθήκαν σε πραγματικούς όρους 14% -ακριβώς για να αντιμετωπίσουν την κρίση.
Οι εκπαιδευμένοι νέοι μετανάστες και η ραγδαία αύξηση των νέων στην Ελλάδα που είναι «εκτός εργασίας, εκπαίδευσης και κατάρτισης» από το πριν από την κρίση ήδη υψηλό 17,7% (έναντι 10,7% σε Ε.Ε. και 11,5% σε ΟΟΣΑ) στο 27,4% μετά την κατάρρευση (έναντι 12,7% σε Ε.Ε. και 12,6% σε ΟΟΣΑ), και η επιδείνωση του δείκτη (υπο)γεννητικότητας από το ήδη χαμηλό 1,51 σε 1,47, είναι ενδείξεις ενός έθνους σε βαθιά και ιστορική κρίση.
Όμως, η επιδείνωση του «δείκτη αυτοκτονιών ανά 100.000 πληθυσμού» από το 2,8 στο 3,1, ακόμη κι εάν υπάρχει υποεκτίμηση, δεν φθάνει το 12,5 της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ, και δεν δείχνει έθνος που θέλει να αυτοκτονήσει.
