Σάββατο 2 Μαρτίου 2013

Αναλύσεις: Ανεργία εκτός ελέγχου

2 Μαρτ. 2013  Ανεργία εκτός ελέγχου

Ημερησία  του Σαββάτου - Οικονομία, 2/3/2013

Η ανεργία έχει σχεδόν τετραπλασιασθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών. Από 7,3% τον Μάιο του 2008, με σχεδόν 4,6 εκατομμύρια απασχολουμένους και σχεδόν 357 χιλιάδες ανέργους, έφθασε, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, στο 27% τον Νοέμβριο του 2012, με σχεδόν 3,6 εκατομμύρια απασχολουμένους και 1.350.000 ανέργους. Δυστυχώς, ο τετραπλασιασμός είναι μάλλον εξασφαλισμένος την Ανοιξη του 2013 σε ποσοστά περί το 29%.

Ο δείκτης ανεργίας ανεβαίνει συνεχώς μήνα μήνα επί 54 μήνες, και θα συνεχίσει επί 60-65 μήνες τουλάχιστον. Ενώ π.χ. στη Γαλλία στα επίπεδα του 10,3% το τρίτο τρίμηνο του 2012 «σήμανε συναγερμό» προέδρου, κομμάτων, συνδικάτων, εργοδοτών λόγω της συνεχούς ανόδου της ανεργίας επί 18 μήνες. Ή στη Γερμανία, με ανεργία χαμηλότερη του 5,5%, έγινε πολιτικό θέμα η ετήσια αύξηση των ανέργων κατά 30 χιλιάδες το 2012 - δηλαδή η αριθμητική αύξηση όση παρατηρείται μήνα-μήνα επί σειρά ετών στην ελληνική οικονομία.

Το ελληνικό φαινόμενο κατάρρευσης της απασχόλησης και τετραπλασιασμού της ανεργίας στο 27%-29% φέρνει στην Ελλάδα δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο από τα 26 εκατομμύρια ανέργων της Ε.Ε. των 27 κρατών-μελών. Η ελληνική ανεργία αυτής της κλίμακας συγκρίνεται με 11,7% στην Ευρωζώνη και 10,7% στην ΕΕ-27, ποσοστά που το 2013, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα επιδεινωθούν σε 11,1% στην Ε.Ε. και 12,2% στην Ευρωζώνη. Η Ελλάδα είναι συγκρίσιμη μόνο με την Ισπανία. Η επόμενη ομάδα κρατών-μελών υψηλής ανεργίας (Ιρλανδία, Πορτογαλία) βρίσκονται στα επίπεδα του 14%-16%.

Στην Ισπανία η ανεργία υπερτριπλασιάσθηκε από το ιστορικό χαμηλό 7,9% του Ιουνίου του 2007. Με την κρίση του 2009 μέσα σε ενάμιση χρόνο διπλασιάσθηκε από 10% σε 20%. Κυρίως λόγω κατάρρευσης της «φούσκας» στον κατασκευαστικό τομέα, αλλά και ύπαρξης μεγάλου ποσοστού ευέλικτων συμβάσεων ορισμένου χρόνου (1/4 των μισθωτών) που βγήκαν γρήγορα στην ανεργία. Με απώλειες -3,7% του ΑΕΠ το 2009 και αθροιστικά -5% την περίοδο 2009-2013.

Στην Ελλάδα την ίδια περίοδο το ΑΕΠ μειώθηκε σχεδόν 25% και στο τέλος του 2012 προσπέρασε την Ισπανία και «σιγούρεψε» το χρυσό μετάλλιο στην ανεργία Ευρωζώνης και Ε.Ε. Η ανεργία της βαδίζει αισίως προς το 30%, γιατί η πραγματική οικονομία στην Ελλάδα διέθετε περισσότερες πραγματικές «φούσκες», και όχι μόνον την κατασκευαστική όπως στην Ισπανία. Το ότι αυτός ο παγκοσμίως μοναδικός πολλαπλασιασμός της ανεργίας σε καιρό ειρήνης, δεν είναι αποκλειστικά ελληνικός, δεν είναι να μας παρηγορεί. Δυστυχώς, το ελληνικό «απόθεμα» ανεργίας ενδέχεται να είναι μεγαλύτερο.

Ενδεικτικό της σοβαρότητας των πραγμάτων είναι ότι, καίτοι οι εποχές, τα μεγέθη και τα μέσα πολιτικής διαφέρουν, παρόμοιο φαινόμενο ανεργίας (αν αφήσουμε στην άκρη διάφορους  -ισμούς του Μεσοπολέμου) είχε παρατηρηθεί στη «Μεγάλη Κρίση» του 1929-1933 στις ΗΠΑ όταν η ανεργία από 3,2% το 1929 ανέβηκε στο 24,9% το 1933. Για να μειωθεί μετά μία σύντομη οικονομική ανάκαμψη σε 14,3% το 1937, και να επιστρέψει στο 19% το 1938. Η απασχόληση δεν ανέκαμψε πλήρως στα επίπεδα πριν από την «Μεγάλη Κρίση» παρά όταν οι ΗΠΑ μπήκαν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.