Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου 2012

Αναλύσεις: «Ιβηρική» αποζημίωση απόλυσης;

8 Σεπτ. 2012   «Ιβηρική» αποζημίωση απόλυσης;

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 8/9/2012

Η ρύθμιση της απασχόλησης και η ατομική προστασία έναντι απόλυσης και ανεργίας αποτελεί στην Ελλάδα ένα ανοικτό ζήτημα για τη χάραξη πολιτικής, που επανέρχεται επί σειρά ετών, στις συστάσεις ΟΟΣΑ και Ε.Ε. προς την χώρα, και για το οποίο ουδέποτε, πριν ή μετά την κρίση, έγινε ουσιαστική συζήτηση. Συζήτηση η οποία με τον τρόπο που ανακινήθηκε με αφορμή το διακινηθέν non-paper (;) της τριμερούς Ε.Ε.- ΕΚΤ - ΔΝΤ, κινδυνεύει επίσης να μη γίνει ποτέ.

Οι από πολλών ετών συγκριτικές αξιολογήσεις της Νομοθεσίας Προστασίας της Απασχόλησης (Employment Protection Legislation) στα κράτη-μέλη, κυρίως του ΟΟΣΑ αλλά και της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής, τροφοδοτούν κατά περίπτωση μεταρρυθμίσεις που αφορούν μεταξύ άλλων και το ύψος της αποζημίωσης κατά την απόλυση. Ιδιαίτερα για τις χώρες που βρίσκονται επισήμως, ή ανεπισήμως, σε προγράμματα Ε.Ε. - ΕΚΤ - ΔΝΤ, οι συγκριτικές αξιολογήσεις κρατών-μελών τροφοδοτούν συστάσεις και αλλαγές στην εργατική νομοθεσία.

Η ανακίνηση του θέματος και στην Ελλάδα δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Αν μελετήσει κανείς το τι συμβαίνει στην Πορτογαλία και την Ισπανία όσον αφορά την αποζημίωση απόλυσης θα διαπιστώσει ότι την τελευταία διετία αλλάζουν σχεδόν όλα με σκοπό να μειωθεί το κόστος της αποζημίωσης, το οποίο στις νοτιοευρωπαϊκές χώρες θεωρείται υψηλό, και πρέπει να «συγκλίνει» προς αυτό που νοείται ως ευρωπαϊκός «μέσος όρος».

Το τι και το γιατί των επιμέρους εθνικών ομαδοποιήσεων στo πλαίσιo του λεγόμενου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Μοντέλου, που κατ' ουσίαν δεν υπάρχει καθώς περιλαμβάνει τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά «μοντέλα», ένα εκ των οποίων είναι το Νοτιοευρωπαϊκό, είναι μία ενδιαφέρουσα συζήτηση/ανάλυση η οποία όμως υπερβαίνει τα χωρικά όρια της στήλης. Αυτό το Νοτιοευρωπαϊκό «μοντέλο» υφίσταται ήδη προσαρμογές μεταξύ των οποίων είναι και ο περιορισμός του ανωτάτου ορίου αποζημίωσης κατά την απόλυση καθώς η νοτιοευρωπαϊκή σύνδεση της αποζημίωσης με τον χρόνο υπηρεσίας σε συγκεκριμένο εργοδότη θεωρείται υψηλού κόστους.

Στην Πορτογαλία και την Ισπανία όπου οι αποζημιώσεις απόλυσης που θεωρούνταν ως οι υψηλότερες στα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ και της Ε.Ε. οι συντελεστές αποζημίωσης απόλυσης «κουρεύτηκαν» με αλλεπάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις. Στην Πορτογαλία όπου δεν υπήρχε ανώτατο όριο, με ρυθμίσεις στους νόμους 53 του 2011 και 46 του 2012 θεσμοθετήθηκε ανώτατο όριο δώδεκα μισθών για την αποζημίωση απόλυσης. Στην Ισπανία, ταυτόχρονα με πολλές αλλαγές στην Νομοθεσία για την προστασία της απασχόλησης που ξεκίνησαν το 2010, τον προηγούμενο μήνα εισήχθησαν και ρυθμίσεις για «σύγκλιση» του ανώτατου ορίου της αποζημίωσης στους 12 μισθούς.

Αξιοσημείωτο είναι ότι το «κούρεμα» του ύψους των αποζημιώσεων απόλυσης σε Πορτογαλία και Ισπανία συνοδεύτηκε από νομοθέτηση ενός σχετικά νέου κεντροευρωπαϊκού «μοντέλου», του Αυστριακού, που εισήχθη προ ετών στην Αυστρία με συμφωνία εργοδοτών και συνδικάτων, όπου η αποζημίωση απόλυσης χρηματοδοτείται από ατομικό λογαριασμό, καλύπτει και την οικειοθελή αποχώρηση του εργαζόμενου, διευκολύνει την κινητικότητα στην αγορά εργασίας και την επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Μπορεί να λειτουργήσει και στον (όμορφο) Νότο;