Ευκαιρίες και υποχρεώσεις για κοινωνικούς φορείς και κυβέρνηση, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Απόψεις, σελ. 23, Πέμπτη 27 Νοεμβρίου 2025.
Η Ευρωπαϊκή Οδηγία «Επαρκείς κατώτατοι
μισθοί στην Ευρωπαϊκή Ένωση» του 2022, όπως και στον βαθμό που επικυρώθηκε προ
ημερών (11/11/2025) από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έδωσε
ευκαιρία επανεκκίνησης του κοινωνικού
διαλόγου για το σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα. Που αξιοποιήθηκε
επαρκώς, με αποτέλεσμα την Εθνική Κοινωνική Συμφωνία.
Θετικό ότι κυβέρνηση και υπουργείο επέλεξαν, από τις επιλογές του άρθρου 4 της Οδηγίας, τον τριμερή κοινωνικό διάλογο. «Κάθε κράτος μέλος στο οποίο το ποσοστό της κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις υπολείπεται του κατώτατου ορίου του 80 % θεσπίζει πλαίσιο με τους αναγκαίους πρόσφορους όρους για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, και σχέδιο δράσης, είτε με νόμο κατόπιν διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους, είτε με συμφωνία με αυτούς». Η Εθνική Κοινωνική Συμφωνία ανταποκρίνεται σε αυτό.
Το σημείο 79 της Απόφασης του Δικαστηρίου αποσαφηνίζει,
ότι έχουν υποστηρίξει, και στο Δικαστήριο, το Κοινοβούλιο και το
Συμβούλιο: «τα διάφορα μέτρα που προβλέπει το άρθρο 4 δεν επιβάλλουν στα κράτη μέλη υποχρεώσεις αποτελέσματος,
αλλά, το πολύ, υποχρεώσεις μέσου. Δεν προβλέπει ότι τα κράτη μέλη οφείλουν να
φτάσουν το προβλεπόμενο στη διάταξη αυτή κατώτατο όριο του 80 %
όσον αφορά την κάλυψη από συλλογικές διαπραγματεύσεις, αλλά ότι οφείλουν να
θεσπίσουν ένα «πλαίσιο» με τους αναγκαίους πρόσφορους όρους για τις συλλογικές
διαπραγματεύσεις και να εκπονήσουν «σχέδιο δράσης» για την προώθησή τους». Η
Εθνική Κοινωνική Συμφωνία ορίζει αυτό το
πλαίσιο.
Υπερβαίνει δε την Οδηγία καθώς επεκτείνεται
σε περαιτέρω διευκόλυνση της δυνατότητας επέκτασης των συλλογικών συμβάσεων
εργασίας αντιπροσωπευτικότητας χαμηλότερης του 50%. (Η Οδηγία Άρθρο 1 παρ. 4. β. «Η εφαρμογή της παρούσας
οδηγίας σέβεται πλήρως το δικαίωμα συλλογικών διαπραγματεύσεων. Καμία διάταξη
της παρούσας οδηγίας δεν ερμηνεύεται ως επιβάλλουσα την υποχρέωση σε
οποιοδήποτε κράτος μέλος: … β) να αναγορεύσει οποιεσδήποτε συλλογικές
συμβάσεις καθολικά εφαρμοστέες».
Η
Εθνική Κοινωνική Συμφωνία παρέχει ευκαιρίες, γεννά υποχρεώσεις.
Υπουργείο: Να την νομοθετήσει. Να εισαγάγει διαφάνεια
σχετικά με την κάλυψη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Τώρα υποθέτουμε,
εύλογα, κάλυψη κατώτερη του 80%. Εκκρεμεί
ακόμη η ανταπόκρισή του στην κλήση του ILO (απόφαση του 2018) που ζητούσε να «παρέχει πληροφορίες για τον αριθµό
των υπογεγραµµένων συλλογικών συµβάσεων, τους κλάδους που αφορούν και τον
αριθµό των εργαζοµένων που καλύπτονται από αυτές τις συλλογικές συµβάσεις».
Μέρη συλλογικών
διαπραγματεύσεων: να επιδιώξουν αποτελεσματικές συλλογικές
διαπραγματεύσεις, που (και κατά την Οδηγία)
«προωθούν την οικοδόμηση και την ενίσχυση της ικανότητας των κοινωνικών
εταίρων να συμμετέχουν σε συλλογικές διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό των
μισθών, ιδίως σε κλαδικό ή διακλαδικό επίπεδο». Η δομή συλλογικών διαπραγματεύσεων που κατέρρευσε
κατά την μακρά χρεοκοπία (2010-2019) δεν
ήταν ιδιαίτερα «πυκνή» σε κλαδικό ή
διακλαδικό επίπεδο.
ΟΜΕΔ:
Την ανταπόκριση του, για λογαριασμό της χώρας και των εταίρων του, στην
υποχρέωση για να «ενθαρρύνουν τις
εποικοδομητικές, ουσιαστικές και εμπεριστατωμένες διαπραγματεύσεις επί των
μισθών μεταξύ των κοινωνικών εταίρων, επί ίσοις όροις, στο πλαίσιο των οποίων
αμφότερα τα μέρη έχουν πρόσβαση στη δέουσα πληροφόρηση για την εκτέλεση των
καθηκόντων τους όσον αφορά τις συλλογικές διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό
των μισθών·». Συλλογικές διαπραγματεύσεις
χωρίς στοιχειώδη οικονομικά
δεδομένα δεν νοούνται. Δεν νοείται να έχεις,
μέσω της διαδικασίας του ορισμού του νομοθετημένου
κατωτάτου μισθού που ο ΟΜΕΔ συντονίζει, τα μισθολογικά στοιχεία του συστήματος
ΕΡΓΑΝΗ, και να μην γνωρίζεις ότι τα
έχεις, και πως να τα αξιοποιήσεις στις υπηρεσίες σου.
