Γιατί δεν βρίσκουν εργαζομένους οι επιχειρήσεις, σε ανάλυση της κας Ρ. Σαλούρου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, σελ. 4, Κυριακή 7 Μαίου 2023 και kathimerini.gr, Οικονομία, Δευτέρα 8 Μαίου 2023.
Η οικονομική ανάπτυξη που παρατηρείται τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με τη δημιουργία 300.000 νέων θέσεων εργασίας, μεγέθυνε το πρόβλημα, καθώς έδωσε ώθηση στη ζήτηση συγκεκριμένων κλάδων και ειδικοτήτων, γεγονός που αύξησε εκ των πραγμάτων την κινητικότητα στην αγορά εργασίας αλλά και τις επιλογές των εργαζομένων, επισημαίνει στην «Κ» ο διευθυντής του Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας του ΣΕΒ, Χρήστος Ιωάννου. Και τονίζει πως η αδυναμία κάλυψης των κενών θέσεων εργασίας επιτείνεται εξαιτίας ενός προβλήματος που τείνει να αποκτήσει δομικά χαρακτηριστικά, της αδήλωτης εργασίας, ιδιαίτερα στις θέσεις χαμηλής ειδίκευσης και χαμηλών μισθών. Βέβαια ο κ. Ιωάννου υπογραμμίζει ακόμη ένα μεγάλο πρόβλημα, το γεγονός ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση παράγει και πολλούς ανειδίκευτους πτυχιούχους, που ετεροαπασχολούνται, ενώ και η τεχνολογική εκπαίδευση είναι ελλιπής. «Οι θεσμοί που συνδέουν εκπαίδευση και παραγωγή και διευκολύνουν τη μετάβαση των νέων από την εκπαίδευση στην απασχόληση, όπως η τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση, η μαθητεία και η πρακτική άσκηση, δεν λειτουργούν ικανοποιητικά, ενώ λείπει ο επαγγελματικός προσανατολισμός και από τους νέους και τις οικογένειές τους και από το εκπαιδευτικό σύστημα», υπογραμμίζει ο κ. Ιωάννου. Για να συμπληρώσει ότι στα ρυθμιζόμενα τεχνικά αδειοδοτούμενα επαγγέλματα η εκπαίδευση υπολειτουργεί, το περιεχόμενο σπουδών δεν παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις και οι αδειοδοτήσεις δυσλειτουργούν.
Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, στις αιτίες αυτού του σύνθετου προβλήματος πρέπει επίσης να προστεθούν παράγοντες όπως:
• Το δημογραφικό που αργά, αλλά σταθερά μειώνει το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό.
• Το αυξημένο ποσοστό ανενεργού δυναμικού εργάσιμης ηλικίας, όπως για παράδειγμα οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες παραμονής στην αγορά εργασίας.
• Το σύστημα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης – κατάρτισης που ήταν επί πολλά χρόνια μια αυτοεξυπηρετούμενη «φούσκα» απορρόφησης και κατασπατάλησης πόρων και ευκαιριών.
Και όπως χαρακτηριστικά καταλήγει ο διευθυντής Απασχόλησης του ΣΕΒ, «δεν αρκεί για κάποιον εργαζόμενο να τον θέλει μια επιχείρηση, να της κάνουν οι γνώσεις του, η εμπειρία του και οι ικανότητές του, πρέπει και ο ίδιος να θέλει την επιχείρηση που τον θέλει», έχουν δηλαδή και οι επιχειρήσεις σημαντικό μερίδιο ευθύνης.
....
Τεχνητή νοημοσύνη
Η πρόκληση των ελλείψεων θα είναι διαρκής τα επόμενα χρόνια. Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου επισημαίνοντας πως απαιτούνται μεγάλες πρωτοβουλίες τόσο από τους εκπροσώπους των κλάδων και των επιχειρήσεων όσο και από την πλευρά της πολιτείας, καθώς χρειάζονται μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα ώστε να αντιμετωπιστεί το κενό μεταξύ παιδείας και επαγγελματικής εκπαίδευσης, αλλά και στην αποτελεσματικότερη λειτουργία της αγοράς εργασίας. Απαιτείται, όπως επισημαίνει ο κ. Ιωάννου, ο συνδυασμός της ανθρώπινης νοημοσύνης και γνώσης και της τεχνολογίας, με τη βοήθεια ακόμη και της τεχνητής νοημοσύνης. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα στο CEDEFOP της Θεσσαλονίκης, που λειτουργεί το εργαλείο Skills-OVATE για skills intelligence. Πρόκειται για ένα εργαλείο που αναλύει το περιεχόμενο αγγελιών, τη ζήτηση εργασίας σε όλη την Ευρώπη. Κάτι τέτοιο μπορεί να αξιοποιηθεί άμεσα ως μηχανισμός διάγνωσης των αναγκών και των τάσεων της αγοράς εργασίας για τα επαγγέλματα και τις δεξιότητες από την πολιτεία αλλά και τους φορείς.
