Η νέα οικονομία του "ανθρώπινου κεφαλαίου", (με τον Δημήτρη Α. Ιωάννου), Άρθρα, capital.gr, Παρασκευή, 29 Νοεμβρίου 2019.
Ο φαινομενικά μηδενικός πληθωρισμός δεν είναι
το μόνο παράδοξο που συναντά κανείς στην οικονομία της μετά την Great Recession
εποχής (βλ. "Το αδιέξοδο της "ποσοτικής χαλάρωσης"). Ένα άλλο καινοφανές χαρακτηριστικό που
επισημαίνουν οι ερευνητές της Bank for International Settlements, είναι το εξής: ενώ έως το 1990, περίπου, η
διαφορά μεταξύ της αποδόσεως του επενδεδυμένου φυσικού κεφαλαίου των
ανεπτυγμένων οικονομιών και των επιτοκίων των κρατικών ομολόγων στις ίδιες
οικονομίες, δεν ήταν μεγαλύτερη από 3,5 με 4%, από το 1990 και στην συνέχεια η
διαφορά αυτή άρχισε να αυξάνεται σταδιακά. Σήμερα, με τα μακροχρόνια επιτόκια
των 10ετών κρατικών ομολόγων από 1,5%, στις ΗΠΑ, έως αρνητικά, (στην Γερμανία
και στην Ιαπωνία) και με την απόδοση του αποθέματος επενδεδυμένου κεφαλαίου,
στις ανεπτυγμένες χώρες, στο 10% και άνω, η διαφορά έχει φτάσει στην μεγαλύτερη
ιστορικά τιμή της. Και ενώ η διαφορά 4% μπορούσε να θεωρηθεί ένα φυσιολογικό
"επιτίμιο κινδύνου” (risk premium), που ορίζει την διαφορά ανάμεσα στην
ασφάλεια των κρατικών ομολόγων και στον σχετικό κίνδυνο της επένδυσης στον
ιδιωτικό τομέα, μία διαφορά της τάξεως του 10% δεν μπορεί να είναι επιτίμιο
κινδύνου, όσο μάλιστα τα κέρδη των επιχειρήσεων αυξάνουν σταθερά τόσο σε
απόλυτο αριθμό όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ, (ειδικά στις ΗΠΑ), και ενώ η διεθνής
οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται για δέκατο χρόνο.
Ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο