Κυριακή 20 Μαρτίου 2016

Αναλύσεις: Τα οικονομικά του 2015: Mισογεμάτα ή μισοάδεια;

19 Μαρτίου 2016   Τα οικονομικά του 2015: Mισογεμάτα ή μισοάδεια;

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 19/3/2016

Καθώς σταδιακά δημοσιεύονται τα στατιστικά για την ελληνική οικονομία του 2015 διαμορφώνονται προϋποθέσεις να αποτιμηθεί η κατάστασή της και οι πιθανές επιπτώσεις των στοιχείων συνέχειας και των στοιχείων μεταβολής που την χαρακτηρίζουν. Όπως αναφέραμε την προηγούμενη εβδομάδα η πρώτη εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ του 2015 το εμφανίζει να έχει μειωθεί 0,9% σε ονομαστικούς όρους και 0,2% σε πραγματικούς όρους, κι αυτό συνδέεται κυρίως με την διατήρηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, παρά την μεγάλη μείωση στον ακαθάριστο σχηματισμό κεφαλαίου και την σημαντική μείωση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών.

Η κατανάλωση των νοικοκυριών δεν απομειώθηκε όσο οι άλλες συνιστώσες του ΑΕΠ (σχηματισμός κεφαλαίου και παραγωγή για εξαγωγές) και ως ποσοστό του ΑΕΠ διατηρήθηκε ανά τρίμηνο στα επίπεδα του 69%-70%. Δηλαδή στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας 20ετίας, αμέσως μετά τα υψηλότατα 71% του τρίτου και τετάρτου τριμήνου του 2009, όταν η ελληνική οικονομία και κοινωνία εφορμούσαν ακάθεκτες προς την χρεοκοπία. Με άλλα λόγια και στην διάρκεια του 2015 δεν άλλαξε κάτι στην δομή του ΑΕΠ - κι αυτό δεν είναι μέρος της λύσης, αλλά μέρος του προβλήματος. Σημειωτέον ότι την τελευταία 20ετία όταν η Ελλάδα επεδίωκε να προσεγγίσει τα κριτήρια ένταξης στην ΟΝΕ - το 2000- η ιδιωτική κατανάλωση είχε προσωρινά περιορισθεί στο 65% του ΑΕΠ.

Η διατήρηση της ιδιωτικής κατανάλωσης το 2015 βασίσθηκε στην σταθεροποίηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος, καθώς στην διάρκεια του 2015 δεν έλαβαν χώρα μείζονες μεταβολές στην φορολογία εισοδήματος και στις ασφαλιστικές εισφορές, και υποστηρίχθηκε από παράγοντες όπως η μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, ο συνεχιζόμενος αποπληθωρισμός, δηλαδή η συνεχιζόμενη μείωση του γενικού επιπέδου των τιμών για 33 συνεχείς μήνες, και η αυξημένη ρευστοποίηση αποταμιευτικών πόρων των νοικοκυριών για την στροφή τους στην κατανάλωση.

Η σταθεροποίηση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος το 2015 συνδέεται και με μικρή αύξηση της απασχόλησης και διακοπή της τάσης για απώλειες θέσεων εργασίας, διακοπή που είχε ήδη αρχίσει το 2014. Το 2015, όπως και το 2014, χαρακτηρίστηκε από μικρή αύξηση της απασχόλησης (τον Δεκέμβριο 2015 αυξήθηκε κατά 3,2% -113.825 άτομα- σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2014) και νέα μείωση του αριθμού των ανέργων, για δεύτερο έτος μετά το 2008. Σε αυτό συνέβαλε και η συντελεσθείσα διόρθωση του κόστους εργασίας των επιχειρήσεων, για το οποίο το 2015 όχι μόνο δεν επήλθε κάποια σημαντική μεταβολή, αλλά συνεχίσθηκε, επιβραδυνόμενη, η διόρθωσή του.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «ΕΡΓΑΝΗ» ο αριθμός των εργαζομένων με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αυξήθηκε το 2015 κατά 88.666 νέες θέσεις σε 1.619.845 (αύξηση 5,8%), και αυτοί απασχολήθηκαν σε 222.281 επιχειρήσεις (αύξηση 3,7% έναντι του 2014). Ταυτόχρονα όμως τα ίδια στοιχεία δείχνουν αύξηση του ποσοστού των χαμηλόμισθων σε σύγκριση με το 2014, ενώ αυξανόμενο ποσοστό, το 22,5% των εργαζομένων (2014: 21,8%), αμείβεται πλέον για μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση. Αυτή η δομή του ΑΕΠ, των επιχειρήσεων και της απασχόλησης δεν πρέπει να γεννούν προβληματισμό και ανησυχία;