Σάββατο 25 Οκτωβρίου 2014

Αναλύσεις: Η Οικονομική Σχολή της Χρεοκοπίας

25 Οκτωβρίου 2014 Η Οικονομική Σχολή της Χρεοκοπίας

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 25/10/2014

Με αφορμή την πρόσφατη νομοθετική αναμόρφωση της Διαιτησίας στις συλλογικές διαπραγματεύσεις (βλ. άρθρο τέταρτο Ν. 4303/2014), την προηγούμενη εβδομάδα αναφερθήκαμε στην πολυετή παθογένεια της απουσίας οικονομικού λογισμού περί κλάδων και επιχειρήσεων κατά τη ρύθμιση των όρων αμοιβής και εργασίας. Δηλαδή μία - δύο δεκάδες διαιτητών, κυρίως νομικής παιδείας, που λειτούργησαν τον θεσμό της διαιτησίας δεν είχαν, και δεν απέκτησαν, την ευχέρεια να αξιοποιούν και στοιχεία οικονομικού λογισμού κατά την κρίση τους.

Ποιος, όμως, ήταν υπεύθυνος να παράγει τέτοια στοιχεία οικονομικού λογισμού αξιοποιήσιμα από τη διαιτητική διαδικασία; Αφενός, τα μέρη της εκάστοτε συλλογικής διαπραγμάτευσης, με τους θεσμούς τους και τους συμβούλους τους, αφετέρου, οι εγχώριοι θεράποντες της οικονομικής επιστήμης, ως αρμόδιοι να παρακολουθούν, να ερευνούν, να αναλύουν, να διαμορφώνουν υποθέσεις, απόψεις και λύσεις για τα οικονομικά ζητήματα της χώρας, των κλάδων, των επιχειρήσεων. Σε μία σοβαρή χώρα η οικονομική έρευνα είναι στοιχειώδης προϋπόθεση αποτελεσματικών λύσεων στα μακρο-, μέσο- και μικρο- προβλήματα, ώστε να υφίσταται (και) οικονομικός λογισμός.

Προκύπτει, λοιπόν, το ερώτημα τι είχε προσφέρει η εγχώρια οικονομική σκέψη και έρευνα κατά τη μεγαλειώδη υπερδεκαετή πορεία προς την ελληνική χρεοκοπία του 2009-2012; Ως προς τις εγχώριες αυθεντίες και τους εγχώριους θεράποντες της οικονομικής επιστήμης, το ερώτημα θα μπορούσε να διατυπωθεί: «Εσείς πού ήσασταν;».

Διατύπωση που δανειζόμαστε από την εξαιρετική μελέτη του David G. Blanchflower υπό τον τίτλο «Where were you?» που περιλαμβάνεται στο Leadership and Cooperation in Academia: Reflecting on the Roles and Responsibilities of University Faculty and Management, 2013, Edward Elgar, και αφορά το ερώτημα εν όψει της διεθνούς κρίσης του 2008-2009, όπως είχε διατυπωθεί και από τον Paul Krugman, «πού ήταν οι οικονομολόγοι την ώρα της μεγαλύτερης ανάγκης μας;» και πόσο χρήσιμη είναι η δαπάνη των φορολογουμένων προς τους αμειβόμενους από τον δημόσιο προϋπολογισμό ακαδημαϊκούς οικονομολόγους;

Δυστυχώς, στην ελληνική περίπτωση τα πράγματα είναι περισσότερο πεζά σε σχέση με όσα αναλύονται στο «Where were you?». Πρώτον, εδώ δεν είχαμε απλά μία, έστω σοβαρή, κρίση, αλλά μία μεγαλειώδη ελληνική χρεοκοπία. Δεύτερον, κατά την επίσης μεγαλειώδη πορεία προς την χρεοκοπία, επί δεκαετία πριν από την κατάρρευση του 2009-2010, οι οικονομικές αυθεντίες της χώρας ήταν στο τιμόνι της οικονομικής πολιτικής της χώρας, στα υπουργεία, ήταν στα οικονομικά γραφεία των πρωθυπουργών της χώρας.

Τόσα χρόνια από την χρεοκοπία του 2009-2010 δεν έχει μπει κανείς στον κόπο -ενδεχομένως δεν αξίζει- να ανατρέξει διεξοδικά και τεχνικά στις αναλύσεις όλων όσων είτε ως τεχνοκράτες - πολιτευτές - υπουργοί, είτε και ως αρμόδιες οικονομικές αυθεντίες - σύμβουλοι υπουργών - πρωθυπουργών - τραπεζών, διαπίστωναν «ισχυρή οικονομία», «οικονομική σύγκλιση στην Ε.Ε.», «βελτίωση της ανταγωνιστικότητας», «θωρακισμένη οικονομία» κ.ο.κ., ενώ απλά οδηγούσαν την χώρα στην χρεοκοπία. Η απουσία οικονομικού λογισμού χαρακτήριζε πρώτα - πρώτα τις οικονομικές αυθεντίες της χώρας! Γι' αυτό τα πρόσωπα και οι ιδέες που συνέβαλαν, ή οδήγησαν, στην εγχώρια χρεοκοπία δεν είναι σε θέση να βγάλουν τη χώρα από αυτήν.