Σάββατο 21 Ιουνίου 2014

Αναλύσεις: Κουφοκουλόστραβη διαπραγμάτευση

21 Ιουνίου 2014  Σε λάθος βάση (κουφοκουλόστραβη) η διαπραγμάτευση

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 21/6/2014

Παραφράζοντας κατά τι τον Ανδρέα Καρκαβίτσα από τον «Ζητιάνο», έχουμε απεικόνιση της διαπραγμάτευσης των εθνικών αρχών με τους εκπροσώπους της τριμερούς Ε.Ε. - ΕΚΤ - ΔΝΤ για ορισμένα κρίσιμα θέματα τα οποία «σέρνονται» και, των οποίων οι εκκρεμότητες και οι αστοχίες, (επι)βαρύνουν οικονομία και κοινωνία, εμποδίζοντας τη σταδιακή σταθεροποίηση και τη διέξοδό τους από τη χρεοκοπία.


Τέτοιο θέμα είναι οι ρυθμίσεις (του Ιουλίου του 2013) των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των πολιτών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η αναποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος είναι κυριολεκτικά «ωρολογιακή βόμβα» για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Εάν στο ζήτημα του ιδιωτικού χρέους δεν βρεθεί η άριστη λύση-ισορροπία, τα μικρο-τα μέσο-και τα μακρο-συμπτώματα της χρεοκοπίας είναι (ακόμη) μπροστά μας.

Η 4η αξιολόγηση της Ε.Ε. (European Economy, Occasional Papers 192) σε ιδιαίτερο ένθεμα (Box 8, p. 34) απορρίπτει με απόλυτο τρόπο κάθε αναθεώρηση και μεταβολή, απαντώντας σε έξι αιτήματα-επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς, χωρίς ρητή μνεία του τι εν τέλει υποστήριξε η ελληνική πλευρά. Τα στοιχεία που παρέχονται εκεί δείχνουν διαπραγμάτευση αδιέξοδη, χωρίς κοινούς τόπους, χωρίς καλή επαφή με το πρόβλημα.

Την περίοδο της διαπραγμάτευσης και έκτοτε, συσσωρεύονται «εκτός ρυθμίσεων» αυξανόμενα ληξιπρόθεσμα χρέη προς εφορία και ασφαλιστικά ταμεία (χρέος των πολιτών προς το Δημόσιο), και, ταυτόχρονα, αυξάνονται οι αξίες των μη εξυπηρετουμένων δανείων προς τον χρηματοπιστωτικό τομέα (χρέος των πολιτών και των επιχειρήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα). Συχνά είναι οι ίδιοι πολίτες που σωρεύουν χρέη προς εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες.

Αν στόχος είναι να εισέλθουν σε ρύθμιση χρέους και να μείνουν σε αυτήν, χωρίς να χρεοκοπήσουν, οι περισσότεροι υπερχρεωμένοι πολίτες, για ένα μεγάλο μέρος αυτού του χρέους, τότε το αίτημα δεν πρέπει να είναι να καταργηθεί η προηγούμενη ρύθμιση και να γίνει (ακόμη μία νέα), όπως εμφανίζεται να διεκδικείται. Λύση είναι υποστήριξη της αξιοπιστίας της υφιστάμενης ρύθμισης με ευελιξία: να υπάρχει για όσους σώρευσαν και σωρεύουν μεγάλο συνολικό χρέος η δυνατότητα μακρύτερης διαδρομής στην υφιστάμενη ρύθμιση.

Για κοινό τόπο και λύση στη διαπραγμάτευση για το ιδιωτικό χρέος των πολιτών, ας χρησιμοποιηθούν τα επιχειρήματα της τριμερούς. Πρώτον, «επιμήκυνση»: η εξόφληση όλων των χρεών όλων των πολιτών έως τον Ιούνιο 2017 είναι εξωπραγματικός. Χρειάζεται επιμήκυνση με κριτήριο το συνολικό χρέος. Άλλως αναπαράγονται ανισορροπίες. Π.χ. αυτοαπασχολούμενοι ασφαλισμένοι (π.χ. ΟΑΕΕ) προσπαθούν να τηρούν τις ρυθμίσεις για να έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, σωρεύοντας χρέη στην εφορία, οι περισσότεροι μένουν εκτός ρυθμίσεων.

Δεύτερον, «εσωτερική υποτίμηση». Σε κλάδους που έχουν πληγεί ιδιαίτερα από τη διαρθρωτική κατάρρευση της οικονομίας (εμπόριο, κατασκευές, ελεύθεροι επαγγελματίες) παράγονται ακόμη χρέη προερχόμενα ιδιαίτερα από εισφορές που υπέστησαν την ραγδαία ανατίμηση του 2000-2009, αλλά έκτοτε δεν έχουν υποστεί την εσωτερική υποτίμηση, συμβάλλοντας σε χρέη και χρεοκοπίες. Βέβαια, αν δεν την κατανοείς ως αναγκαία (αλλά όχι ικανή από μόνη της) και αναπόφευκτη λύση είναι δύσκολο να την απαιτήσεις από αυτούς που σου την «επέβαλαν» για την αμοιβή της μισθωτής εργασίας.