2 Μαΐου 2013 ΄Οψεις της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 2/5/2013
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 2/5/2013
Η κατάρρευση, την 24η Απριλίου 2013, του οκταώροφου κτιρίου στα περίχωρα της πρωτεύουσας του Μπαγκλαντές, Ντάκα, όπου στεγαζόταν πλήθος βιομηχανιών και βιοτεχνιών ένδυσης με 6.000 εργαζόμενους έρχεται να μας υπενθυμίσει τις όψεις και τις τάσεις της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης και του διεθνούς καταμερισμού της εργασίας. Οι 381 (μέχρι την ώρα που γραφόταν αυτές οι γραμμές) νεκροί και οι πλέον των 1.000 τραυματίες τράβηξαν την προσοχή περισσότερο από τους 117 νεκρούς και πλέον 200 τραυματίες της 24ης Νοεμβρίου 2012 λόγω πυρκαγιάς επίσης σε βιομηχανία ένδυσης.
Τα τελευταία χρόνια η Κίνα είναι μεν το εργοστάσιο του κόσμου, αλλά καθώς στην Κίνα οι μισθοί ανεβαίνουν και η παραγωγή στρέφεται σε περισσότερο σύνθετα προϊόντα, το ραφείο του κόσμου έχει μεταφερθεί προς το Μπαγκλαντές και την Ινδοκίνα. Στο Μπαγκλαντές αναπτύχθηκε μια βιομηχανία ενδυμάτων με εξαγωγές αξίας 18 δισ. δολαρίων, η οποία αντιπροσωπεύει το 80% των βιομηχανικών εξαγωγών της χώρας.
Στον διεθνή καταμερισμό της εργασίας και στη διεθνή ιεραρχία με κριτήριο τη συνθετότητα των παραγόμενων και εξαγόμενων προϊόντων το Μπαγκλαντές είναι από τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου -στις τελευταίες δέκα θέσεις δίπλα σε χώρες της Ινδοκίνας (Καμπότζη, Λάος) μέρος και αυτές του ραφείου του κόσμου, που απομακρύνεται από την Κίνα, καθώς η Κίνα και οι άλλες αναπτυσσόμενες χώρες στρέφονται στην παραγωγή περισσότερο σύνθετων και τεχνολογικά προηγμένων προϊόντων, και δίπλα σε φτωχές αφρικανικές χώρες.
Η κοινωνική και οικονομική ιστορία του προηγούμενου αιώνα στον σημερινό ανεπτυγμένο κόσμο έχει ανάλογα περιστατικά. Το συμβάν στο οκταώροφο Rana Plaza στην Ντάκα θυμίζει το συμβάν πριν από 102 χρόνια στο δεκαώροφο κτίριο όπου στεγαζόταν, στον όγδοο, η Triangle Shirtwaist Co στη Νέα Υόρκη, όπου την 25η Μαρτίου 1911 η πυρκαγιά προκάλεσε τον θάνατο 146 εργαζομένων (126 γυναικών). Το συμβάν στην Triangle Shirtwaist Co αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία των εργασιακών σχέσεων και των συνθηκών εργασίας στις ΗΠΑ, και διεθνώς, καθώς σε τρία χρόνια από το συμβάν ψηφίσθηκαν στις ΗΠΑ 36 νόμοι για την εργασία και την ασφάλεια (σχεδιασμό κτιρίων και εργασιακών χώρων, κανονισμούς πυροπροστασίας, όρια χρόνου εργασίας γυναικών και παιδιών) οι οποίοι τροφοδότησαν έκτοτε τα διεθνή εργασιακά πρότυπα.
Την τελευταία δεκαετία, καθώς το Μπαγκλαντές γνωρίζει τη δική του «ανάπτυξη» εντασσόμενο στον διεθνή καταμερισμό της εργασίας ως ραφείο του κόσμου και ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας ενδυμάτων διεθνώς, περισσότεροι από 1.000 εργαζόμενοι έχουν χάσει τη ζωή τους σε μαζικά εργατικά ατυχήματα. Τα στοιχειώδη εργασιακά πρότυπα του ΟΗΕ και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας δεν έχουν φθάσει εκεί. Προηγείται η «ανάπτυξη» και έπονται ύστερα από ανάλογα συμβάντα οι διεθνείς παρεμβάσεις.
Μένει τα επόμενα χρόνια να διακριβωθεί εάν και πώς οι κοινωνίες του άλλου κόσμου και οι οικονομίες τους στη σύγχρονη παγκοσμιοποίηση έχουν τους θεσμούς να οδηγηθούν από τα συμβάντα σε πιο σύγχρονα εργασιακά πρότυπα, εάν αρκεί το συμβάν, εάν αρκούν οι κοινωνικές συγκρούσεις, εάν αρκεί η διεθνής παρέμβαση...
