25 Μαΐου 2013 ... Μπόμπα ήταν τα παγάκια...
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 25/5/2013
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 25/5/2013
Σε μια Ευρώπη σε κρίση οικονομική (που παραδέχεται την οικονομική της συρρίκνωση με καθυστέρηση εξαμήνων), σε κρίση κοινωνική (που αντί να «συγκλίνει» σε επίπεδο κρατών-μελών και περιφερειών, όπως υποσχόταν και ήλπιζε, αντίθετα «αποκλίνει») και σε κρίση προσανατολισμού, υπάρχουν και ορισμένοι ευρωπαϊκοί θεσμοί, όπως η Eurovision και η Euroleague που διατηρούν μία δημοφιλία παρά, και παράλληλα με, τα τρέχοντα ευρω-οραματικά αδιέξοδα.
Σε μια Ελλάδα σε δική της, επί εξαετία, βαθύτερη κρίση, και κατάρρευση, με ελπίδες για τους προδρόμους δείκτες που να δείχνουν την (δι)έξοδο, η ευρωπαϊκή κρίση και η απόδοση πασών των ευθυνών σε αυτήν απλά λειτουργεί μόνον ως άλλοθι. Ανατροφοδοτώντας την αναπαραγωγή του ιδεοληπτικού δίπολου «ευρωμάχοι-ευρωλάτρες» και συγκαλύπτοντας τις ριζικές ενδογενείς αιτίες της ελληνικής κρίσης και της κατάρρευσης.
Η θεώρηση ότι, αυτομάτως, είτε διά της συμμετοχής είτε δια της αποχής στην τρέχουσα ευρωπαϊκή διαδικασία και εξέλιξη θα θεραπευθούν και θα θεραπεύονται οι εγχώριες παθογένειες, είναι μία αυταπάτη που διαρκεί δεκαετίες τώρα, και βοηθά ακόμη και ύστερα από έξι έτη κρίσης και κατάρρευσης να αποφεύγεται η σαφής και ρητή κατανόηση των ενδογενών και των εξωγενών αιτίων της, και της μεταξύ τους συσχέτισης.
Στον στίχο «Δε μας 'φταίγαν τα ουισκάκια, μπόμπα ήταν τα παγάκια» από την πρόσφατη ελληνική παρουσία στην Eurovision θα μπορούσε κάλλιστα να συνοψισθεί η ακόμη εδραία εγχώρια άποψη για τις αιτίες της ελληνικής κατάρρευσης την τελευταία εξαετία. Κυριολεκτικά, «δεν μας 'φταίγαν» η υπερχρέωση και τα δανεικά για την κάλυψη αλλεπαλλήλων και αυξανομένων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, αλλεπάλληλων και αυξανομένων ελλειμμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, επί δεκαετία και πλέον, όταν το 2009 έφτασαν και τα δύο στο 15% του ΑΕΠ...
Εάν ύστερα από εξαετή κατάρρευση καταφέρουμε ως χώρα να υπερβούμε τη θεωρία και τη στάση ότι «μπόμπα ήταν τα παγάκια» αυτό θα ήταν μια ουσιώδης προϋπόθεση για την προσδοκία βιωσίμων προδρόμων δεικτών (δι)εξόδου από την κατάρρευση και την κρίση. Θα μπορούσε όμως στην περίπτωσή μας να υπάρξει και δεύτερη ανάγνωση του στίχου «μπόμπα ήταν τα παγάκια», η οποία να αφορά τις (βαθύτερες) ηθικές, πολιτιστικές, θεσμικές προϋποθέσεις των βιώσιμων προδρόμων δεικτών.
Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, η οποία διήλθε στον μεταπολιτευτικό κύκλο της, τη μεγέθυνση και «ανάπτυξη» όπως την διήλθε, αλλά με την «κατάρρευση των κριτηρίων», όπως είχε εγκαίρως σημειώσει ο Κορνήλιος Καστοριάδης, δεν είναι διόλου απίθανο να ισχύει και το «μπόμπα ήταν τα παγάκια». Η υποκατάσταση των υπολοίπων ακριβών -κι επωνύμων- με φθηνότερα «μπόμπα» ήταν/είναι συνήθης και εδραιωμένη πρακτική, που εξυπηρετεί την αύξηση του περιθωρίου κέρδους, την αντιμετώπιση της φορολογίας, την κάλυψη των συγχρόνων δοσιμάτων, την άντληση εσόδων πολυετίας με απλή εποχική δραστηριότητα, κ.ο.κ.
Τα «παγάκια μπόμπα» τι ακριβώς θα εξυπηρετούσαν, εάν δεν λειτουργούν ως άλλοθι; Μα, ακριβώς, την «κατάρρευση των κριτηρίων» που ήταν και είναι παρούσα και ενεργούσα. Και γι' αυτό δεν υπάρχει ευρωπαϊκό άλλοθι.
