'Αρθρα: Αυταπάτες περί επενδύσεων και ανάπτυξης

22/30 Οκτωβρίου 2016 Αυταπάτες περί επενδύσεων και ανάπτυξης

Το Κεφάλαιο - Capital + Vision 2016,  σελ. 22/46, 22/10/2016  και Capital.gr  30/10/2016

Η συνεχής και συστηματική επίκληση της "ανάπτυξης" και των "ξένων επενδύσεων" ως γενικών και αφηρημένων εννοιών κάθε φορά που απαιτούνται λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα δυσλειτουργίας της ελληνικής οικονομίας είναι προϊόν μιας εδραιωμένης αυταπάτης και άγνοιας.

Η Ελλάδα ποτέ δεν τα κατάφερε στον τομέα των παραγωγικών και βιώσιμων επενδύσεων, ούτε την περίοδο της υποτιθέμενης ανάπτυξης. Σύμφωνα με τα στοιχεία της UNCTAD, οι "άμεσες ξένες επενδύσεις" στην Ελλάδα αντιστοιχούν μόνο στο 8,5% της συνολικής εγκατεστημένης δυναμικότητας, ενώ στη γειτονική Τουρκία είναι το 21% και ο μέσος όρος στην Ε.Ε. είναι 50%. Η ελληνική πραγματικότητα απέχει μακράν και από τον παγκόσμιο μέσο όρο, που είναι 33,5%.

 

Υπό κανονικές συνθήκες, οι επενδυτές διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών (διότι από την παραγωγή αυτών προκύπτει η βιώσιμη ανάπτυξη) επιδιώκουν είτε ανταγωνιστικά κόστη, είτε να επωφεληθούν από το ταλέντο και την καινοτομία μιας κοινωνίας/οικονομίας, είτε την παρουσία σε μια αναπτυσσόμενη αγορά της, είτε συνδυασμό αυτών. Οι ασκούμενες πολιτικές όχι μόνον δεν έχουν τέτοιο προσανατολισμό, αλλά αγνοούν και τα θεμελιώδη. Γι' αυτό η προσέλκυση σημαντικών ξένων επενδύσεων στην τρέχουσα φάση της ελληνικής οικονομίας δεν είναι εφικτή, με εξαίρεση τους τομείς του τουρισμού και των μεταφορικών και ενεργειακών υποδομών που ιδιωτικοποιούνται.

 

Η έρευνα δείχνει ότι οι "ξένες άμεσες επενδύσεις" (foreign direct investments - FDI) δεν κατανέμονται τυχαία ανά την υφήλιο, αλλά κατευθύνονται εκεί που τις "περιμένει" ένα πρόσφορο κοινωνικο-πολιτικο-οικονομικό "οικοσύστημα", δηλαδή εκεί όπου:

 

- Υπάρχουν ήδη οι κατάλληλοι παραγωγικοί συντελεστές για κάθε επένδυση, κυριότερος των οποίων, εάν πρόκειται για επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας, είναι το "ανθρώπινο κεφάλαιο".

- Υπάρχει κατάλληλο (δηλαδή ευνοϊκό) θεσμικό πλαίσιο.

- Δεν υφίσταται μακροοικονομική, ή πολιτική, ανασφάλεια.

 

Οι επενδύσεις, ακόμα και οι κινεζικές κρατικές (ιδιαίτερα μετά το "στραπάτσο" των κινεζικών διακρατικών δανείων 69 δισ. δολαρίων στη Βενεζουέλα), δεν κατευθύνονται με πολιτικά κριτήρια, αλλά με ιδιωτικοοικονομικά. Το 2015 οι "εξερχόμενες" άμεσες ξένες επενδύσεις  από την Κίνα ξεπέρασαν σε ύψος τις "εισερχόμενες". 

 

Πόσες από τις κινεζικές κρατικές και ιδιωτικές άμεσες ξένες επενδύσεις στο εξωτερικό, που προβλέπεται να ανέλθουν στα 2 τρισ. δολάρια έως το 2020, θα κατευθυνθούν στην Ελλάδα, αντί του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας και της Γαλλίας, που είναι οι μεγαλύτεροι αποδέκτες κινεζικών επενδύσεων στην Ευρώπη μέχρι σήμερα;

 

Αν ρίξει κανείς μια ματιά στον χάρτη του "νέου δρόμου του μεταξιού", που σχεδίασε από το 2013, υιοθέτησε το 2015 και υλοποιεί η Κίνα, στο πλαίσιο της πολιτικής "One Belt, One Road", ο χερσαίος "νέος δρόμος του μεταξιού" δεν περνά από την Ελλάδα, σε αντίθεση με το τι συνέβαινε στο ιστορικό παρελθόν – αλλά, ευτυχώς, περνά ο θαλάσσιος, λόγω της κινεζικής επένδυσης στον Πειραιά.  

 

Τα πράγματα είναι απλά: η γεωγραφία, η γεωοικονομία, το κλίμα και το περιβάλλον "ωθούν" την Ελλάδα προς τους δρόμους των άμεσων ξένων επενδύσεων, αλλά οι θεσμοί, η πολιτική, η κοινωνία τη βγάζουν εκτός.