16 Ιανουαρίου 2016 Πότε και πώς θα σταθεροποιηθεί η οικονομία;
Ημερησία του Σαββάτου, Οικονομία, 16/1/2016.
Καθώς οι εορταστικές προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2016 δίνουν την θέση τους στην κοινωνική και οικονομική καθημερινότητα, οι αισιόδοξες εκτιμήσεις ενδέχεται να αποδειχθούν απλές ευχές εναρμονισμένες με το κλίμα των εορτών. Βέβαια, θα πει κανείς, είναι καλόν για την κοινωνική και οικονομική ψυχολογία να εξαγγέλλονται αισιόδοξες προβλέψεις. Όμως μετά από επτά χρόνια αλλεπάλληλων αβάσιμων εξαγγελιών του είδους «του χρόνου επιστρέφουμε στην ανάπτυξη», «βγαίνουμε στις αγορές», η ρητορική τόνωση αποπροσανατολίζει ...
Τα περί ανάπτυξης που έρχεται ... είναι απλά ανέκδοτα. Το μείζον θέμα της ελληνικής οικονομίας παραμένει, και για το 2016, η σταθεροποίησή της, μετά από επτά έτη συνεχιζόμενης κατάρρευσης. Και αυτό που πρέπει να κατανοηθεί, να συζητηθεί και να αντιμετωπισθεί εμπράκτως είναι το πότε και πώς θα επιτευχθεί ο στόχος να σταθεροποιηθεί η ελληνική οικονομία, στην οποία έχουν μεν λάβει χώρα σε μεγάλο ποσοστό οι αναγκαίες προσαρμογές, δεν έχουν δε ολοκληρωθεί σε βαθμό που να φέρουν την οικονομία σε κατάσταση σταθερότητας.
Αυτό που διατηρεί την ελληνική οικονομία σε συνεχιζόμενη αστάθεια και κατάρρευση είναι ο συνδυασμός τριών παραγόντων. Πρώτον, η αναγκαία και αναπόφευκτη δημοσιονομική προσαρμογή παραμένει ανολοκλήρωτη. Δεύτερον, η αναγκαία και αναπόφευκτη διόρθωση των σχετικών τιμών του ιδιωτικού παραγωγικού τομέα δεν έχει εδραιωθεί, καθώς επετεύχθη μονομερώς με την μείωση του κόστους εργασίας αλλά η ασταθής δημοσιονομική προσαρμογή με την συνεχή προτεραιότητα στην αναζήτηση νέων φορολογικών εσόδων από την παραγωγή και την εργασία δεν επιτρέπουν στον παραγωγικό τομέα να ισορροπήσει. Τρίτον, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για να δοθεί προτεραιότητα και πρωτοκαθεδρία αφενός στην εγχώρια παραγωγή και εργασία, αφετέρου στην αποτελεσματική αξιοποίηση των δημοσίων εσόδων και πόρων, καρκινοβατούν.
Για να εισέλθει η ελληνική οικονομία σε κατάσταση σταθεροποίησης θα πρέπει να υπάρξουν θεμελιώδεις προϋποθέσεις. Πρώτον, το ελληνικό δημόσιο να σταματήσει να παράγει νέο δημόσιο χρέος και για να το πράξει αυτό θα πρέπει να εμφανίζει σταθερά και βιώσιμα πρωτογενή πλεονάσματα. Δεύτερον, να σταματήσει η παραγωγή νέου ιδιωτικού χρέους των νοικοκυριών και των επιχειρηματιών/επιχειρήσεων προς τις τράπεζες και προς τα δημόσια ταμεία. Τρίτον, η πιστωτική επέκταση να πάψει να χαρακτηρίζεται από αρνητικό πρόσημο. Τέταρτον, η εγχώρια παραγωγή να αρχίσει να αυξάνεται για αλλεπάλληλα τρίμηνα (και έτη) και αντιστοίχως να αυξάνεται το ποσοστό των εξαγωγών ως ποσοστό του ΑΕΠ. Πέμπτον, να αυξάνονται οι θέσεις εργασίας, και ταυτοχρόνως να μην υποκαθίσταται οι θέσεις πλήρους απασχόλησης με θέσεις μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής εργασίας.
Γι' αυτά τα θεμελιώδη χρειάζονται εκτός από λόγια (και αντιπαραθέσεις) και έργα. Όσο αυτά δεν είναι και δεν γίνουν ορατά ως ενδεχόμενα και ως επιδόσεις στην διάρκεια του 2016 η σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας δεν θα επιτευχθεί. Σημειωτέον δε ότι τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για την παραγωγή ιδιωτικού χρέους, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το ελληνικό δημόσιο, εμφανίζουν την εσωτερική χρεοκοπία σε τάση επέκτασης.
Ημερησία του Σαββάτου, Οικονομία, 16/1/2016.
Καθώς οι εορταστικές προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2016 δίνουν την θέση τους στην κοινωνική και οικονομική καθημερινότητα, οι αισιόδοξες εκτιμήσεις ενδέχεται να αποδειχθούν απλές ευχές εναρμονισμένες με το κλίμα των εορτών. Βέβαια, θα πει κανείς, είναι καλόν για την κοινωνική και οικονομική ψυχολογία να εξαγγέλλονται αισιόδοξες προβλέψεις. Όμως μετά από επτά χρόνια αλλεπάλληλων αβάσιμων εξαγγελιών του είδους «του χρόνου επιστρέφουμε στην ανάπτυξη», «βγαίνουμε στις αγορές», η ρητορική τόνωση αποπροσανατολίζει ...
Τα περί ανάπτυξης που έρχεται ... είναι απλά ανέκδοτα. Το μείζον θέμα της ελληνικής οικονομίας παραμένει, και για το 2016, η σταθεροποίησή της, μετά από επτά έτη συνεχιζόμενης κατάρρευσης. Και αυτό που πρέπει να κατανοηθεί, να συζητηθεί και να αντιμετωπισθεί εμπράκτως είναι το πότε και πώς θα επιτευχθεί ο στόχος να σταθεροποιηθεί η ελληνική οικονομία, στην οποία έχουν μεν λάβει χώρα σε μεγάλο ποσοστό οι αναγκαίες προσαρμογές, δεν έχουν δε ολοκληρωθεί σε βαθμό που να φέρουν την οικονομία σε κατάσταση σταθερότητας.
Αυτό που διατηρεί την ελληνική οικονομία σε συνεχιζόμενη αστάθεια και κατάρρευση είναι ο συνδυασμός τριών παραγόντων. Πρώτον, η αναγκαία και αναπόφευκτη δημοσιονομική προσαρμογή παραμένει ανολοκλήρωτη. Δεύτερον, η αναγκαία και αναπόφευκτη διόρθωση των σχετικών τιμών του ιδιωτικού παραγωγικού τομέα δεν έχει εδραιωθεί, καθώς επετεύχθη μονομερώς με την μείωση του κόστους εργασίας αλλά η ασταθής δημοσιονομική προσαρμογή με την συνεχή προτεραιότητα στην αναζήτηση νέων φορολογικών εσόδων από την παραγωγή και την εργασία δεν επιτρέπουν στον παραγωγικό τομέα να ισορροπήσει. Τρίτον, οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για να δοθεί προτεραιότητα και πρωτοκαθεδρία αφενός στην εγχώρια παραγωγή και εργασία, αφετέρου στην αποτελεσματική αξιοποίηση των δημοσίων εσόδων και πόρων, καρκινοβατούν.
Για να εισέλθει η ελληνική οικονομία σε κατάσταση σταθεροποίησης θα πρέπει να υπάρξουν θεμελιώδεις προϋποθέσεις. Πρώτον, το ελληνικό δημόσιο να σταματήσει να παράγει νέο δημόσιο χρέος και για να το πράξει αυτό θα πρέπει να εμφανίζει σταθερά και βιώσιμα πρωτογενή πλεονάσματα. Δεύτερον, να σταματήσει η παραγωγή νέου ιδιωτικού χρέους των νοικοκυριών και των επιχειρηματιών/επιχειρήσεων προς τις τράπεζες και προς τα δημόσια ταμεία. Τρίτον, η πιστωτική επέκταση να πάψει να χαρακτηρίζεται από αρνητικό πρόσημο. Τέταρτον, η εγχώρια παραγωγή να αρχίσει να αυξάνεται για αλλεπάλληλα τρίμηνα (και έτη) και αντιστοίχως να αυξάνεται το ποσοστό των εξαγωγών ως ποσοστό του ΑΕΠ. Πέμπτον, να αυξάνονται οι θέσεις εργασίας, και ταυτοχρόνως να μην υποκαθίσταται οι θέσεις πλήρους απασχόλησης με θέσεις μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής εργασίας.
Γι' αυτά τα θεμελιώδη χρειάζονται εκτός από λόγια (και αντιπαραθέσεις) και έργα. Όσο αυτά δεν είναι και δεν γίνουν ορατά ως ενδεχόμενα και ως επιδόσεις στην διάρκεια του 2016 η σταθεροποίηση της ελληνικής οικονομίας δεν θα επιτευχθεί. Σημειωτέον δε ότι τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για την παραγωγή ιδιωτικού χρέους, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το ελληνικό δημόσιο, εμφανίζουν την εσωτερική χρεοκοπία σε τάση επέκτασης.
