Σάββατο 29 Δεκεμβρίου 2012

Αναλύσεις : Μαθήματα (και) από την Αργεντινή

29 Δεκ. 2012  Μαθήματα (και) από την Αργεντινή

Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 29/12/2012

Οι συνιστώσες του εγχώριου πολιτ(ευτ)ικού «συστήματος», εάν είναι να γίνουν μέρος της λύσης, ας πάρουν μαθήματα από όπου επιθυμούν, και από την Αργεντινή, έστω με καθυστέρηση δεκαετίας, σχεδόν δεκαπέντε χρόνια από την υπαγωγή της σε πρόγραμμα του ΔΝΤ (Φεβρουάριος 1998), ένδεκα χρόνια από την άτακτη χρεοκοπία της (Δεκέμβριος 2001), εννέα χρόνια από την έναρξη (εκλογές Μαΐου 2003) νέας προσπάθειας ανασυγκρότησης.


Με συνιστώσες απροετοίμαστες, αδιάβαστες, και αρνούμενες να αντλήσουν μαθήματα από οπουδήποτε, αγνοείται το toolkit του ΔΝΤ και εμπειρίες παρόμοιες με τα προωθούμενα στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να απουσιάζει η ανάλυση και η πολιτική ως ανάγκη λύσεων σε υφιστάμενα προβλήματα, και Ε.Ε. - ΕΚΤ - ΔΝΤ αντιμετωπίζονται με ιδεοληπτικούς όρους: Tα όποια μέτρα του όποιου προγράμματος είτε «καταγγέλλονται» συλλήβδην, είτε υιοθετούνται ως «αναγκαίο κακό».

Από το toolkit του ΔΝΤ είναι π.χ. οι παρεμβάσεις του Μνημονίου ΙΙ και της 6ης Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου, τον Φεβρουαρίου 2012, στο σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, στη λήξη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και στην μετενέργεια αυτών, που το 2012 αποτέλεσαν μείζον πολιτικό ζήτημα «κόκκινων γραμμών». Τα μαθήματα από την Αργεντινή, εάν κάποιος είχε μελετήσει στοιχειωδώς το εκεί πρόγραμμα του ΔΝΤ (1998 - 2001), έδειχναν ότι το toolkit του ΔΝΤ για την αγορά εργασίας περιλαμβάνει και διακοπή/λήξη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και της μετενέργειάς τους (στην Αργεντινή αποκαλείται ultraactividad), ώστε να υπάρξει εξαναγκασμός των μερών, συνδικάτων και εργοδοτών, σε επαναδιαπραγμάτευση τους.

Στην Αργεντινή παρόμοια μέτρα είχαν ψηφισθεί τον Απρίλιο 2000 (νόμος 25250), τον τρίτο χρόνο του εκεί προγράμματος του ΔΝΤ. Και ήταν ισχυρό σοκ για τον περονισμό, το δομημένο καθεστώς λαϊκισμού που λειτουργούσε (ήδη από την δεκαετία του 1940, όταν ο στρατιωτικός Περόν ήταν υπουργός Εργασίας το 1943 - 1945 και έγινε μετέπειτα τρεις φορές πρόεδρος της Αργεντινής) σε συνεργασία με μαζικά, αλλά και ελεγχόμενα συνδικάτα, και επιβίωσε πραξικοπημάτων, δικτατοριών και νεοφιλελευθέρων στροφών των περονιστών.

Ο νόμος, που έμεινε στην ιστορία ως «νόμος των δωροδοκιών» (ley de sobornos) λόγω των 5 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ που «χορηγήθηκαν» (όπως επιβεβαιώθηκε το 2004) ως αντάλλαγμα για την ψήφο γερουσιαστών, ανακλήθηκε τον Φεβρουάριο 2004 και η ισχύς της μετενέργειας (ultraactividad) αποκαταστάθηκε, αλλά το σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων παρέμεινε αποκεντρωμένο στις επιχειρήσεις, και η ρύθμιση των κατωτάτων μισθών παρέμεινε κυβερνητική αρμοδιότητα σε πλαίσιο «κοινωνικού διαλόγου», που ήταν πάντα συστατικό του περονισμού.

Στους διαφορετικούς δρόμους Αργεντινής και Βραζιλίας, στην αντιμετώπιση της χρεοκοπίας και των προγραμμάτων του ΔΝΤ οι σχέσεις με τον κόσμο της εργασίας ήταν κρίσιμες και διαφορετικές, λόγω και των διαφορετικών ενδογενών πολιτικών προϋποθέσεων. Η Βραζιλία του τότε νεοεκλεγέντος Λούλα επέλεξε πραγματισμό έναντι της κοινωνίας και των αγορών, η Αργεντινή ήρθε αντιμέτωπη με παράδοση μισού αιώνα περονισμού (δομημένου λαϊκισμού) και την εμμονή του στην σύνδεση του νομίσματός της με το δολάριο (convertibilidad).