1 Σεπτ. 2012 Σεπτεμβριανά ενόψει;
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 1/9/2012
Καλό μήνα! Αν και από εβδομάδες αυτοί που προσπαθούν συστηματικά να εκτιμήσουν τι μέλλει γενέσθαι στην Ελλάδα μετά τον μακρύ προεκλογικό-εκλογικό κύκλο του πρώτου εξαμήνου του 2012 και τις εκκρεμότητες του Μνημονίου 2, ώστε να προσανατολίσουν τις πρωτεύουσές τους ή τις (κυρίως χρηματοοικονομικές) μονάδες εκτίμησης κινδύνου (για τον «κίνδυνο χώρας»), διατυπώνουν ευθέως το ερώτημα εάν το Φθινόπωρο θα είναι «θερμό» με «έκρηξη στους δρόμους».
Το ερώτημα αφορά, εν τέλει, την «κυβερνησιμότητα» στη χώρα και τις συνεχώς αυξανόμενες παραμέτρους της. Μία εξ αυτών είναι ότι η οικονομία συνεχίζει να συρρικνώνεται περισσότερο του αναμενομένου, γιατί και το Μνημόνιο 2 πάσχει -όπως και το 1- από αργόσυρτη επιμήκυνση και μονομέρεια εφαρμογής. Οικονομική συρρίκνωση και διευρυμένη (ανα)παραγωγή κοινωνικών συγκρούσεων, συχνά καταστροφικών και όχι δημιουργικών, που συνδέονται με τρεις αιτίες.
Πρώτον, εξακολουθεί η μεταφορά πόρων από τον εναπομείναντα μη προστατευμένο τομέα διεθνώς εμπορευσίμων αγαθών και υπηρεσιών προς τον προστατευμένο τομέα των μη εμπορευσίμων. Στην εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική προεξάρχει πάντα η κρατι(κομματι)κή «φούσκα», οι νομείς και οι επικαρπωτές της. Οι συνεχείς εξαγγελίες νέου σταθερού φορολογικού πλαισίου συνοδεύονται από ασταθέστερο πλαίσιο, ενισχύον την παραοικονομία και την έξοδο επενδυτών, διεθνών και εγχωρίων. Οι φορολογικές επιδρομές δεν συναρτώνται σε κανέναν αναπτυξιακό καμβά.
Δεύτερον, παρά τα περί του αντιθέτου εξαγγελλόμενα η συρρικνούμενη χρηματοδότηση της οικονομίας θα συνεχισθεί στον μακρύ δρόμο της απομόχλευσης. Ακόμη κι όταν, και εάν, ευοδωθούν τα από ετών σχεδιασμένα προξενιά τραπεζών (που τώρα «κλείνουν τρύπες» των μνηστήρων) και ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίησή τους. Το τραπεζικό σύστημα αντί να ενσωματώνεται περαιτέρω στο ευρωπαϊκό, αποκόπτεται από αυτό. Να συρρικνώνουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες την παρουσία τους στις ΗΠΑ είναι λογικό, να το πράττουν στην Ελλάδα είναι ανησυχητικό.
Τρίτον, η αναπόφευκτη (αλλά ετεροβαρής στην εφαρμογή, λόγω της αμυνόμενης του «παρτίου εδάφους» κρατι(κομματι)κής «φούσκας») δημοσιονομική συστολή, σε συνδυασμό με τα ανωτέρω, τείνουν να φέρουν το 2014 το (συρρικνούμενο) ελληνικό ΑΕΠ περί τα 175 δισ. ευρώ, ήτοι σε «σύγκλιση» με το (αυξανόμενο) ιρλανδικό. Αλλά με διαφορά πληθυσμού στην Ελλάδα των 11,5 εκατ. και στην Ιρλανδία των 4,5 εκατ. Ώστε να διαψευσθεί το «δεν θα γίνουμε Ιρλανδία» που είχαν πασάρει οι σύμβουλοί του στον προ δεκαετίας Ελληνα πρωθυπουργό.
Όσο εφαρμόζεται ένα κακέκτυπο του λετονικού «παραδείγματος» εσωτερικής υποτίμησης (εκεί με μείωση μισθών και συρρίκνωση δημοσίων δαπανών το ΑΕΠ συρρικνώθηκε το 2008-2009 κατά 24% για να ανακάμψει 5,5% το 2011) η τάση οικονομικής περιδίνησης παραμένει, τροφοδοτώντας κοινωνικές συγκρούσεις και εκρήξεις. Η ελληνική ανασυγκρότηση με δημιουργική σύνθεση προϋποθέτει άλλη στοίχιση: στις πλευρές της (πάλι επίκαιρης) αντίθεσης που (το 1912) ο Ελευθέριος Βενιζέλος συνόψισε ως θεμελιώδες ζήτημα του 1909: «Προ της επαναστάσεως, οι έχοντες σχέσιν με την στήλην των εξόδων (δηλ. οι τρόφιμοι) του προϋπολογισμού διηύθυνον κυρίως την Ελλάδα. Ήδη αι τύχαι αυτής διευθύνονται κυρίως παρ' εκείνων οίτινες τροφοδοτούν την στήλην των εσόδων του προϋπολογισμού».
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 1/9/2012
Καλό μήνα! Αν και από εβδομάδες αυτοί που προσπαθούν συστηματικά να εκτιμήσουν τι μέλλει γενέσθαι στην Ελλάδα μετά τον μακρύ προεκλογικό-εκλογικό κύκλο του πρώτου εξαμήνου του 2012 και τις εκκρεμότητες του Μνημονίου 2, ώστε να προσανατολίσουν τις πρωτεύουσές τους ή τις (κυρίως χρηματοοικονομικές) μονάδες εκτίμησης κινδύνου (για τον «κίνδυνο χώρας»), διατυπώνουν ευθέως το ερώτημα εάν το Φθινόπωρο θα είναι «θερμό» με «έκρηξη στους δρόμους».
Το ερώτημα αφορά, εν τέλει, την «κυβερνησιμότητα» στη χώρα και τις συνεχώς αυξανόμενες παραμέτρους της. Μία εξ αυτών είναι ότι η οικονομία συνεχίζει να συρρικνώνεται περισσότερο του αναμενομένου, γιατί και το Μνημόνιο 2 πάσχει -όπως και το 1- από αργόσυρτη επιμήκυνση και μονομέρεια εφαρμογής. Οικονομική συρρίκνωση και διευρυμένη (ανα)παραγωγή κοινωνικών συγκρούσεων, συχνά καταστροφικών και όχι δημιουργικών, που συνδέονται με τρεις αιτίες.
Πρώτον, εξακολουθεί η μεταφορά πόρων από τον εναπομείναντα μη προστατευμένο τομέα διεθνώς εμπορευσίμων αγαθών και υπηρεσιών προς τον προστατευμένο τομέα των μη εμπορευσίμων. Στην εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική προεξάρχει πάντα η κρατι(κομματι)κή «φούσκα», οι νομείς και οι επικαρπωτές της. Οι συνεχείς εξαγγελίες νέου σταθερού φορολογικού πλαισίου συνοδεύονται από ασταθέστερο πλαίσιο, ενισχύον την παραοικονομία και την έξοδο επενδυτών, διεθνών και εγχωρίων. Οι φορολογικές επιδρομές δεν συναρτώνται σε κανέναν αναπτυξιακό καμβά.
Δεύτερον, παρά τα περί του αντιθέτου εξαγγελλόμενα η συρρικνούμενη χρηματοδότηση της οικονομίας θα συνεχισθεί στον μακρύ δρόμο της απομόχλευσης. Ακόμη κι όταν, και εάν, ευοδωθούν τα από ετών σχεδιασμένα προξενιά τραπεζών (που τώρα «κλείνουν τρύπες» των μνηστήρων) και ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίησή τους. Το τραπεζικό σύστημα αντί να ενσωματώνεται περαιτέρω στο ευρωπαϊκό, αποκόπτεται από αυτό. Να συρρικνώνουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες την παρουσία τους στις ΗΠΑ είναι λογικό, να το πράττουν στην Ελλάδα είναι ανησυχητικό.
Τρίτον, η αναπόφευκτη (αλλά ετεροβαρής στην εφαρμογή, λόγω της αμυνόμενης του «παρτίου εδάφους» κρατι(κομματι)κής «φούσκας») δημοσιονομική συστολή, σε συνδυασμό με τα ανωτέρω, τείνουν να φέρουν το 2014 το (συρρικνούμενο) ελληνικό ΑΕΠ περί τα 175 δισ. ευρώ, ήτοι σε «σύγκλιση» με το (αυξανόμενο) ιρλανδικό. Αλλά με διαφορά πληθυσμού στην Ελλάδα των 11,5 εκατ. και στην Ιρλανδία των 4,5 εκατ. Ώστε να διαψευσθεί το «δεν θα γίνουμε Ιρλανδία» που είχαν πασάρει οι σύμβουλοί του στον προ δεκαετίας Ελληνα πρωθυπουργό.
Όσο εφαρμόζεται ένα κακέκτυπο του λετονικού «παραδείγματος» εσωτερικής υποτίμησης (εκεί με μείωση μισθών και συρρίκνωση δημοσίων δαπανών το ΑΕΠ συρρικνώθηκε το 2008-2009 κατά 24% για να ανακάμψει 5,5% το 2011) η τάση οικονομικής περιδίνησης παραμένει, τροφοδοτώντας κοινωνικές συγκρούσεις και εκρήξεις. Η ελληνική ανασυγκρότηση με δημιουργική σύνθεση προϋποθέτει άλλη στοίχιση: στις πλευρές της (πάλι επίκαιρης) αντίθεσης που (το 1912) ο Ελευθέριος Βενιζέλος συνόψισε ως θεμελιώδες ζήτημα του 1909: «Προ της επαναστάσεως, οι έχοντες σχέσιν με την στήλην των εξόδων (δηλ. οι τρόφιμοι) του προϋπολογισμού διηύθυνον κυρίως την Ελλάδα. Ήδη αι τύχαι αυτής διευθύνονται κυρίως παρ' εκείνων οίτινες τροφοδοτούν την στήλην των εσόδων του προϋπολογισμού».
