9 Απριλίου 2017 Το μοιρολόι για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 9/4/2017
Ημερησία του Σαββάτου - Οικονομία, 9/4/2017
Η, για όγδοο χρόνο, χρεοκοπημένη Ελλάδα σέρνεται από μνημόνιο σε μνημόνιο (από δάνειο σε δάνειο), από αξιολόγηση σε αξιολόγηση (από δόση σε δόση), με μοιρολόγια: για την κατάρρευση και μετά την στασιμότητα του ΑΕΠ, για το δημόσιο χρέος, για το ασφαλιστικό, για την φτωχοποίηση, για την ανεργία, για τα εργασιακά κοκ τα οποία κυριαρχούν στον δημόσιο λόγο. Από τον περασμένο χρόνο το μοιρολόι για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας (ΣΣΕ) έχει ενισχυθεί και διεθνοποιηθεί.
Το μοτίβο του έχει κάτι από την σημερινή ημέρα: την επιθυμία αυτό που υπήρχε το 2009, πριν την κατάρρευση και τα μνημόνια, να αναστηθεί, ως Λάζαρος. Ζητούνται διάφορες «επιστροφές»: των συλλογικών διαπραγματεύσεων, των κλαδικών ΣΣΕ, της κανονικότητας κ.ο.κ. Δυστυχώς η επιδίωξη και η ελπίδα το σύστημα συλλογικών εργασιακών σχέσεων όπως υπήρξε την προηγούμενη δεκαετία έως το 2009-2010, να αναστηθεί ως άλλος Λάζαρος, δεν είναι βάσιμη.
Η ρητορική της «επιστροφής» για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας βασίζεται σε λάθος προϋποθέσεις, υποθέσεις και θέσεις. Κατ’ αρχήν συλλογικές διαπραγματεύσεις λαμβάνουν χώρα και ΣΣΕ συνάπτονται αυτές τις ημέρες. Π.χ. η, υπό περιορισμούς ως προς τον καθορισμό του εθνικού κατωτάτου μισθού και ημερομισθίου, Εθνική Γενική που υπεγράφη στα τέλη Μαρτίου 2017, η τοπική ξενοδοχοϋπαλλήλων της Ρόδου 2017 - 2019, είχε προηγηθεί η αντίστοιχη στα Χανιά για το 2017 - 2018, κι αυτές παράλληλα με την ήδη ισχύουσα εθνική των ξενοδοχοϋπαλλήλων του 2016 - 2017, η εθνική των εργαζομένων στις Ξένες Αεροπορικές Εταιρίες 2017 - 2019, η εθνική των εργαζομένων στις Καπνοβιομηχανίες όλης της χώρας 2017-2018, κ.ο.κ.
Η ρητορική της «επιστροφής» στηρίζεται στο ότι οι προαναφερθείσες ΣΣΕ που «επιβιώνουν» και ανανεώνονται το 2017, είναι σχεδόν το 1/10 των σχεδόν 200 διεπιχειρησιακών (ομοιοεπαγγελματικών, επαγγελματικών κλάδου και, μετρημένων στα δάκτυλα, κλαδικών) του 2010. Όμως αυτή η ρητορική, κατ’ αναλογίαν του σχήματος που αποδίδει την χρεοκοπία στα μνημόνια, και όχι τα μνημόνια στην χρεοκοπία, αποδίδει εξίσου την αδυναμία των συλλογικών διαπραγματεύσεων μονομερώς στις «μνημονιακές» νομοθεσίες. Πρόκειται για εύκολη και ρηχή ερμηνεία. Τα προβλήματα υπήρχαν και η κατάρρευση είχε αρχίσει πριν τα μνημόνια.
Σε έρευνα του 2008 - 2009 (Ο Ο.ΜΕ.Δ. και οι Συλλογικές Διαπραγματεύσεις πριν και μετά το νόμο 1876/1990), και είναι ανηρτημένη στην ιστοσελίδα του ΟΜΕΔ, είχα, μεταξύ άλλων, διαπιστώσει ότι, κατά την έννοια του Ν. 1876/90 και της Εισηγητικής Έκθεσης αυτού, συνολικά οι ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών την περίοδο (οικονομικής μεγέθυνσης) 1992-2008, «αποτυγχάνουν» σε ποσοστό που κυμαίνεται ετησίως από 25% έως 40%, κατά την άσκηση του δικαιώματος και της υποχρέωσης συλλογικής διαπραγμάτευσης.
Ο βαθμός «αποτυχίας» διέφερε σημαντικά ανά είδος ΣΣΕ: σε ποσοστό 40 έως 70% στις λεγόμενες Ομοιοεπαγγελματικές, στις οποίες τα ποσοστά αποτυχίας ήταν ακόμη υψηλότερα στην περίπτωση των Τοπικών, και σε ποσοστό 40 έως 50% στις λεγόμενες Κλαδικές. Ήταν δε αξιοσημείωτο ότι την περίοδο 2002 - 2006 ο υψηλός βαθμός «αποτυχίας», που επί σειρά ετών χαρακτήριζε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις για σύναψη Ομοιοεπαγγελματικών, την περίοδο 2002-2006 εμφανίζεται υψηλότερος στις λεγόμενες Κλαδικές.
